De Ombudsman Pensioenen, Jeroen Steenvoorden, heeft vandaag (13 april 2023) zijn jaarverslag over 2022 uitgereikt aan de minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, Carola Schouten, en aan de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars.De Ombudsman Pensioenen doet in zijn verslag drie aanbevelingen aan de pensioensector:”Dek het uitlooprisico bij arbeidsongeschiktheid af; Zorg voor goede datakwaliteit en voorkom zo klachten en bied een coulancebetaling aan bij communicatiemissers.”
Tussen wal en schip bij arbeidsongeschiktheid
Als een werknemer ziek wordt en vervolgens een WIA-uitkering ontvangt loopt zijn/haar pensioenopbouw meestal door. Dit voorkomt dat de pensioenuitkeringen plotseling veel lager worden als hij overlijdt of met pensioen gaat. Kortom, een mooi sociaal vangnet. Dit gaat meestal goed, maar niet altijd. Een aantal pensioenfondsen vraagt voor deze dekking namelijk een dubbele toets. Zij toetsen niet alleen of de werknemer op de eerste dag van ziekmelding deelnemer was maar eisen ook dat de zieke werknemer nog steeds deelnemer is als hij/zij twee jaar later in de WIA komt. Bij deze pensioenfondsen vallen werknemers buiten de boot die een tijdelijk contract hadden omdat dit contract meestal niet verlengd wordt als de deelnemer ziek is.
Deze problematiek speelt ook als iemand ziek wordt in de proeftijd of de werkgever failliet gaat nadat de werknemer ziek is geworden. Deelnemers leiden hierdoor forse pensioenschade. Deze arbeidsongeschikten hebben ook zelf geen enkele mogelijkheid meer om de schade te beperken of te herstellen. Zij vallen echt tussen wal en schip. De pensioensector heeft vanaf 2014 een convenant afgesproken om dit zogenoemde ‘uitlooprisico’ te dekken. Alleen het moment van ziek worden is bepalend. Alleen is dit convenant voor pensioenfondsen niet verplicht en in een beperkt aantal gevallen hebben de sociale partners besloten dit niet op te volgen.
De Ombudsman Pensioenen roept op om het convenant wel te volgen en coulant om te gaan met bestaande gevallen. Werknemers bij de betreffende pensioenfondsen realiseren zich niet dat ze dit risico lopen en deze pensioenfondsen communiceren dit ook volstrekt onvoldoende.
Goede datakwaliteit voorkomt klachten
Een belangrijke oorzaak van communicatiefouten is volgens de Ombudsman Pensioenen dat informatie niet goed is verwerkt in de pensioenadministratie. Denk bijvoorbeeld aan het niet goed verwerken van een scheiding. Hierdoor gaan er ook zaken fout in de jaarlijkse UPO’s, de pensioenplanner en in de telefonische voorlichting als een deelnemer belt. Vaak blijkt de pensioenuitvoerder de informatie elders wel te hebben en wordt de fout pas ontdekt bij de toekenning van het pensioen als alles nog een keer gecontroleerd wordt door de pensioenuitvoerder. Wanneer de deelnemer er dan pas achter komt dat hij/zij een lager pensioen heeft leidt dit tot teleurstelling.
Veelal heeft de deelnemer in het kader van zijn pensioenplanning dan ook geen enkel handelingsperspectief meer. Als hij/zij dit eerder had geweten had hij/zij nog kunnen kiezen voor extra sparen, bijverzekeren of later met pensioen gaan. Het nu opschonen van de administratie voorkomt communicatiefouten en is ook van belang voor het invaren van pensioenen in het nieuwe stelsel.
Coulancebetaling bij communicatiemissers
De ombudsman ontvangt regelmatig klachten over situaties waarin de pensioenuitvoerder een te hoog of beter pensioen heeft gecommuniceerd dan waar klager recht op heeft op basis van het pensioenreglement. Soms gaat het om een eenmalige fout, maar vaak ook om een langere periode en om onjuiste informatie via meerdere communicatie-uitingen. “Pensioenuitvoerders vinden op basis van de gangbare rechterlijke uitspraken dat zij deze uitkeringen kunnen aanpassen en zo weer in lijn kunnen brengen met het reglement. Alleen wisten de deelnemers niet dat de communicatie niet correct was. Zij zijn dus ernstig geschaad in hun verwachtingen en hebben in hun financiële en of pensioenplanning rekening gehouden met het eerder gecommuniceerde hogere bedrag.De pensioenuitvoerder biedt meestal wel excuses aan voor de gemaakte fout maar de deelnemer blijft met lege handen achter. Voor de getroffen deelnemers voelt dit als erg onrechtvaardig. Dit is slecht voor het vertrouwen in het betreffende pensioenfonds maar ook voor de pensioensector als geheel.”
Onlangs heeft de Ombudsman Pensioenen over dit onderwerp twee adviezen gepubliceerd nadat
pensioenfonds ABP weigerde een coulancebetaling te doen ondanks diverse
communicatiemissers van dit fonds. Jeroen Steenvoorden: “Hoewel ik ook vind dat
een deelnemer moet krijgen waar hij recht op heeft op grond van het reglement,
ben ik wel van mening dat bij langdurige en ernstige communicatiefouten een
coulancebetaling (financieel gebaar) op zijn plaats is. Hierdoor neemt de
pensioenuitvoerder verantwoordelijkheid en erkent ze de klagers. Ik adviseer
pensioenfondsen dan ook om hiervoor een coulancebeleid te ontwikkelen.”
“Beperkt aantal klachten over verzekeraars” 13-4-2023
De Ombudsman Pensioenen, Jeroen Steenvoorden, breekt in zijn jaarverslag terecht een lans voor het belang van datakwaliteit en meer oog voor wat billijk en redelijk is als er sprake is van communicatie- of administratiefouten. Dat stelt het Verbond van Verzekeraars in reactie op het vandaag verschenen jaarverslag. “De afweging moet bij klachten primair zijn: wat mag de deelnemer redelijkerwijs verwachten? En niet, wat schrijft het contract letterlijk voor?”, zei directeur Harold Herbert bij de aanbieding van het jaarverslag.De Ombudsman nam in 2022 een beperkt aantal klachten over verzekeraars in behandeling: het aantal bleef met 15 op gelijk niveau vergeleken met het voorgaande jaar. Bij premiepensioeninstellingen (ppi’s) ging het om in totaal drie klachten.
Het Verbond op haar website: “De Ombudsman roept pensioenfondsen op om net als verzekeraars het in 2013 overeengekomen convenant over de dekking van arbeidsongeschiktheidspensioen onverkort toe te passen. Dit convenant is bindend voor verzekeraars en wordt door pensioenfondsen op vrijwillige basis gevolgd. Relatief veel klachten die de Ombudsman behandelt hebben te maken met onregelmatigheden bij het premievrij maken of al dan niet doorbetalen van pensioen bij arbeidsongeschiktheid.”
In de Wet toekomst pensioenen is bepaald dat er een geschilleninstantie moet komen. Voor verzekeraars en ppi’s blijft Kifid deze rol vervullen. Het Verbond van Verzekeraars is het met de Ombudsman eens dat bemiddeling als trechterfunctie kan dienen om het aantal geschillen te beperken. Kifid geeft hier al invulling aan door in te zetten op bemiddeling alvorens bindende adviezen worden gegeven.
