In een jaarlijkse publicatie geeft de Autoriteit Financiële Markten (AFM) inzicht in haar prioriteiten voor het nieuwe jaar. Pensioen, duurzaamheid, een integere kapitaalmarkt en klantbelang zijn ook dit jaar weer thema’s die hoog op de toezichtagenda staan. In dit artikel licht Paul Schuiling, consultant bij Charco & Dique (onderdeel van ProjectiveGroup) en voormalig toezichthouder, vijf belangrijke deelonderwerpen uit deze agenda toe.
1. Overkreditering
De risico’s op de woningmarkt zijn de AFM al vele jaren een doorn in het oog. Als gevolg van de stijgende rente ziet zij momenteel belangrijke risico’s op overkreditering. Een onderzoek naar de kwaliteit van het maatwerk bij hypotheken dit jaar moet daar inzicht in verschaffen.
2. Zorgplicht
Een ander onderwerp waar de toezichthouder in 2023 op terugkomt is de doorlopende zorgplicht. Eind 2021 veroorzaakte de AFM wat opschudding vanwege een interpretatie over adviseren over een bestaand product. Het ‘advies’ ten aanzien van een al afgesloten product zou volgens de AFM slechts informeren zijn. Het ministerie is een onderzoek gestart naar het adviseren of informeren tijdens de looptijd van een product. De uitkomsten ervan zouden volgens Schuiling weleens kunnen leiden tot aanpassing van de regelgeving.
3. Nieuw pensioenstelsel
Nu het nieuwe pensioenstelsel steeds dichterbij komt, verplaatst de AFM haar toezicht richting de deelnemer. De toezichthouder gaat leidraden ontwikkelen over nieuwe open normen op het gebied van keuzebegeleiding en risicopreferentie van deelnemers. In haar meerjarenstrategie meldt zij dat de focus de komende jaren komt te liggen op de deelnemer. De deelnemer begrijpt en heeft inzicht in de toekomstige pensioensituatie en is in staat om passende keuzes te maken.
4. Duurzaamheid
Het is geen verrassing dat duurzaamheid een belangrijk thema blijft. Dit jaar start de AFM een onderzoek naar de wijze waarop adviseurs en vermogensbeheerders omgaan met de duurzaamheidsvoorkeur van de beleggende klant. Sinds augustus vorig jaar geldt de wettelijke verplichting om informatie hierover in te winnen bij de klant en hier rekening mee te houden bij de dienstverlening.
Per 1 januari 2023 is daarnaast de level II regelgeving van de SFDR in werking getreden. Bij banken, verzekeraars en beleggingsinstellingen zal de AFM dit jaar vervolgonderzoeken uitvoeren naar de naleving van de nieuwe vereisten. Aangezien de normen recent van kracht zijn geworden, verwachten Schuiling dat de AFM het onderzoek vooral zal gebruiken om normen over te dragen.
Vermogensbeheerders spelen volgens de AFM een belangrijke rol bij de verduurzaming van de economie. Vooruitlopend op Europees beleid doet de toezichthouder onderzoeken naar de beheersing van duurzaamheidsrisico’s door deze doelgroep. In het verleden heeft de AFM hier al thematisch onderzoek gedaan en guidance gegeven over de wijze waarop de normen kunnen worden ingevuld. Gelet op het belang van het onderwerp verwacht Schuiling dat de AFM de teugels weleens verder zou kunnen aantrekken op dit gebied.
5. Marktmisbruik
Het bevorderen van integere kapitaalmarkten wordt onder andere bereikt door het toezicht op marktmisbruik te intensiveren. Dit doet de AFM door het versterken van platformoverstijgend toezicht. Door de komst van nieuwe handelsplatformen naar Nederland is de AFM nu toezichthouder van een groot deel van de handel in aandelen, obligaties, grondstoffen en emissierechten. Door gebruik te maken van verdergaande digitalisering en verbeteringen in de datakwaliteit wil de AFM in samenwerking met de collega toezichthouders het toezicht op marktmisbruik verder verstevigen.
Bron Charco en Dique
