Na vele jaren van discussie lijkt er in de Tweede Kamer een meerderheid te zijn ontstaan voor het toestaan van gewapende particuliere beveiligers op koopvaardijschepen die door piratengebied varen om deze te beschermen tegen piraterij. VVD, PVV, CDA, SGP en Forum voor Democratie steunen het plan in ieder geval, terwijl de ChristenUnie als voorwaarde stelt dat in de wet eerst cameratoezicht wordt geregeld. Reders mogen hierdoor beveiligers inhuren als er bijvoorbeeld geen militaire bescherming beschikbaar is. Defensie stelt mariniers in zogeheten Vessel Protection Detachments (VPD) ter beschikking om schepen te beschermen.
Wanneer er tot dusver piraten aan boord klommen van schepen om met een kaping losgeld te eisen, dan moet de kapitein contact opnemen met de Koninklijke Marine of andere defensieschepen van de anti-piraterijmissie van de Europese Unie die in het gebied varen. Maar defensie kan niet overal tegelijk zijn. De reders vragen daarom al jaren om particuliere beveiligers, die ook geweld mogen gebruiken.
Het voorstel komt van de Kamerleden Han ten Broeke (VVD) en Martijn van Helvert (CDA). Over het toestaan van particuliere beveiligers wordt al jaren gesproken. Voor eerdere voorstellen was niet genoeg steun. De Kamer wilde toen niet afwijken van het geweldsmonopolie van de Staat. Regeringspartij D66 is ook nu nog tegen. Dat geldt ook voor de oppositiepartijen GroenLinks en SP. De PvdA vraagt zich af of de noodzaak wel groot genoeg is om de particuliere beveiligers toe te staan.
De ChristenUnie staat niet afwijzend tegenover het voorstel, maar wil een zo goed mogelijke controle. Een papieren rapportage aan het Openbaar Ministerie is niet genoeg na geweldsincidenten. Daarom is voor de partij cameratoezicht middels zowel een bodyscam bij de beveiligers als een 360 graden-camera met geluid een harde eis, zegt Joël Voordewind. De steun van de ChristenUnie kan belangrijk zijn als het voorstel in de Eerste Kamer komt. Zodra de beveiligers ingrijpen moeten de camera’s in opname gaan. De situatie kan dan achteraf beoordeeld worden door het Openbaar Ministerie, mocht het tot geweld komen.
Piraterij en gewapende overvallen op zee in 2017
Bij het International Maritime Bureau (IMB) werden vorig jaar 180 incidenten van piraterij en gewapende overvallen op zee geregistreerd, een nieuw laagterecord. Het oude dateert van 22 jaar geleden. In 1995 beliep je aantal gevallen van maritieme piraterij en gewapende overvallen 188. In 2016 waren dat er 191, in 2015 246 en in 2014 245.
In 136 gevallen (was 150 resp. 303) kwamen de overvallers aan boord, op 16 (12 resp. 1) schepen werd geschoten en zes (7 resp. 15) schepen werden gekaapt. Daarnaast werd bij nog eens 22 schepen (was 22 resp. 27) een poging tot een overval gedaan. Vorig jaar werden bij in totaal 15 incidenten 75 bemanningsleden ontvoerd, vaak om losgeld; in het jaar daarvoor waren dat er 62. Bij alle incidenten werden in totaal 91 personen gegijzeld, beduidend lager dan de 151 in 2016, de 271 in 2015 en vooral de 442 in 2014. Bij alle incidenten kwamen drie bemanningsleden om het leven tegen geen enkele in 2016 en één in 2015. Daarnaast raakten bij de aanvallen zes personen gewond, in 2016 niemand en in 2015 was het aantal gewonden 13.
Hotspots
De meeste incidenten deden voor in Indonesië (43), lager dan de 49 in 2016 en 108 in 2015. In de Filipijnen verdubbelde het aantal gevallen van piraterij en gewapende overvallen van tien naar twintig, doorgaans op kleinere schepen die voor anker lagen. In een andere voormalige hotspot Somalië vonden vorig jaar negen incidenten plaats tegen twee in 2016
De Golf van Guinee (Nigeria) blijft de ontvoerings-hotspot bij uitstek: er werden net als in 2015 in totaal 36 incidenten geregistreerd waarbij 65 (34) bemanningsleden werden ontvoerd en op nog eens 16 schepen (12 in 2016) werd geschoten. “Hoewel het totaal aantal aanvallen vorig jaar terugliep blijven de Golf van Guinee en overige wateren rondom Nigeria een gevaar vormen voor zeevarenden, al heeft interventie van de Nigeriaanse autoriteiten er mede toe geleid dat veel incidenten zouden escaleren”, zegt IMB-directeur Pottengal Mukundan.
Foto AFP
