Er is nog steeds veel mis met de belading van grote containerschepen. Rederijen overtreden massaal de internationale regels op veiligheidsgebied voor grote containerschepen. De ramp met de MSC Zoe in de Noordzee en het Waddengebied begin vorig jaar heeft daar geen verandering in gebracht, zo blijkt uit een grote controle van containerschepen in de haven van Rotterdam door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Slechts twee op de vijf containerschepen komen zonder op- of aanmerkingen door controles in de haven van Rotterdam.
Bij 42 van de 69 gecontroleerde schepen zijn gebreken aangetroffen.Het ging in totaal om 87 gebreken. Daarbij gaat het onder meer om containers die niet goed vaststonden, kapotte en ontbrekende twistlocks waarmee de containers met elkaar verbonden zijn en om gewicht dat in een aantal gevallen niet goed over de schepen was verdeeld. Dat kan leiden tot extra gevaar bij zwaar weer of onvoorziene omstandigheden.Een en ander blijkt uit de inspectierapporten van de controles. Die zijn door Omrop Fryslân en RTV Noord opgevraagd via een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Containers die niet goed vast stonden, beschadigd materiaal zoals metalen instrumenten waarmee de containers op de hoeken met elkaar verbonden worden (twistlocks), of gewicht dat verkeerd verdeeld was over de containers. Deze gebreken moesten in sommige gevallen ter plekke hersteld worden, of tenminste voor vertrek uit de haven.
De controles werden al in april vorig jaar gehouden, maar de resultaten waren nog steeds niet naar buiten gebracht. Aanleiding voor de grootscheepse controle was de ramp met de MSC Zoe. Het grote containerschip verloor begin vorig jaar 342 containers in de Noordzee. Dat leidde tot chaotische taferelen op de Waddeneilanden en de kustgebieden van Friesland en Groningen. Ook is sprake van forse milieuschade.
MSC
De omroepen hebben de 69 geanonimiseerde inspectieverslagen verkregen door een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Twee verslagen vallen extra op. In de inspectieverslagen zijn nagenoeg alle namen van de betrokken concerns onzichtbaar gemaakt; het zogenaamde lakken. Hier duikt, ondanks het noeste lakwerk van de Inspectie Leefomgeving en Transport, de naam van de Mediterranean Shipping Company op. MSC dus, dezelfde reder als die van de Zoe.
Deze verslagen bevatten zeer kritische commentaren van de inspecteurs. Er gaan op het ene schip extra reefers mee. Deze koelcontainers worden volgens de stuurman van het schip standaard meegenomen door de reder. Doordat er teveel van deze reefers op te weinig stroombronnen aangesloten worden ontstaat er brandgevaar. Er is op het schip ook sprake van beschadigde stroomdraden. Die zijn op last van de Inspectie ter plekke vervangen, net als een beschadigde twistlock. In de gangpaden slingert beschadigd sjormateriaal en de hekjes zijn in zeer slechte staat.
Op een ander schip, de MSC Nitya B, geven sjorders aan de inspecteurs aan dat de werkdruk hoog ligt en er te weinig personeel is. Het goed laden van het schip staat dus onder druk; precies zoals de experts al eerder aan de omroepen vertelden. Op dit schip worden zekeringen ook al vaak in vaart losgemaakt om tijd te besparen. Dat is niet toegestaan.
Een nieuwe ramp voorkomen
Een gericht onderzoek van de toenmalige inspectie van Verkeer en Waterstaat in 2009 wees uit dat de helft van de geïnspecteerde schepen in de haven van Rotterdam zich niet hield aan de regels voor de zogenaamde lashing; het vastzetten van de containers. Deze resultaten baren de Tweede Kamer zorgen en Tweede Kamerleden vragen om extra controles. Van die extra controles komt na 2009 weinig terecht. Sindsdien zijn er wel reguliere controles geweest.
Die reguliere controles leveren weinig op en kunnen niet voorkomen dat de gemankeerde schepen de haven weer verlaten. In de afgelopen vijf jaar voerde ILT gemiddeld 93 reguliere controles per jaar uit op containerschepen. Bij die 465 controles tezamen werden maar acht deficiencies aangetroffen die te maken hadden met het laden van de containers, de gewichten van de containers en het materiaal dat gebruikt wordt voor het vastzetten van de lading. Een score die doet vermoeden dat de extra controles hard nodig waren; daarbij werden tenslotte veel meer fouten opgespoord. Zijn de reguliere controles dan wel toereikend? Vergeleken met de thema-inspecties lijken ze slechts schijnzekerheid te bieden.
De havens waar deze schepen vandaan kwamen hebben ook de fouten niet opgemerkt. Samen met andere internationale havens controleert ILT steekproefsgewijs de containerschepen die de havens aandoen. In Europese havens werden tussen 2015 en 2018 7,249 containerschepen gecontroleerd. Hierbij werden slechts 99 gebreken waargenomen. Pijnlijk detail is dat een tiental van de berispte schepen, op het moment van de thema-inspectie in april en mei vorig jaar, onderweg was naar havens in het noorden van Europa Hamburg, Sint-Petersburg, Bremerhaven. En dus onderweg naar de vaargeulen boven de Wadden, waar de Zoe vorig jaar haar lading verloor.
Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat informeert binnenkort de Tweede Kamer over de resultaten van de inspecties van de grote containerschepen.
Bronnen NOS, Omrop Fryslân en RTV Noord
