Tjibbe Joustra, voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), en oud-voorzitter Pieter van Vollenhoven, die nu de op preventie gerichte Stichting Maatschappij en Veiligheid leidt, hebben veel kritiek op hoe de inspectie is geregeld in Nederland. Ze noemen het traag en niet onafhankelijk, meldt de NOS. Ze reageren daarmee op berichtgeving over problemen bij het nucleaire instituut NRG in Petten. Die problemen waren al langere tijd bekend bij de nucleaire inspectiedienst ANVS, maar die deden daar onvoldoende mee.

Het voorbeeld staat volgens Van Vollenhoven en Joustra niet op zichzelf: keer op keer zou blijken dat inspecties in Nederland te traag of helemaal niet reageren op signalen. Het is een bron van ergernis bij de twee veiligheidsexperts, die onder meer wijzen op het explosiegevaar bij het tankopslagbedrijf Odfjell in de Botlek, de problemen in de vleesindustrie of de aardbevingen als gevolg van gaswinning in Groningen. Joustra en Van Vollenhove vinden dat het functioneren van toezichthouders hoger op de politieke agenda moet komen.

Nederland telt tientallen toezichthouders. De terreinen die ze bestrijken, zijn zeer divers. Maar “de algemene noemer is dat de onafhankelijkheid van de inspectie onvoldoende blijkt”, zegt Joustra.Het gaat daarbij bijvoorbeeld om onafhankelijkheid ten opzichte van het ministerie waaraan de inspectie verantwoording moet afleggen. Maar volgens Joustra is er ook niet genoeg afstand tot de bedrijven waarop de inspectie toezicht moet houden.Ook Van Vollenhoven hekelt dat gebrek aan afstand: “Tachtig procent van de inspecties vraagt of ze langs mogen komen. En als het niet schikt, dan komen ze niet. Dus dan zie je dat ze nogal ondergeschikt zijn en daardoor dingen te laat signaleren of niet signaleren.”Er is de laatste jaren fors bezuinigd op inspectiediensten. Als gevolg daarvan is veel kennis verloren gegaan. Volgens Joustra en Van Vollenhoven is het duidelijk dat de politiek het belang van goed functionerende inspecties onderschat