Onderzoek ILT wijst uit: CE-markering consumentenvuurwerk functioneert niet

Het systeem van CE-markering voor consumentenvuurwerk functioneert in de praktijk niet. Deze markering,  die staat voor de veiligheid en kwaliteit van het product.  moet het logische gevolg zijn van een correct doorlopen conformiteitsbeoordelingsprocedure. Dat is echter niet het geval, zo blijkt uit onderzoek van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Hierdoor loopt de consument onnodige risico’s bij het afsteken van consumentenvuurwerk met CE-markering. De ILT heeft de staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Steven van Weyenberg, hierover geïnformeerd via een toezichtsignaal.  

De ILT constateert onder andere dat er beter toezicht moet komen op Notified Bodies (NoBo’s), de aangewezen instanties die toezicht houden op de conformiteitbeoordelingsprocedure (CBP). Tevens is er ruimte voor fouten, omdat bijvoorbeeld bij de toepassing van module E van de CBP de NoBo alleen betrokken is bij het opstellen en accorderen van het kwaliteitsproces en niet meer bij het testen van het consumentenvuurwerk zelf. Tot slot zou er meer samenwerking tussen de Europese markttoezichthouders moeten komen om het toezicht – dat nu per land verschilt – doeltreffender te maken. Door het toezicht te intensiveren en de krachten te bundelen, komen de markttoezichthouders sterker te staan.  

Aanleiding

Aanleiding voor het onderzoek van de ILT zijn de hoge afkeurpercentages van vuurwerk met CE-markering dat wordt aangeboden op de Nederlandse markt. Bij haar jaarlijkse productveiligheidsonderzoek signaleert de inspectie steeds opnieuw dat gemiddeld 75% van het door de ILT geteste vuurwerk op de Nederlandse markt niet aan de eisen voldoet. Ongeveer een kwart hiervan wordt jaarlijks door de ILT van de markt gehaald vanwege een hoog risico voor de consument.  

Bevindingen ILT
De ILT heeft 71 partijen afgekeurde vuurwerkproducten uit ILT-productveiligheidsonderzoeken 2018 en 2020 geselecteerd; 23 partijen fonteinen (categorie F1) en 48 partijen van batterijen van enkelschots buizen (categorie F2). Vervolgens zijn bij de fabrikanten/importeurs alle bijbehorende documenten opgevraagd en vergeleken met de eigen ILT-testresultaten.   Alle 71 onderzochte partijen waren goedgekeurd door de diverse Chinese testlaboratoria. Op slechts 6 testrapporten werd door deze laboratoria één of meerdere afwijkingen (13 in totaal) vastgesteld. Deze waren voor hen geen reden tot afkeuring, omdat ze binnen de normen van de goedkeuring bleven.
Echter, in de 71 testrapporten die het Nederlands Forensisch Instituut in opdracht van de ILT opstelde, werd in totaal 195 keer een afwijking vastgesteld. Deze afwijkingen leidden allemaal tot afkeur van de partijen vuurwerk.  
Ook stuitte de ILT op onjuiste of onvolledige typecertificaten en waren vuurwerkproducten aangepast zonder dat een nieuw certificaat was aangevraagd. In andere gevallen was ten onrechte de suggestie gewekt dat er een certificaat was. Bij 42 van de 71 onderzochte partijen bleek de conformiteitsverklaring onvolledig en onjuist. Deze verklaring moet alle relevante informatie bevatten, waaronder de naam van de fabrikant, de NoBo’s, identificatienummers en partijgrootte.

  CE-markering
Binnen de EU is CE-markering voor pyrotechnische producten zoals vuurwerk verplicht ter verbetering van de kwaliteit. Hiervoor geldt een richtlijn. Deze beoogt onder meer de wetgeving voor pyrotechnische artikelen in de EU-lidstaten te harmoniseren voor wat betreft: prestatiekenmerken; vrij verkeer van pyrotechnische artikelen in de interne EU-markt: EU-lidstaten mogen het op de markt aanbieden van pyrotechnische artikelen niet verbieden, beperken of belemmeren; optimale bescherming van de gezondheid en veiligheid van consumenten en professionele eindgebruikers van pyrotechnische artikelen.

Toezicht ILT

De ILT houdt toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving voor vuurwerk op grond van de Europese Pyro-richtlijn, de Ract en het Vuurwerkbesluit. Het doel van dit toezicht is het bevorderen van de veiligheid voor de consument. Voorkomen moet worden dat onveilig vuurwerk in omloop wordt gebracht. Het hele jaar door worden controles uitgevoerd door de ILT, we kijken heel gericht naar het reguliere (consumenten)vuurwerk dat het grootste risico vormt. Dat zijn onder meer controles op de productveiligheid van vuurwerk, op de in- en uitvoer en het voorhanden hebben van vuurwerk. Deze controles – regelmatig in samenwerking met douane en politie – vinden plaats bij de importeurs, postpakketdiensten, aan de grens, in de havens, langs de weg en bij verkooppunten.