“Iedere stalbrand met dierlijke slachtoffers is er één teveel, zorg voor verdriet en maatrschappelijke onrust Daarom zet ik mij in, en met mij de partners van het Actieplan, om de aanpak van stalbranden conform het Actieplan onverminderd en daadkrachtig voort te zetten”, schrijft minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in een brief aan de Tweede Kamer. Zij geeft daarin aan na te gaan of voor de toepassing van maatregelen in bestaande stallen die een stalbrand kunnen voorkomen of de gevolgen beperken financiële ondersteuning vanuit het Rijk nodig is en of het wenselijk is te komen tot het predicaat ‘veilige stal’. “Indien uit dit onderzoek blijkt dat grote stallen daadwerkelijk een verhoogd risico op brand lopen ga ik bezien of het vaststellen van een bindende bovengrens voor de omvang van brandcompartimenten van veestallen wenselijk en mogelijk is.”
Onlangs heeft LTO Nederland een overzicht gepubliceerd van het aantal stalbranden en dierlijke slachtoffers in 2019, dat gebaseerd is op cijfers van Brandweer Nederland en het Verbond van Verzekeraars. In 2019 hebben 41 stalbranden plaatsgevonden, waarbij 175.000 dieren zijn omgekomen. Bij 24 branden zijn geen dodelijke dierlijke slachtoffers gevallen. Uit de cijfers komt ook naar voren dat sinds 2017 sprake is van een daling van het aantal dierlijke slachtoffers bij stalbranden. : Dat neemt niet weg dat vanwege meerdere andere oorzaken nog steeds met enige regelmaat stalbranden ontstaan met vele dierlijke slachtoffers tot gevolg. Daarom zet ik mij in, en met mij de partners van het Actieplan, om de aanpak van stalbranden conform het Actieplan onverminderd en daadkrachtig voort te zetten”, aldus de minister
Detectiesystemen
Ter uitvoering van de motie Geurts (Kamerstuk 28286, nr. 1031) heeft Wageningen Livestock Research (WLR) in haar opdracht een verkennend onderzoek uitgevoerd naar detectiesystemen. Het rapport biedt een overzicht van potentieel toepasbare detectiesystemen voor gebruik in technische ruimten van veestallen, geeft criteria waaraan deze systemen dienen te voldoen en geeft een indicatie van de kosten. “WLR concludeert dat het toepassen van detectiesystemen in de technische ruimte vooral nut heeft indien deze ruimte tevens voorzien is van brandcompartimentering (een 60 minuten brandwerende scheiding tussen de technische ruimte en stal). Op deze wijze is bij brand meer handelingstijd om overslag van brand in een technische ruimte naar dierverblijven te voorkómen. “
‘Brandveilige stal’
“De varkenshouderij- en de pluimveesector hebben aan verzekeraars en brandweer gevraagd of het mogelijk is om gezamenlijk te komen tot een predicaat ‘brandveilige stal’. “De kennis en expertise van de partijen kan hierbij worden ingezet om de toepassing van detectiesystemen in de technische ruimte in combinatie met compartimentering van deze ruimte te implementeren en op termijn dit te combineren met een automatisch blussysteem in de technische ruimte. Verzekeraars hebben aangegeven bereid te zijn om samen met betrokken partijen de mogelijkheid van certificering te onderzoeken. Wel zijn verzekeraars gebonden aan mededingingswetgeving en dienen zij bijvoorbeeld kartelvorming te voorkomen. Ook liggen er nog organisatorische vraagstukken die moeten worden uitgewerkt”, aldus Schouuten.
Met het oog hierop zegt zij na te gaan of voor de toepassing van maatregelen in bestaande stallen die een stalbrand kunnen voorkomen of de gevolgen beperken financiële ondersteuning vanuit het Rijk nodig is. “In het bijzonder voor de toepassing van detectiesystemen in combinatie met compartimentering van deze ruimte. Dat moet uiteraard passen binnen de staatssteunkaders. Over de nadere invulling informeer ik de Kamer voor het einde van dit jaar.”
Aanvullend onderzoek naar werking in de praktijk
Het jaaroverzicht van stalbranden en dierlijke slachtoffers 2019 toont dat bij ruim 50% van de stalbranden de oorzaak onbekend is. Conform het Actieplan blijven de partners zich dan ook inzetten om de oorzaken van stalbranden beter in kaart te brengen en deze aan te pakken. Daarnaast is onderzoek naar de praktische toepasbaarheid van een aantal preventieve en schadebeperkende maatregelen gewenst.
“Ik heb Wageningen Livestock Research daarom opdracht gegeven onderzoek te doen naar preventieve detectiesystemen en naar automatische blussystemen. Preventieve detectiesystemen kunnen brandgevaarlijke afwijkingen in elektra detecteren voordat er daadwerkelijk brand ontstaat. WLR is gevraagd te onderzoeken welke preventieve detectiesystemen praktisch toepasbaar en haalbaar zijn in veehouderijbedrijven en wat de verwachte effectiviteit ervan is uit oogpunt van het voorkómen van het ontstaan van brand in veestallen en het
Omvang brandcompartimenten veestallen
Volgens het Bouwbesluit mogen brandcompartimenten van nieuw te bouwen veestallen maximaal 2500 m² groot zijn. Veestallen die bestaan uit een brandcompartiment groter dan 2500 m² zijn alleen toegestaan als de brandveiligheid ten minste gelijkwaardig is aan de brandveiligheid van een brandcompartiment van 2500 m² of kleiner. In de praktijk betekent dit dat in het geval van een groter brandcompartiment dan 2500 m² aanvullende brandveiligheidsmaatregelen genomen dienen te worden om een gelijkwaardige brandveiligheidsniveau te bereiken.
Recent is op basis van onderzoek in een nieuwsitem geconcludeerd dat grote stallen een verhoogd risico op brand lopen. “Uit de gegevens van Brandweer Nederland en het Verbond van Verzekeraars over het aantal stalbranden, dierlijke slachtoffers en de oorzaak (voor zover deze te achterhalen is) kan geen statistisch significante relatie worden afgeleid tussen de grootte van veestallen en de kans op een stalbrand. We kunnen niet concluderen dat er wél een relatie is, maar ook niet dat er géén relatie is. Het Verbond van Verzekeraars heeft aangegeven dat het nieuwsitem voldoende aanleiding biedt om daar verder onderzoek naar te doen. Indien uit dit onderzoek blijkt dat grote stallen daadwerkelijk een verhoogd risico op brand lopen ga ik met het ministerie van BZK en de overige partijen binnen het Actieplan in gesprek om te bezien of het vaststellen van een bindende bovengrens voor de omvang van brandcompartimenten van veestallen wenselijk en mogelijk is.”
