Testritten op gewone fietsen en elektrische fietsen toonden aan dat zowel jongere als oudere fietsers hun eigen vaardigheden op de fiets vaak beter inschatten dan daadwerkelijk het geval is. Vooral bij de fietsvaardigheid van ouderen doen zich problemen voor. Zo moeten zij vaker corrigerende stuurbewegingen uitvoeren, houden zij het stuur minder stevig vast en ervaren zij problemen met zowel het achterom kijken en het balans houden bij op- en afstappen, zo blijkt uit een onderzoek van SWOV en de TU Delft waarbij jongere (30-45) en oudere (65-plussers) fietsers testritten maakten op geïnstrumenteerde fietsen. Volgens de onderzoekers kan een speciale fiets voor ouderen met voorzieningen als achteruitkijkspiegel, drie wielen, beweegbaar zadel en een apparaat waarbij de fiets altijd in balans blijft, een bijdrage leveren aan veiliger fietsen voor 65-plussers. Daarnaast kunnen ook aanpassingen van de infrastructuur zorgen voor een veiliger fietsomgeving.
Aantal ongevallen
Jaarlijks overlijden 190 personen na een fietsongeval. Meer dan de helft van de slachtoffers is 55 jaar of ouder. Twee derde van de slachtoffers is man. Het meest voorkomende ongevalmechanisme is een botsing met een rijdend object, bijvoorbeeld een botsing met een personenauto of vrachtwagen. Uit cijfers van de SEH’s (Spoedeisende Hulpafdelingen) blijkt daarnaast dat jaarlijks 78.000 personen medisch worden behandeld aan de gevolgen van een fietsongeval. Dit betekent dat elke dag ruim 200 personen zo ernstig gewond raken door een fietsongeval dat een medische behandeling noodzakelijk is. De slachtoffers worden veelal behandeld op de Spoedeisende Hulpafdeling van een ziekenhuis (66.000) en/of door de huisarts (42.000). Specialisten en fysiotherapeuten behandelen jaarlijks respectievelijk 16.000 en 14.000 personen als gevolg van een fietsongeval.
Jaarlijks worden verder 66.000 personen behandeld op een SEH-afdeling aan de gevolgen van een ongeval tijdens het fietsen. Er zijn iets meer mannelijke dan vrouwelijke slachtoffers. Wanneer men kijkt naar het aantal slachtoffers per 100.000 inwoners zijn jongens van 10-14 jaar het vaakst betrokken bij een fietsongeval (930 SEH-behandelingen per 100.000 personen). Het aantal SEH-behandelingen na verkeersongevallen met fietsers lijkt in de periode 2001-2005 te zijn gedaald maar deze daling is niet significant. Deze trend is gecorrigeerd voor de veranderende bevolkingsopbouw.
Meer dan twee op de drie ongevallen tijdens het fietsen zijn eenzijdige ongevallen. Dit is meestal een val van een fiets. Bij één op de vijf fietsongevallen wordt het letsel veroorzaakt door een botsing met een voertuig of voetganger. Botsingen met een obstakel komen minder voor. De meeste slachtoffers waren bestuurder van de fiets, een aanzienlijk kleiner aantal was als passagier betrokken bij een ongeval. Het merendeel van de fietsongevallen vindt plaats op de straat, rijweg of het trottoir. Een klein aantal ongevallen vindt plaats in een natuurgebied of op een andere locatie. Vier van de tien slachtoffers lopen letsel op aan de bovenste ledematen. Naast oppervlakkig letsel en kneuzingen aan de schouders, arm of hand komen ook polsfracturen regelmatig voor. Een kwart van de slachtoffers heeft hoofdletsel, vaak is dit een open wond.
Ziekenhuisopnamen
Jaarlijks worden gemiddeld 8.100 personen opgenomen in het ziekenhuis na een fietsongeval. Dit zijn zowel eenzijdige als tweezijdige fietsongevallen. Een trendanalyse laat zien dat in de periode 2001-2005 het aantal ziekenhuisopnamen significant is gestegen met 20%. Deze trend is gecorrigeerd voor de veranderende bevolkingsopbouw. Iets meer dan de helft van de slachtoffers is man. Het risico op een fietsongeval dat leidt tot een ziekenhuisopname is het grootst voor ouderen van 55 jaar en ouder, met 84 ziekenhuisopnamen per 100.000 inwoners. Een op de vijf ziekenhuisopnamen is het gevolg van een aanrijding door een motorvoertuig. Ruim de helft van de slachtoffers wordt opgenomen met een fractuur. Daarnaast loopt een kwart van de slachtoffers hersenletsel op.
