De veiligheid op het Nederlandse spoor is hoog. Nederland staat in Europa in de top vijf met het veiligste spoornetwerk. Veel doelen om de veiligheid te verbeteren zijn behaald. Het aantal ongelukken op overwegen daalt, maar extra aandacht blijft nodig om de risico’s van treinen die door rood rijden te verkleinen. Dat blijkt uit het Jaarverslag spoorveiligheid 2016 ‘Hoe veilig is het spoor in 2016?’ van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) dat onlangs is gepubliceerd.

Het Jaarverslag geeft en analyseert de cijfers van 2016 over ongevallen, zwaar letsel op onder meer overwegen, suïcide op het spoor, door rood rijden, ongevallen op het perron en bijna-ongevallen. De belangrijkste aandachtspunten om de veiligheid op het spoor te blijven verbeteren zijn veiligere spoorwegovergangen, minder treinen die door rood rijden, een betere veiligheid voor reizigers en minder suïcides.

Incidenten en slachtoffers

Het jaarverslag meldt de volgende cijfers over incidenten op het spoor en het aantal slachtoffers. Niet eerder is het aantal dodelijke slachtoffers op overwegen zo sterk gedaald als in 2016: drie dodelijke slachtoffers tegenover dertien in 2015. Eén persoon daarvan verongelukt dodelijk bij het oversteken van een overweg terwijl de slagbomen gesloten zijn. Veel aandacht gaat uit naar het ongeluk op de onbeveiligde overweg bij Dalfsen in februari 2016. De bestuurder van een hoogwerker maakt een inschattingsfout en komt in botsing met een reizigerstrein, waarbij de machinist om het leven komt.

In totaal kwamen acht mensen om het leven. Naast de drie genoemde overweggebruikers waren dat twee spoorwegmedewerkers, drie overweggebruikers, een persoon die op een voor hem/haar verboden plek op het spoor komt en twee andere dodelijke slachtoffers, mensen die bijvoorbeeld voor een trein vallen of per ongeluk worden geraakt. Elf mensen raken in 2016 zwaargewond, waaronder twee personen die aan het spoor werkten, een overweggebruiker, vier onbevoegden en drie anderen. Het aantal zelfdodingen op het spoor is, vergeleken met het voorgaande jaar, vrijwel gelijk: 223 (2015) en 221 (2016). Dertig personen deden mislukte pogingen tot zelfdoding. In totaal plegen in Nederland in 2016 1.894 mensen suïcide, iets meer dan in 2015. Van alle suïcides van de afgelopen vijf jaar, vindt tien procent op het spoor plaats.

Incidenten

In totaal reden vorig jaar honderd treinen door rood, net zoveel als in 2015. ‘Het door rood rijden vergroot het risico op een ongeval aanzienlijk’, aldus de ILT.  Vorig jaar zijn ruim driekwart van de in totaal 2.241 onbeveiligde overwegen voorzien van actieve beveiliging. De komende jaren moeten volgens de ILT  Rijksprogramma’s zoals het Landelijk Verbeterprogramma Overwegen (LVO) en de Landelijke Agenda Suïcidepreventie (LAS) de overwegen nog veiliger maken. Daarbij gaat het om aanpassingen aan de overwegen, het verkorten van de tijd dat slagbomen gesloten zijn en het geven van voorlichting op scholen.

In 2016 zijn ruim 2.600 seinen voorzien van het ATBVv systeem: Automatische Trein Beïnvloeding Verbeterde versie. Dit systeem zorgt ervoor dat de trein automatisch remt als een rood sein met een te hoge snelheid wordt genaderd. Spoorbeheerder ProRail zal de komende jaren nog enkele honderden seinen extra beveiligen met dit systeem.

Toekomst
De spoorsector verwacht de komende jaren een verdere groei van het treinverkeer en een toenemend aantal reizigers. Geplande veiligheidsmaatregelen, zoals ORBIT, zijn vertraagd. “Nieuwe vervoersconcepten komen eraan, waaronder hoog frequent spoor. Spoorwegondernemingen en infrastructuurbeheerder Prorail zullen daarom stappen moeten zetten om voor de toekomst de veiligheid op hetzelfde niveau te houden met alle veranderingen”, meldt de ILT in het jaarverslag.