Bedrijven moeten veerkracht opbouwen om klaar te zijn voor de volgende onverwachte wereldwijde risicogebeurtenis, evenals voor meer voor de hand liggende bedreigingen zoals cyber, klimaatverandering en politieke onrust, aldus sprekers op een webinar georganiseerd door Ferma.
Een jaar na de eerste Covid-19-lockdowns in Europa werden riskmanagers aangespoord om zich voor te bereiden op de volgende systemic event, waarvan experts het erover eens waren dat deze waarschijnlijk het gevolg zou zijn van een cyberincident of klimaatverandering. Tijdens het Global Risks and Resilience-webinar kregen de deelnemers ook te horen dat veerkrachtiger bedrijven beter gepositioneerd zullen zijn om de risico’s en kansen van het huidige volatiele risicolandschap aan te pakken.
“De pandemie heeft de manier waarop we over risico’s denken veranderd. Er is een kans om uit de eerste hand te leren dat deze ingrijpende evenementen met een lage frequentie zullen plaatsvinden”, zegt Carolina Klint, management director and risk management leader for continental Europe bij Marsh.
“De pandemie heeft ook een discussie op gang gebracht over veerkracht en de noodzaak van een rechtvaardiger verdeling van de middelen van de samenleving. Praten over risico’s is nu populairder geworden [sinds de pandemie] en leidinggevenden zijn meer bereid om te investeren in veerkracht, en we zien nu een plek voor risicoprofessionals aan tafel. Voor 2021 is er een hernieuwde waardering voor risico en veerkracht. Bedrijven moeten Covid-19 nu in evenwicht brengen met het opbouwen van veerkracht tegen andere langetermijnrisico’s. Zo belicht het World Economic Forum Global Risks Report 2021 een aantal belangrijke kwesties in de toekomst, waaronder wanordelijke verstoring van het bedrijfsleven, politieke risico’s, digitalisering en demografische veranderingen. “Bedrijven krijgen ook te maken met cyberaanvallen, extremer weer en meer maatschappelijke controle. Er is veel waar bedrijven mee te maken hebben.”
Volgens Philippe Cotelle, head of insurance risk management bij Airbus Defence and Space en FERMA-bestuurslid, kan veerkracht worden gezien in ‘twee dimensies’. “Klimaatverandering is een middellange tot lange termijnrisico maar cyberblootstelling vindt vandaag plaats en zou een bedrijf morgen kunnen doen stoppen. De belangrijkste troef van riskmanagement is om een langetermijnvisie te hebben en de middellangetermijndoelstelling aan te pakken, en tevens om de korte termijnvraag onder ogen te zien. Riskmanagement moet nu praktisch zijn en de korte termijn combineren met maatregelen op de lange termijn.”
Met name bedrijven hebben te maken met verhoogde cyberblootstellingen door digitalisering, die is versneld met Covid-19, legt Cotelle uit. “Digitalisering heeft gevolgen voor alle bedrijven, van elke omvang, of ze er nu klaar voor zijn of niet. En niet alle bedrijven zijn zich bewust van de nieuwe risico’s en bedreigingen waarmee ze worden geconfronteerd, noch beschikken ze over de juiste expertise of verzekeringsdekking. Als ze het slachtoffer zouden worden van een grote cyberaanval, zouden ze geen oplossing hebben vanwege hun gebrek aan expertise of de financiële middelen om deze te ondersteunen”, waarschuwde hij. “De snelle digitale omschakeling tijdens de Covid-19-crisis was een les in veerkracht, maar het heeft ook gevolgen. De pandemie heeft bedrijven en consumenten afhankelijker gemaakt van technologie, terwijl het tempo waarmee bedrijven naar huis gaan werken en e-handel de veiligheid in gevaar heeft gebracht.”
Mevrouw Klint stelde voor dat bedrijven de tijd moeten nemen om beslissingen te nemen die zijn genomen in de ‘heat of the pandemic’, zoals bij werken op afstand, en te kijken of er hiaten in de beveiliging of governance kunnen worden gedicht. Volgens Cotelle is cyberverzekering een effectief maar complex instrument. “We zien een aantal bedrijven met rust gelaten worden en dat baart ons zorgen. Bedrijven moeten de blootstelling begrijpen – om riskmanagement te stimuleren – terwijl verzekeraars hun taak moeten oppakken. ”
Volgens Eugenie Molyneux, chief risk officer zakelijke verzekeringen bij Zürich, erkennen verzekeraars de noodzaak om klanten te helpen veerkracht op te bouwen op gebieden als cyber en klimaatverandering. “De verzekeringssector ziet de noodzaak om klanten te helpen veerkrachtiger te zijn. Op dit punt zijn verzekeraars en klanten op één lijn. Hoe veerkrachtiger een bedrijf is, hoe groter de kans dat het in staat zal zijn om verzekeringsdekking te krijgen, met name op actuele risico’s zoals toeleveringsketen, natuurrampen en cyber.”
Volgens haar heeft de pandemie de toenemende verwevenheid van risico’s en complexiteit van het huidige risicolandschap aan het licht gebracht, evenals de kwestie van ’timing’, of wanneer risico’s zich voordoen. “Het risicolandschap is veel intenser geworden. Er zijn meer risico’s en ze zijn meer met elkaar verbonden. Dit maakt het veel moeilijker om risico’s te kwantificeren. Verschillende risico’s kunnen verschillende bedreigingen worden, en op verschillende tijdstippen.Covid-19 heeft de risico’s blootgelegd die bedrijven nemen, zoals just-in-time supply chains, maar het heeft ook de voordelen van veerkracht aangetoond, aldus mevrouw Molyneux.
Bedrijven met digitaliseringsstrategieën konden bijvoorbeeld sneller handelen, terwijl bedrijven met meer gediversifieerde toeleveringsketens minder werden beïnvloed. Weerbaarheidspraktijken kunnen echter afwegingen hebben. Als je veerkrachtig wilt zijn tegen één risico, moet je ervoor zorgen dat je geen kwetsbaarheden creëert voor andere risico’s. Bedrijven staan bijvoorbeeld onder toenemende druk om onshore of nearshore te produceren, maar dit kan extra natuurrampen of politiek risico met zich meebrengen. Volgens haar moeten riskmanagers bereid zijn om bestaande gegevens aan te passen voor toekomstige scenario’s. “Denk aan trends en omslagpunten – en vraag of historische data geschikt zijn voor de situatie van vandaag of het scenario van morgen”, zei ze.
Volgens Valentina Paduano, chief risk officer bij Sogefi Group en bestuurslid van Ferma, kan riskmanagement bedrijven ook helpen de uitdagingen van klimaatverandering het hoofd te bieden. “Maar risico’s zoals klimaatverandering en cyber bieden kansen, evenals bedreigingen. Een van de lessen van het afgelopen jaar is dat negatieve gebeurtenissen kunnen leiden tot positieve veranderingen in een organisatie. We hebben bijvoorbeeld de kans gehad om de manier waarop we werken te veranderen en een nieuwe balans tussen privé- en beroepsleven te krijgen. We hebben geleerd dat gebeurtenissen op afstand kunnen plaatsvinden, maar dat bedrijven positief kunnen reageren op negatieve gebeurtenissen. Bedrijven moeten bereid zijn om te veranderen en [negatieve gebeurtenissen] zien als een kans om bedrijfsmodellen en werkwijzen te veranderen. Er zijn niet alleen risico’s, maar ook kansen”, benadrukt ze.
