In 2020 werden ruim vier van de tien arbeidsongeschiktheidsuitkeringen verstrekt op grond van psychische klachten. Daarmee is dit nog steeds verreweg de meest voorkomende grond voor arbeidsongeschiktheidsuitkeringen. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.
Eind 2020 werden 816.00 arbeidsongeschiktheidsuitkeringen verstrekt aan ruim 758.000 personen, van wie 365.000 mannen en 394.000 vrouwen. Het CBS hanteert voor de diagnose van arbeidsongeschiktheid 12 hoofdcategorieën. Met 346.000 vielen de meeste uitkeringen binnen diagnoses in de hoofdcategorie psychische stoornissen. Op de tweede plaats staat de hoofdcategorie ziekten van het bot- en spierstelsel (154.000 gevallen), op de derde plaats komen ziekten van het zenuwstelsel, oog en oor (84.000 gevallen).
Vergeleken met eind 2011 veranderde het aantal uitkeringen per hoofdcategorie weinig. Uitzonderingen zijn de bot- en spierziekten, waar het aantal diagnoses met bijna 20% afnam, en de ontwikkelingsstoornissen, waar het aantal gevallen bijna 80% hoger lag. Onder ontwikkelingsstoornissen vallen aandoeningen als ADHD en stoornissen in het autistisch spectrum. Na de introductie van deze categorie in 2007, is deze vooral tot en met 2014 snel gegroeid.
Verder is er sinds 2011 een flinke toename van het aantal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen waarvan de achterliggende medische oorzaak onbekend is. Deze stijging gaat echter samen met een daling in de categorie algemene en endocriene ziekten (ziekten aan het hormoonstelsel), waar aandoeningen kunnen worden ondergebracht die in geen andere categorie vallen.
Er is ook een kleine toename in de hoofdcategorie ziekten van het ademhalingsstelsel. Deze stijging komt niet door de gevolgen van long COVID, omdat deze diagnose pas vanaf 2022 eventueel in de arbeidsongeschiktheidsuitkeringenstatistiek te zien zal zijn.
Vijf meest voorkomende diagnoses bij vrouwen zijn psychische stoornissen; Bij mannen ook ontwikkelingsstoornissen bij vijf meest gestelde diagnoses
Voor vrouwen zijn de vijf meest voorkomende diagnoses depressieve episodes (10% van de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen), zwakzinnigheid (6%), posttraumatische stressstoornis (3%), borderline persoonlijkheidsstoornis (3%) en overige psychische stoornissen (2%. Samen maken ze een kwart uit van alle diagnoses van arbeidsongeschikte vrouwen. Alle diagnoses vallen onder de hoofdcategorie psychische stoornissen.
Bij mannen overlappen drie van de vijf diagnoses met die van vrouwen, maar ze komen niet even vaak voor: zwakzinnigheid (8%), depressieve episodes (7%), overige psychische stoornissen (4%), schizofrenie (3%) en een licht verstandelijke beperking (3%). Van deze vijf valt alleen de licht verstandelijke beperking niet onder de psychische stoornissen, maar onder de ontwikkelingsstoornissen.
Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen vaker verstrekt aan vrouwen Vanaf 2015 worden er meer arbeidsongeschiktheidsuitkeringen aan vrouwen verstrekt dan aan mannen. Deze toename gaat samen met een grotere arbeidsparticipatie van vrouwen. De mate van verschuiving in de verhoudingen gaat echter niet gelijk op. In 2011 maakten vrouwen 46% uit van de beroepsbevolking, in 2020 was dat 47%. In dezelfde periode steeg het aandeel van vrouwen onder ontvangers van een arbeidsongeschiktheidsuitkering van 48 naar 52%. Vrouwen blijken dan ook een grotere kans op een arbeidsongeschiktheidsuitkering te hebben dan mannen
