Dekkingsgraden pensioenfondsen blijven ook in oktober stijgen: Mooie beleggingsrendementen kleuren oktober; druk om te indexeren steeds hoger

De indicatieve gemiddelde dekkingsgraad* van de Nederlandse pensioenfondsen is in oktober gestegen van 110% naar 112%. De rentecurve kantelde; de korte rente steeg, maar de lange daalde juist. De beleggingsresultaten pakten de trend van de eerste helft van het jaar op, na een terugval vorige maand, en noteerden een flinke plus. De stijging van de dekkingsgraad zet hiermee door. Dit constateert Aon, die door middel van haar Pensioenthermometer dagelijks de hoogte van de gemiddelde dekkingsgraad bijhoudt.

De indicatieve beleidsdekkingsgraad, gebaseerd op de gemiddelde dekkingsgraad van de afgelopen twaalf maanden, is gestegen naar 107%. Deze dekkingsgraad ligt boven het aangepaste tijdelijk wettelijk vereiste minimum van 90%. Aangezien deze dekkingsgraad van 107% een gemiddelde betreft, zijn er ook fondsen met een lagere beleidsdekkingsgraad.

Afgelopen maand kantelde de rentecurve: de korte rente steeg, maar de lange rente daalde. In een maand tijd daalde per saldo de risicovrije rente inclusief UFR over de eerste 40 jaar met gemiddeld 4 basispunten. De verplichtingen stegen daardoor met 1,7%.

Aandelenmarkten toch weer hoger
  Oktober begon met zorgen op de financiële markten over inflatie als gevolg van sterke economische vraag en het achterblijven van de productieketens, waardoor prijzen voor chips, energie en transportkosten flink zijn gestegen. De kerninflatie in de US bedroeg op jaarbasis 5,2% in september, en zonder energie- en voedingskosten 4%. Inmiddels heeft de Fed een plan laten doorschemeren met geleidelijke afbouw van het volledige opkoopprogramma van $120 miljard in mei 2022.

De Chinese economie groeide echter in het laagste tempo in een jaar als gevolg van een vertraging op de vastgoedmarkt en doordat energietekorten de fabrieksproductie troffen. Het Chinese bruto binnenlands product groeide in het derde kwartaal met 4,9% op jaarbasis minder dan verwacht. Op het politieke vlak laaiden de spanning tussen China en Taiwan op toen Xi Jinping, de president van China, erop aandrong dat vreedzame hereniging tussen de twee landen ‘moet worden vervuld’. De Taiwanese president, Tsai Ing-Wen, verklaarde dat Taiwan niet zou ‘buigen’ voor de druk van Peking.

Ondanks angst voor blijvende hoge inflatie en een iets zwakkere Chinese economie, waren bedrijfsresultaten van derde kwartaal over het algemeen goed, waardoor de aandelen de weg omhoog vonden. Vooral de aandelen van ontwikkelde markten en beursgenoteerd vastgoed stegen met ruim 5%, en die van opkomende markten maar met 1% vanwege de achterblijvende Chinese groei. De rentecurve draaide deze maand. De korte rente steeg, waardoor vooral bedrijfsobligaties en emerging markt debt een negatief rendement behaalden. De lange rente daalde waardoor de gehele vastrentende portefeuille steeg met ongeveer 2,5% door positief rendement van lange obligaties. Op totaalniveau behaalde de portefeuille een resultaat van ongeveer 3,5%.

Druk om te indexeren steeds hoger
Nu de dekkingsgraden blijven stijgen en de pensioenfondsen in totaliteit 2.000 miljard euro in kas hebben is het voor veel mensen onbegrijpelijk dat de pensioenfondsen niet tot indexeren overgaan. Dit heeft er alles mee te maken dat onder de huidige regels veel fondsen nog niet kunnen indexeren. Staatsscretaris Wiersma heeft inmiddels toegezegd dat het mogelijk wordt om met terugwerkende kracht te indexeren vanaf 105% dekkingsgraad, als de stelselherziening wordt goedgekeurd door het parlement. Ondertussen wordt de maatschappelijke druk om te indexeren alleen maar groter. Er is zelfs een rechtszaak aangespannen door deelnemers van pensioenfonds PME tegen het pensioenfonds voor het gemis aan indexatie.

   “Ik kan mij voorstellen dat deelnemers graag zien dat hun uitkering geïndexeerd wordt”, zegt Frank Driessen, chief executive officer van Aon’s Retirement Solutions. “Er is een hele generatie die al zo’n 10-12 jaar geen indexatie heeft gehad. Toch willen wij meegeven nog even geduld te hebben.” Met de overgang naar het nieuwe systeem zullen de uitkeringen direct naar de huidige inzichten zo’n 10%-20% hoger worden. Door die overgang wordt dus waarschijnlijk in één keer de gemiste indexatie goed gemaakt.

Deelnemers voorbereiden
De uitkeringen onder het nieuwe systeem zullen meer mee gaan bewegen met de rendementen van de fondsen. Dit sluit aan bij de wens van veel gepensioneerden die de fondsen goede rendementen zien maken. Dit betekent wel dat de uitkeringen eerder verhoogd, maar ook eerder verlaagd zullen worden. Driessen: “Het is belangrijk deelnemers voor te bereiden op het schommelen van hun pensioenuitkering in het nieuwe stelsel. Het is ontzettend mooi dat de uitkering in één keer een stuk verhoogd kan worden, maar bereid deelnemers erop voor dat ze niet alles in één keer spenderen, maar ook een buffertje aanhouden om eventuele verlagingen van de uitkering op te vangen.”