Onderzoeksraad voor Veiligheid: Hennepkwekerijen in woningen vormt risico voor omwonenden

Om de veiligheid van omwonenden van hennepkwekerijen te verbeteren moeten publieke en private partijen samenwerken en maatregelen nemen om onveilige woonsituaties als gevolg van hennepteelt te voorkomen. Het illegale karakter van hennepteelt mag voor partijen geen reden zijn om het probleem niet aan te pakken. Dat schrijft de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) in het rapport ‘Omgevingsveiligheid hennepkwekerijen’ dat gisteren is gepubliceerd.

In Nederland is hennepteelt niet toegestaan. Toch zijn er volgens OvV naar schatting 10.000 tot 30.000 hennepkwekerijen. Een groot deel van deze hennepkwekerijen bevindt zich in woningen en veroorzaakt veiligheidsrisico’s voor omwonenden. Jaarlijks wordt bij 4.500 van de 6.000 ontmantelde hennepkwekerijen een gevaarlijke situatie aangetroffen door overbelasting van de elektriciteit. Per jaar wordt er € 200 miljoen aan energie illegaal afgetapt en zijn er ten minste 65 woningbranden als gevolg van hennepteelt. De Onderzoeksraad vindt dit zorgwekkend. Voor de Raad was dit aanleiding om onderzoek te doen naar de veiligheidsrisico’s voor omwonenden van hennepkwekerijen.

Veiligheidsrisico´s hennepteelt in woonwijken
Woningen zijn volgens de OvV niet geschikt om op een professionele manier hennep te telen. “Door aanpassingen aan de woning en onkundig aangelegde en gebruikte installaties zijn de veiligheidsrisico’s voor omwonenden van een hennepkwekerij groot. Omwonenden kunnen geconfronteerd worden met brand door oververhitting en kortsluiting, instortingsgevaar door onkundige aanpassingen aan de woning en aantasting van de gezondheid door water-lekkage en vergiftiging door gassen en pesticiden. De Onderzoeksraad constateert dat een hennepkwekerij in een woning de veiligheid van omwonenden aantast en vindt dit onaanvaardbaar.”

Aangezien hennepteelt illegaal is, is er geen toezicht op de veiligheid. Voor politie en justitie ligt de prioriteit in de hennepteelt bij het opsporen en ontmantelen van hennepkwekerijen. “Dit lost echter het probleem van de veiligheidsrisico´s niet op. Na ontmanteling van een hennepkwekerij vindt er geen veiligheidscontrole plaats en kunnen risicovolle situaties in de woning blijven bestaan die gevaarlijk zijn voor omwonenden en latere bewoners. Ook worden niet alle hennepkwekerijen ontmanteld”, aldus de Onderzoeksraad.

Vanwege het illegale karakter verwachten publieke en private partijen dat de aanpak van hennepkwekerijen primair een taak is van politie en justitie, maar die lossen het veiligheidsprobleem niet op. De Raad is van oordeel dat veel meer organisaties een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben bij de bestrijding van illegale hennepteelt zoals netbeheerders, brandweer, energieleveranciers, woningcorporaties, gemeentelijke toezichthouders en ook omwonenden zelf. De Raad verwacht dat partijen hun verantwoordelijkheid (h)erkennen en actie ondernemen om onveilige situaties te verminderen.

Aanbevelingen
Om de onveiligheid van omwonenden (en latere bewoners) van hennepkwekerijen structureel op te lossen moet niet het illegale karakter van de hennepteelt centraal staan, maar de onveilige situaties die deze teelt veroorzaakt. De Onderzoeksraad doet daartoe een aantal aanbevelingen

Aan Netbeheer Nederland:          1. Zorg op korte termijn voor de doorontwikkeling van een geautomatiseerd meetsysteem op het distributienetwerk dat op woningniveau onveiligheid door illegale manipulatie van het elektriciteitsnet, overmatig energieverbruik en/of hennepgerelateerde verbruikspatronen meetbaar maakt. 2.Spoor onveilige aansluitingen op het elektriciteitsnet proactief op en treed op tegen bewoners die hennepgerelateerde onveiligheid in het elektriciteitsnet veroorzaken;

Aan de minister van Economische Zaken en Klimaat: Zorg dat netbeheerders en energiemaatschappijen aantoonbaar prioriteit geven aan het actief tegengaan en proactief opsporen van hennepgerelateerde onveiligheid in het elektriciteitsnet. Aan de burgemeesters van alle gemeenten: Breng relevante publieke en private partijen samen en zorg dat zij, onder regie van het lokaal bestuur, maatregelen nemen om omgevingsveiligheid voor burgers in hun woonomgeving te verbeteren en hennepgerelateerde onveiligheid preventief op te sporen en weg te nemen;

Aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: 1. Zorg dat bij besluitvorming over beleid voor veilig wonen het perspectief van omgevingsveiligheid voor burgers in hun woonomgeving structureel en herkenbaar wordt meegenomen. 2. Bevorder dat burgemeesters hun regierol bij de lokale samenwerking nemen;

Aan de minister voor Medische Zorg en Sport: 1. Zorg dat bij besluitvorming over beleid en maatregelen binnen het gedoogbeleid – en ook bij de aangekondigde experimenten met hennepteelt – het perspectief van omgevingsveiligheid voor burgers in hun woonomgeving structureel en herkenbaar wordt meegenomen. 2. Verbeter de registratie van fysieke veiligheidsgebreken bij ontmantelde hennepkwekerijen en hennepgerelateerde woningbranden, zodat de veiligheidsrisico’s en de effecten van het gevoerde beleid daarop inzichtelijk worden.

Voor het volledige rapport van de OvV:

https://onderzoeksraad.nl/uploads/phase-docs/1729/148a8e6c14db20172990-rapportage-veiligheidrisicos-hennepteelt-in-woonwijken-interactief-80219.pdf?s=9C9680B97B3C4DBF5E4DDFB0A3B17C5BC3F14B6D