Brede welvaart staat centraal in de toekomstige economie van Nederland. Dat heeft het kabinet vandaag bepaald op voorstel van minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat. Onze toekomstige economie is innovatief en duurzaam en kenmerkt zich door een sterke positie van Nederland in een weerbaar Europa. Het kabinet wil dat mensen in voldoende mate kunnen meedoen en profiteren van economische groei, zo schrijft minister Adriaansens in het Perspectief op de Nederlandse economie.
Nederland heeft een aantrekkelijk ondernemingsklimaat, uitstekende kennisinstellingen en goed opgeleide werknemers. Maar Nederland loopt tegen grenzen aan. Grenzen aan energie, grondstoffen, water, arbeid, natuur en ruimte. Daarnaast zitten concurrerende economieën niet stil.
Minister Adriaansens: “Daarom moeten wij onze koers aanpassen. Dat betekent dat we ons meer gaan richten op de groeisectoren van de toekomst: deep tech, de groene maakindustrie, de circulaire economie en hoogwaardige digitale diensten, zoals kunstmatige intelligentie en digitale platformen. Dat moeten we nú doen, om te voorkomen dat de internationale concurrentie ons te snel en te slim af is en om te zorgen dat we ook in de toekomst in een fijn land kunnen leven.”
Perspectief geeft richting
De vier kenmerken van de Nederlandse economie – innovatief, duurzaam, sterk en brede welvaart voor de samenleving – geven richting aan de strategie en investeringen van bedrijven en overheid. Zij vormen een model waarmee bedrijven en overheid beter keuzes kunnen maken. Bedrijven zullen in Nederland floreren als ze maximale economische, maatschappelijke, ecologische en sociale waarde creëren. De overheid stuurt de ontwikkeling naar deze toekomstige economie met een combinatie van algemeen en gericht beleid, zoals beprijzing, normering en subsidiëring.
Algemeen overheidsbeleid
Het kabinet verstevigt het ondernemingsklimaat voor alle ondernemers. Ook zorgt de overheid ervoor dat de basis op orde is die ervoor zorgt dat innovaties in Nederland ontstaan en groeien. Dat betekent dat het kabinet inzet op goed onderwijs, kennisbeleid, een veilige digitale infrastructuur en (financiële) steun voor innovatieve activiteiten. Daarnaast investeert de overheid in fysieke en digitale infrastructuur en zorgt dat bedrijven en burgers kunnen verduurzamen. Dit betekent onder andere vlotte vergunningverlening, voldoende geschoold personeel en investeringen in energie-infrastructuur voor waterstof, warmte, en de opslag van CO2.
Gericht overheidsbeleid
In aanvulling op dit algemene beleid, voert de overheid gericht beleid om ervoor te zorgen dat technologieën juist in Nederland ontstaan en groeien, zo schrijft minister Adriaansens. Dit doet het kabinet onder meer via het Nationaal Groeifonds en de maatwerkaanpak voor grote CO2-uitstoters in de industrie. Ook werkt het kabinet aan de Nationale Technologiestrategie met als doel uit een lijst van 44 individuele sleuteltechnologieën 5 tot 10 speerpunten te kiezen. Sleuteltechnologieën zijn technologieën waar Nederland wetenschappelijk in uitblinkt en waarin de komende jaren wetenschappelijke en economische groei wordt verwacht. Nederland kan als klein land niet overal goed in zijn. Door te focussen op een aantal sleuteltechnologieën en publiek en privaat geld juist daar in te zetten wil het kabinet de slagingskans van deze technologieën vergroten en op die manier de concurrentiekracht van onze economie vergroten.
Nationaal Groeifonds: 4 miljard naar 18 projecten voor duurzame economische groei en toekomstige welvaart
30 juni 2023 – 13:54
Het kabinet investeert 4 miljard euro uit het Nationaal Groeifonds in 18 projecten die moeten zorgen voor langdurige economische groei en toekomstige welvaart. Dat heeft de ministerraad besloten op voorstel van minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat en minister Kaag van Financiën. Het kabinet neemt hiermee het advies over van de commissie onder leiding van Rianne Letschert, bestuursvoorzitter van de Universiteit Maastricht. Economische groei stelt ons in staat om te blijven investeren in bijvoorbeeld gezondheidszorg, onderwijs en maatregelen tegen klimaatverandering. Ook zorgt groei voor meer inkomen, zodat we ook in de toekomst onze welvaart behouden.
De commissie adviseerde het kabinet in deze derde ronde 4 miljard euro uit het Nationaal Groeifonds toe te kennen, waarbij voor een deel van die toekenningen nog voorwaarden gelden. Voor de in totaal 1,9 miljard euro aan reserveringen moeten de indieners extra stappen zetten voordat een definitief besluit tot toekenning volgt.
Voor de ontwikkeling van circulaire zonnepanelen trekt het kabinet het hoogste bedrag uit, namelijk 412 miljoen euro, waarvan 277 miljoen voorwaardelijk. Dit project moet ervoor zorgen dat zonnepanelen van minder kritieke grondstoffen worden gemaakt en dat Nederland minder afhankelijk wordt van de buitenlandse productie van panelen. De maritieme sector wil verduurzamen om toekomstbestendig te zijn, bijvoorbeeld door de inzet van duurzame schepen. Aan het Maritiem Masterplan kent het kabinet daarom 210 miljoen euro toe, waarvan 110 miljoen euro voorwaardelijk.
Doordat de zorgvraag stijgt en de personeelskrapte steeds verder toeneemt, wordt in 2030 een tekort van 20% aan operatiecapaciteit verwacht. Om de opleidingscapaciteit te vergroten en voldoende bij- en nascholing te kunnen bieden is een verandering of ontwikkeling van zorgopleidingen nodig. Het project DUTCH vervangt een deel van de praktijkuren in de opleiding door fysieke en virtuele simulatie om zorgprofessionals sneller en completer op te leiden. Het Nationaal Groeifonds investeert maximaal 132 miljoen euro in het project, waarvan 84 miljoen euro voorwaardelijk.
De kwaliteit van schoolgebouwen heeft invloed op leerprestaties en gezondheid van leerlingen en leraren. Een voorwaardelijke toekenning van 275 miljoen euro uit het Groeifonds moet leiden tot kostenbesparing bij de nieuwbouw van schoolgebouwen. Ook reserveert het kabinet nog eens 209 miljoen euro in het Nationaal Groeifonds voor innovaties die dit mogelijk maken.
Nationaal Groeifonds
Het Nationaal Groeifonds is in 2020 gestart met als doel om het duurzaam verdienvermogen van Nederland te versterken. Het Nationaal Groeifonds investeert samen met initiatiefnemers in projecten die zorgen voor duurzame economische groei op langere termijn. In het Nationaal Groeifonds is in totaal 20 miljard euro beschikbaar voor investeringen in Kennisontwikkeling en Onderzoek, ontwikkeling en innovatie. In de eerste twee rondes trok het kabinet 7,8 miljard euro uit voor (voorwaardelijke) toekenningen en reserveringen aan verschillende projecten. Inmiddels zijn de eerste projecten in uitvoering.
In de derde ronde hebben diverse ministeries in samenwerking met publieke en private partijen investeringsvoorstellen ingediend bij het Groeifonds. Ook konden consortia rechtstreeks hun investeringsvoorstellen indienen, via een subsidieregeling bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Consortia bestaan uit bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen, overheden, maatschappelijke organisaties en andere partijen.
Link naar projecten met bedragen (voorwaardelijke) toekenning en reservering: https://www.nationaalgroeifonds.nl/projecten-ronde-3
