IAS: Meer asbestslachtoffers, minder schadevergoedingen


In 2022 hebben zich meer asbestslachtoffers gewend tot het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) dan de voorgaande jaren, maar percentueel kregen minder slachtoffers een schadevergoeding van hun werkgever. Het instituut zet zich in om deze trend te keren. In 2022 hebben zich 681 asbestslachtoffers bij het IAS gemeld, aldus het jaarverslag van het instituut. Dat is een zeer hoog aantal.

Directeur van het IAS Jan Warning zegt hierover: “Hiervoor waren er alleen in 2018 meer aanvragen. Mogelijk is dit hoge aantal een inhaaleffect na corona. Het tekent in elk geval dat Nederland nog niet verlost is van de gevolgen van het grootschalig asbestgebruik in de vorige eeuw.”

Moeilijk bewijsbaar
Vorig jaar ontvingen 556 asbestslachtoffers een tegemoetkoming van de overheid. 108 slachtoffers ontvingen daarnaast, door bemiddeling van het IAS, een schadevergoeding van de werkgever of diens verzekeraar. Het percentage bemiddelingen dat leidt tot een schadevergoeding baart zorgen. Dit bedroeg in 2022 39%, het laagste percentage geslaagde bemiddelingen sinds de oprichting van het instituut in 1999.


Warning: “In 1993 werd in Nederland het gebruik van asbest verboden en naar mate de tijd vordert is het steeds langer geleden dat werknemers waren blootgesteld. Maar om een schadevergoeding te krijgen moet een slachtoffer wel aantonen dat hij als werknemer van een bepaald bedrijf in contact is geweest met asbest. We zien helaas dat veel werkgevers en verzekeraars zich nu op een strikt juridisch standpunt stellen en weinig oog hebben voor de moeilijke bewijslast voor de slachtoffers.”  
Het IAS gaat met werkgevers en verzekeraars in gesprek om aandacht te vragen voor deze problematiek. Met verzekeraars wordt gesproken over het terugvinden van oude polissen, met werkgeversorganisaties wordt gesproken over het benaderen van werkgevers die niet willen bemiddelen.

Verjaring
Een bekend probleem is dat de claim kan zijn verjaard. De absolute verjaringstermijn voor asbestschade bedraagt dertig jaar maar de blootstelling aan asbest is meestal veel langer geleden. In 2022 ging het in 82% van de bemiddelingen om een claim waarbij de verjaringstermijn was overschreden. In oktober vorig jaar hebben de partijen verenigd in het IAS in een convenant vastgelegd dat er geen beroep meer wordt gedaan op de absolute verjaringstermijn. Dit convenant bindt wel verzekeraars, maar heeft (nog) geen dwingende werking naar afzonderlijke werkgevers. Het IAS is in gesprek met de minister voor rechtsbescherming om een oplossing voor de verjaringsproblematiek te bereiken.

Mensen krijgen een asbestziekte wanneer zij in een ver verleden veelal op het werk zijn blootgesteld geweest aan asbest. In beginsel kunnen zij de werkgever aansprakelijk stellen voor de geleden schade. Maar het verkrijgen van een schadevergoeding blijkt voor hen zeer problematisch, deskundigen spreken over een juridische lijdensweg.


In 1999 is het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) opgericht door brede coalitie. Sociale partners, patiëntenorganisaties, verzekeraars en de rijksoverheid willen met de oprichting van het instituut de juridische lijdensweg verkorten en verlichten. Het IAS bemiddelt tussen asbestslachtoffers en hun voormalige werkgever voor een schadevergoeding. Verder geeft het IAS een advies aan de Sociale Verzekeringsbank voor een tegemoetkoming van de overheid.