Verzekeraars aan de slag met ethisch kader

De verzekeringsbranche is een van de eerste sectoren in Nederland die een ethisch kader gaat introduceren voor datatoepassingen. Het nieuwe kader, dat is goedgekeurd tijdens de ledenvergadering van het Verbond, is gebaseerd op de uitgangspunten van de High Level Expert Group on Artificial Intelligence, een adviesorgaan van de Europese Commissie.

Data verzamelen vormt de basis van het werk van verzekeraars om risico’s in te schatten en premies vast te stellen. “Alleen als de klant, toezichthouder en wetgever voldoende vertrouwen hebben in een correct gebruik van data, zijn verzekeraars in staat nieuwe technologieën toekomstbestendig in hun bedrijfsprocessen te verwerken. Daarom vinden wij het van groot belang dat de klant verzekeraars kan aanspreken op de wijze waarop zij data gedreven toepassingen inzetten,” licht algemeen directeur Richard Weurding van het Verbond toe. 

Uitgangspunten

Het ethisch kader bestaat uit diverse vereisten met uitgangspunten waar verzekeraars mee aan de slag kunnen vanuit het centrale principe klantvertrouwen. Het nieuwe kader is een hulpmiddel voor verzekeraars om zorgvuldig te kunnen bepalen welke datagedreven technieken zij (willen) toepassen en waarom. Weurding: “Als zij het kader volgen, dan kan het best zo zijn dat een bepaalde datatechniek wettelijk is toegestaan, maar strijdig is met de uitgangspunt(en) van het kader. De verzekeraar zal zo’n techniek dan niet toepassen.”

Volgens Weurding gaat het om het nemen van bewuste beslissingen over de inzet van datatechnieken. “Vergelijk risico’s van nieuwe technieken met bestaande, denk vooraf na over de uitleg richting klanten, monitor de gevolgen en doe dit alles met een divers samengesteld team. Op die manier houd je grip op de inzet van datagedreven toepassingen.”

Lastige materie

“Een ethisch kader is nooit ‘af’, simpelweg omdat een bedrijf en de samenleving continu veranderen”, benadrukt Jos Schaffers, beleidsadviseur Big Data & Privacy bij het Verbond. “Daarom zullen verzekeraars bij de implementatie ongetwijfeld tegen nog veel lastige vragen aanlopen”, zo voorspelt Schaffers, de penvoerder van het kader. “Wij zijn een jaar geleden gestart met de ontwikkeling en hebben veel informatie opgehaald bij allerlei relevante partijen. We gaan nu van start met het nieuwe kader om als sector te leren, het kader te verbeteren en onze technieken en processen waar nodig aan te passen.”

Na een implementatiefase van een half jaar wordt het ethisch kader vanaf 1 januari 2021 onderdeel van de vernieuwde zelfregulering van het Verbond: deze is bindend voor alle leden en toetsbaar door de onafhankelijke Stichting toetsing verzekeraars. De eerste daadwerkelijke audits door Stv vinden in 2023 plaats.

Grip op data

Het gebruik van big data is een belangrijk vraagstuk dat al in 2016 heeft geleid tot het green paper ‘Grip op data’ dat belangrijke uitgangspunten bevat voor het handelen van verzekeraars. Daarnaast is het een van de vier pijlers van het Middellange termijn plan 2019-2022. Met een Gedragscode en kennisbijeenkomsten, zoals het in april 2019 georganiseerde Big Data debat, en nu via het nieuwe ethisch kader wil de sector grip houden op data.