Wet private kwaliteitsborging zal leiden tot meer incidenten in de bouw

‘De bouw faalt als keurmeester van zichzelf’ kopte Dagblad Trouw onlangs boven een artikel over de uitkomsten van een pilot die de gemeente Den Haag heeft laten uitvoeren met het oog op de op stapel staande ‘Wet private kwaliteitsborging’. Middels deze wet wil de minister per 2018 het toezicht op veilig bouwen weghalen bij de gemeenten en neerleggen bij bouwbedrijven zelf en beoogt hiermee de constructieve veiligheid in de bouw te verbeteren. De uitkomsten van de pilot zijn wat dat betreft allesbehalve hoopvol. Daaruit kan worden geconcludeerd dat het aantal incidenten in de bouw zal toenemen wanneer de bouwsector zelf de kwaliteit en veiligheid op het uitgevoerde werk gaan controleren. “Als een project wel goed ging, was dat eerder te danken aan een goede aannemer of adviseur dan aan een goed systeem van kwaliteitsborging”, aldus het vernietigende oordeel van de onderzoekers.

Bij de pilot in de Residentie, die in 2014 startte en nog steeds doorloopt, heeft de gemeente Den Haag niet zelf het toezicht van het begin tot het einde maar kijkt ze wel zoveel al mogelijk mee bij de bouw. Het ging tot dusver om 437 woningen. Hierbij moesten bouwbedrijven bij de bouw de kwaliteitsborging zelf regelen door bijvoorbeeld kwaliteitsbureaus in te huren.  De proef begon in 2014 en loopt nog steeds door. Bij vier van de tien afgeronde projecten zag de gemeente zich tussentijds genoodzaakt in te grijpen. Eén keer moest er een nieuwe stalen ligger in de constructie worden aangebracht. Wegens instortingsgevaar legde de gemeente de bouw twee keer zelfs helemaal stil. Bij andere bouwprojecten leidde de nieuwe manier van werken tot onjuiste of zelfs ontbrekende bouwtekeningen en –berekeningen. Of waren de aangeleverde berekeningen doorgaans niet nagerekend. Wanneer de (nieuwbouw)woningen werden opgeleverd, bleek bovendien dat de beloofde prestaties op het gebied van ventilatie en energiebesparing vaak niet konden worden waargemaakt.

Verder ontving de gemeente van veel projecten de technische gegevens niet of heel laat en geregeld bleek achteraf dat er strijdigheden waren met het Bouwbesluit. Ook kreeg de gemeente vaak geen opleverdossiers, terwijl dat wel de afspraak was. Ook bleken de toetsingsrapporten door een private kwaliteitsborger oppervlakkiger te zijn dan de gemeente Den Haag was gewend. In een publicatie in dagblad Trouw laat een woordvoerder van de gemeente optekenen dat “het uit elkaar trekken van ruimtelijke ordening en techniek in de vergunning leidt tot onduidelijkheid en daardoor tot een toename van trillingsschade en illegale bouw” en dat de bouwsector nog niet klaar is voor de zelfregulering die de Wet Private Kwaliteitsborging met zich meebrengt.” In hetzelfde artikel stelt een woordvoerder van branchevereniging Bouwend Nederland hetzelfde, al voegt hij er wel aan toe dat de sector hiervoor tot 2018 de tijd heeft.

Volgens Minister Blok (Wonen) is het toezicht in de bouwsector toe aan vernieuwing en daarom wil hij de verantwoordelijkheid daarvoor weghalen bij de gemeenten en neerleggen bij de sector zelf. Medio april stuurde hij hiertoe het voorstel voor de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen naar de Tweede Kamer. De minister hoopt op een ‘beheerste overgang’ naar de nieuwe situatie en heet in een brief aan de Tweede Kamer geschreven dat “de pilots een belangrijke bijdrage leveren om te komen tot een stelsel dat ook in de praktijk is getoetst.”