De omzet in de Nederlandse industrie steeg in het eerste kwartaal van 2017. Producenten behaalden 10,3% meer omzet dan in het eerste kwartaal van 2016. Binnen Nederland ging de omzet met 11%t omhoog, buiten ons land met 10%. Ook de gemiddelde industriële dagproductie groeide, voor het zesde kwartaal op rij, zo blijkt uit de Kwartaalmonitor industrie over de eerste drie maanden van het jaar. Positieve trends zijn verder de forse daling van het aantal faillissementen met bijna een derde, een toename van het aantal starters en een afname van het aantal ondernemingen dat zijn bedrijfsactiviteiten beëindigde. Het producentenvertrouwen is dan ook het hoogst in negen jaar en industriële ondernemers verwachten een toename van de personeelssterkte.Vorig kwartaal steeg de omzet voor het eerst in negen kwartalen weer. Dit kwartaal was de omzetontwikkeling met 10,3% nog steviger. De omzetontwikkeling was positief in de aardolie, chemische, farmaceutische en rubber- en kunststofproductenindustrie (19,5%). In deze branche boekten de bedrijven in de aardolie-industrie 33,8% meer omzet, in de chemische industrie 18,2% meer. Ook in de basismetaal- en metaalproductenindustrie (11,7%) en de transportmiddelenindustrie (9,6%) nam de omzet toe. De omzet in de elektrotechnische en machine-industrie steeg voor het eerst sinds het eind van 2015, met 8,7%.
Gecorrigeerd voor werkdagen nam de productie in januari tot en maart van dit jaar met 3,5% toe ten opzichte van een jaar eerder. De ontwikkeling was in het eerste kwartaal alleen negatief voor de voedings- en genotmiddelenindustrie. De stijging was het hoogst in de transportmiddelenindustrie (+10,1%) doordat producenten in de auto- en aanhangwagenindustrie de productie met 14,4% hebben opgeschroefd. Ook steeg de productie aanzienlijk in de elektrotechnische en machine-industrie (+8,4%). In de aardolie-, chemische, farmaceutische, rubberen kunststofproductenindustrie steeg de productie met 8,0%. De voornaamste productiestijging binnen deze branche vond plaats in de chemische industrie (+10,5%); in de farmaceutische industrie lag de productie lager dan een jaar eerder (-2,7%).
Minder faillissementen
In het eerste kwartaal van dit jaar in de industrie 64 faillissementen uitgesproken; minder dan in de afgelopen jaren en het aantal lag ruim 31% lager dan een jaar eerder. Vooral in de metaalproductenindustrie waren er minder faillissementen in vergelijking met een jaar eerder (13 tegen 24). Ook in de meubelindustrie was sprake van een daling. In het eerste kwartaal werden in deze deelbranche vijf faillissementen uitgesproken, terwijl de teller een jaar eerder op elf stond. Aantal faillissementen, totale industrie
In de eerste drie maanden van dit jaar zijn er iets minder dan 1.200 bedrijven opgericht in de industrie, een stijging van ongeveer een half procent op jaarbasis. Verder zijn er 805 bedrijven opgeheven. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2016 is dat 11% minder. De meeste oprichtingen in de industrie (92 procent) betreffen bedrijven met één werkzame persoon. Bij de opheffingen ligt dit percentage (86%) iets lager. Aan het eind van het eerste kwartaal waren er 61.385 bedrijven actief in de industrie, ruim twee procent meer dan het jaar ervoor.
Meer vertrouwen
Het vertrouwen van industriële ondernemers is net als in het voorgaande kwartaal gegroeid. De stemmingsindicator voor ondernemers komt aan het begin van het tweede kwartaal 2017 uit op 8,3: het hoogste niveau sinds maart 2008. Sinds begin 2014 overheerst het positieve sentiment onafgebroken. Het producentenvertrouwen is samengesteld uit drie deelindicatoren: de verwachte bedrijvigheid, het oordeel over de orderpositie en het oordeel over de voorraden. Aan het begin van het tweede kwartaal bedroeg de bezettingsgraad van de productie-installaties 82,8% tegen 81,3% aan het begin van het eerste kwartaal.
Per saldo verwacht 10% van de ondernemers in het tweede kwartaal 2017 een toename van de personeelssterkte. In vergelijking met de afgelopen kwartalen zijn ondernemers positiever gestemd over dit onderwerp, gevoed door de verwachte toename van het aantal inkooporders (door 13% van de industriële ondernemers) en van de verkoopprijzen (door 7%). Ook de verwachtingen voor het economisch klimaat zijn in de industrie met een saldo van +10 eveneens positief.
