Het aantal nieuwe gevallen van kanker in de GGD-regio Kennemerland ligt ongeveer 5% hoger ten opzichte van gemiddeld in Nederland. In de afgelopen 15 jaar kwamen melanoom en longkanker, net als in het eerste rapport uit 2007, vaker dan gemiddeld in Nederland voor. Dat blijkt uit een tweede rapportage van GGD Kennemerland over nieuwe gevallen en de aanwezigheid van kanker in de negen 9 gemeenten van de regio over de periode 2004-2018.
Deze laat een vergelijkbaar beeld zien ten opzichte van de rapportage 15 jaar (1989-2003) ervoor. Net als bij de eerste inventarisatie komen melanoom en longkanker in een aantal gemeenten in de GGD-regio vaker voor dan gemiddeld in Nederland. “Van belang blijft aandacht voor een gezonde leefstijl en gezonde leefomgeving”, aldus GGD Kennemerland. Melanoom is de meest kwaadaardige vorm van huidkanker. Deze komt in een aantal gemeenten, waaronder Heemstede en Bloemendaal, tussen de 14 en 57%, méér voor dan gemiddeld in Nederland. Omgerekend gaat het jaarlijks om gemiddeld 31 extra gevallen van melanoom in de gehele GGD-regio Kennemerland.
Longkanker blijkt opnieuw in Beverwijk maar ook in Haarlem vaker op te treden dan gemiddeld in Nederland, ook wanneer rekening wordt gehouden met verschillen in leeftijdsopbouw. Zowel bij mannen als bij vrouwen in Beverwijk komt het ongeveer 25% vaker voor dan in Nederland. Dit zijn ten opzichte van Nederland ongeveer zeven nieuwe patiënten met longkanker per jaar meer in Beverwijk.
In Haarlem zijn er bijna 10% mannen en ruim 20% vrouwen meer met longkanker. Dan gaat het om ongeveer 15 patiënten meer per jaar. De aanwezigheid van longkanker was op regionaal niveau onder mannen vrijwel niet verhoogd ten opzichte van Nederland. Sommige kankervormen komen volgens de onderzoekers minder voor dan landelijk, zoals bijvoorbeeld prostaatkanker onder mannen in Haarlem. “Kanker neemt nog steeds toe in Nederland. Dit hangt grotendeels samen met de vergrijzing.”
Risicofactoren
Overmatige blootstelling aan zonlicht geeft een verhoogde kans op huidkanker. Veel gemeenten in de GGD-regio Kennemerland liggen aan de kust. Het vaker voorkomen van melanoom in deze regio kan mogelijk samenhangen met extra veel zonnen in het verleden. In het vorige onderzoek (periode 1989-2003) werd ook al vaker dan gemiddeld melanoom gevonden in de regio.
Risicofactoren voor het ontstaan van longkanker zijn onder meer roken, meeroken, beroepsmatige blootstelling aan stoffen en luchtverontreiniging. Het is aannemelijk dat verschillen met landelijk in rookgedrag in het verleden voor een rol hebben gespeeld in zowel Beverwijk als Haarlem. Ook is bekend dat luchtverontreiniging met fijnstof in het verleden in de IJmond hoger was dan gemiddeld in Nederland. Dit maakt het aannemelijk dat deze risicofactor in het verleden ook een rol heeft gespeeld bij de verhoogde incidentie van longkanker in Beverwijk. Met deze rapportage kan de bijdrage aan het optreden van longkanker voor ieder van deze risicofactoren in het verleden echter niet exact worden bepaald.
Blijven inzetten op preventie
Aanbevolen wordt te blijven inzetten op preventie, zoals aandacht voor een bewust zongedrag om de kans op melanoom te verkleinen. Onder meer campagnes gericht op preventie van en stoppen met roken, kunnen bijdragen om het risico op (long)kanker te reduceren. In de hele regio, en meer specifiek in de ijmond, zijn maatregelen ter verbetering van de luchtkwaliteit nog steeds van belang. Dit kan ook worden meegenomen in nader onderzoek. Evenals algemeen aandacht voor een gezonde leefstijl en gezonde leefomgeving.
