De gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen is in mei gestegen van 110% naar 111%. Na een stijging aan het begin van de maand, daalde de dekkingsgraad in de tweede helft van de maand terug naar een iets hoger niveau dan op 1 mei. De rente daalde en de aandelen noteerden positieve resultaten. De beleidsdekkingsgraad, die leidend is voor kortingen en indexatie, bleef gelijk op 108%.
Dat blijkt uit de Pensioenthermometer van Aon, wereldwijd marktleider op het gebied van risk, retirement en health, die dagelijks de hoogte van de gemiddelde dekkingsgraad bijhoudt.
Rente gedaald, verplichtingen gestegen
Na een stijging in april daalde de rente in mei gemiddeld met ongeveer zes basispunten. De Ultimate Forward Rate (UFR), waarmee pensioenfondsen de waarde van hun toekomstige verplichtingen berekenen, bleef gelijk op 2,5%. Door de lichte rentedaling steeg de waarde van de verplichtingen per saldo met ruim 1%.
De beleidsdekkingsgraad – de gemiddelde dekkingsgraad over de afgelopen twaalf maanden – bleef gelijk op 108%.
Vermogen pensioenfondsen gestegen
Het sentiment op de financiële markten stond volledig in het teken van de politiek: het al dan niet doorgaan van de topontmoeting tussen Noord Korea en Amerika, het eenzijdig opzeggen van nucleaire afspraken met Iran door de Amerikaanse president Trump, en de ontwikkelingen in Italië rond het samenstellen van een nieuwe regering. Door de onrust daalde rente waardoor de vastrentende waardenportefeuille met ongeveer 1% steeg. De aandelen stegen in ontwikkelde markten met circa 3,3% door de stijgende Amerikaanse Dollar ten opzichte euro. In opkomende markten waren de aandelenresultaten daarentegen licht negatief door de problemen in Argentinië en Turkije. Onroerend goed steeg in waarde. Het vermogen van pensioenfondsen steeg per saldo met 2%.
Kwetsbaar herstel door politieke en economische spanningen
Na het uitblijvende herstel in het eerste kwartaal van het jaar, bevindt de dekkingsgraad zich nu twee procentpunt boven het niveau van 1 januari dit jaar. Daarmee is ondanks grote schommelingen sprake van herstel.
Trump kondigde op donderdag 31 mei aan vanaf 1 juni, daadwerkelijk de importheffingen op staal en aluminium in te voeren. Daarop liet de EU weten om heffingen in te voeren op onder meer Amerikaanse spijkerbroeken. De aanhoudende dreiging van een handelsoorlog met de V.S. zal de industrie waarschijnlijk negatief beïnvloeden.
De rente daalde licht, terwijl de aandelenkoersen stegen. Door de onrust in Italië en de dreigende handelsoorlog blijven het onzekere tijden en daardoor blijft het herstel kwetsbaar.
“Ook deze maand blijkt hoe veranderlijk de dekkingsgraad is,” stelt Frank Driessen, Chief Executive Officer van Aon Retirement & Investment. “De vraag is of het herstel ten opzichte van 1 januari dit jaar standhoudt gezien de onzekere tijden die we ingaan. Pensioenfondsen zullen ook op een kentering voorbereid moeten zijn.”
Nieuw pensioenstelsel nog verre van duidelijk
De ontwikkeling van een nieuw pensioenstelsel blijft een hete aardappel voor de politiek. Terwijl het kabinet aanstuurt op individuele potten met collectieve risicodeling, blijkt uit gelekte stukken in de Telegraaf van afgelopen week dat de sociale partners een vorm van collectief pensioen met minder garanties en meer kans op indexatie willen. Bovendien vinden ze dat de AOW-leeftijd minder hard zou moeten stijgen. Ook de rekenrente blijft de gemoederen bezig houden.
“Een nieuw pensioenstelsel zou niet ‘rule based’ maar ‘principle based’ moeten zijn,” aldus Driessen. “Laat een fonds zelf zijn business case maken, zonder vooraf bepaalde regels. Zolang het maar past binnen de Europese kaders en aansluit bij de eigen achterban van ondernemingen en deelnemers, werkt dat prima.”
Driessen pleit ook voor een harde stop van het bestaande stelsel om invaarproblematiek en discussies over de overgangskosten te voorkomen. Tot slot vindt hij dat er meer individuele keuzevrijheid voor deelnemers moet komen. Individuele pensioenen moeten tot stand komen met gezamenlijk beleggen op basis van een risicoprofiel dat de deelnemer kiest. Ondernemingen met een verplicht gestelde pensioenregeling moeten zelf kunnen bepalen waar ze die regeling laten uitvoeren.
“Na tien jaar vruchteloos discussiëren over een nieuw stelsel lopen de maatschappelijke emoties steeds verder op,” aldus Driessen. “Het vertrouwen en imago van de overheid slinken inmiddels met de dag. De pensioensector kan zich geen extra tijd meer permitteren voor noodzakelijke aanpassingen. De tijd voor een nieuw stelsel is gekomen.”