Ontwikkelingen per industrie in eerste kwartaal 2017:
Voedings- en genotmiddelenindustrie: Afzetprijzen stegen voor het derde kwartaal op rij: nu met 6,6% en de omzet met 5%. Volgens per saldo 22% van de ondernemers zal de productie in het tweede kwartaal hoger uitkomen dan in het eerste kwart, deels toe te schrijven aan een seizoenseffect. Per saldo verwacht 3% van de ondernemers een toename van de personeelssterkte en 8% hogere verkoopprijzen;
Aardolie-, chemische, farmaceutische, rubber- en kunststofproductenindustrie: De omzet van farmaceuten nam met 5,6% af op kwartaalbasis. Zowel in de aardolie-industrie als in de chemische industrie werd in het eerste kwartaal fors meer omzet geboekt. Ook de afzetprijzen gingen omhoog, met name in de aardolie-industrie. De rubber- en kunststofproductenindustrie eindigde het eerste kwartaal ook in de plus met vrijwel gelijkblijvende afzetprijzen. Vooral de stijging van de prijs van ruwe aardolie veroorzaakte de toename. Per saldo voorziet 16% van de ondernemers een productiegroei in het tweede kwartaal. De afzetprijzen van de raffinaderijen en de chemische industrie zullen volgens per saldo 13% van de ondernemers de komende maanden stijgen. Verder verwacht per saldo 5% van de ondernemers een verbetering van het economisch klimaat.
Basismetaal- en metaalproductenindustrie: De omzet nam flink toe: met 11,7%, vooral door de buitenlandse markt. De stijging in de basismetaalindustrie beliep 19,1%, de grootste sinds het derde kwart van 2011. In de metaalproductenindustrie groeide de omzet met 7,8%. De afzetprijzen stegen met 6,6%. De verwachtingen met betrekking tot de personeelssterkte zijn voor het eerst in drie jaar positief. Per saldo verwacht 10% van de ondernemers een groei van het personeelsbestand en volgens per saldo 20% zal de productie in het tweede kwartaal naar verwachting stijgen. Dit jaar voorziet per saldo 12% een toename van de verkoopprijzen in het tweede kwartaal.
Elektrotechnische en machine-industrie: De omzet steeg met 8,7%; alle deelbranches droegen daaraan bij. De omzetontwikkeling was voornamelijk fors in de machine-industrie (+14,1%). Na drie kwartalen van omzetafnames steeg de omzet in de elektrotechnische industrie met 5,6% en in de elektrische apparatenindustrie met 5,2%. De afzetprijzen in de totaalbranche daalden met 2,8%. Voor het tweede kwartaal verwacht per saldo 15% van de ondernemers een productietoename. Per saldo verwacht 21% een toename van de personeelssterkte. Ook de verwachtingen voor het economisch klimaat zijn positief: per saldo 13%.
Transportmiddelenindustrie: De omzet steeg met 9,6%, vooral door de groei in het buitenland (+ 14,8%) procent); op de binnenlandse markt daalde de omzet daarentegen met 6,6 procent. Ook de producenten van overige transportmiddelen noteerden een forse omzetdaling (-12,5%( in het binnenland, net als in de voorgaande twee kwartalen. De prijzen stegen in de gehele transportmiddelenindustrie zowel binnen als buiten Nederland licht: met iets meer dan 1%. In de auto-industrie steeg de totale omzet met 21,1%. Binnen Nederland lag de omzet voor het eerst sinds eind 2013 lager dan een jaar eerder (-1,6%). Per saldo verwacht 11% van de ondernemers in de transportmiddelenindustrie een toename van de productie. Wel neemt het aantal ondernemers dat positief is per saldo iets af. Verder verwacht per saldo 2 procent van de ondernemers een toename van de personeelssterkte in het tweede kwartaal.
Hout- en bouwmaterialenindustrie: De omzet groeide met 1,3%. Van de twee deelbranches groeide de totale omzet van de bouwmaterialenindustrie (+1,6%) iets harder dan de houtindustrie (+1,2%). De prijzen waren het eerste kwartaal 1,2% hoger dan vorig jaar. De houtindustrie was voornamelijk de aanjager van deze prijsstijging, met een plus van 1,8%.
Papierindustrie en grafische industrie: De omzet steeg met 0,9%: de stijging in de papierindustrie betrof 1,9% terwijl die bij de papierproducenten 2,8% beliep. De grafische industrie kende daarentegen een omzetdaling van 1,3%. De prijzen daalden in beide deelbranches met resp. 1,6% en 1.4%.
Meubelindustrie: De omzetgroei beliep 5,3% en de afzetprijzen met 2, % in het binnenland en een daling van 0,2% in het buitenland. Gemiddeld was sprake van een prijsstijging van 1,9%.
Textiel-, kleding- en leerindustrie: De omzettoename bedroeg 5,1% op jaarbasis. De groei op de binnenlandse markt (+5,8%) was hoger dan die op de buitenlandse markt (+4,7%). Het binnenlandse groeicijfer was voornamelijk te danken aan de textielbranche, die binnen Nederland een plus van 7,1% noteerde.; de kleding- en leerindustrie noteerden een omzetgroei van resp. 12,1 en 25,1%. Over de drie deelbranches heen was er een prijsdaling van gemiddeld 1,4%.
