Enno Wiertsema (Adfiz): Voorlopers de dupe van eisen zonnepanelen; nieuwe eisen zijn teveel in één jaar voor ondernemers

Eind 2019 kwam opeens in het nieuws dat de aanleg van zonnepanelen in het gedrang kwam door stijgende verzekeringspremies; ijsstadion Thialf is hiervan intussen het nationale voorbeeld. Een zorgelijke ontwikkeling als je bedenkt dat de opwekcapaciteit voor alternatieve energie flink omhoog moet om de doelen uit het Klimaatakkoord te bereiken. Op 16 november schreef minister Wiebes de Tweede Kamer dat het gaat om een beperkt risico, waar bovendien door alle betrokken partijen hard aan wordt gewerkt en dat hij daarom geen noodzaak ziet voor overheidsingrijpen. Dat is echter slechts gedeeltelijk waar.

Het klopt dat verzekeraars, de installatiebranche, financieel adviseurs en de overheid de handen ineengeslagen hebben om goede, duidelijke en werkbare richtlijnen op te stellen om zonnepanelen verzekerbaar te houden. Richtlijnen die het voor iedereen die, op welke wijze dan ook, betrokken is bij de installatie van zonnepanelen duidelijk moeten maken aan welke eisen moet worden voldaan.

Alleen, dat lost niets op voor al die daken waarop zonnepanelen al geïnstalleerd zijn. Dat zijn er zo’n 800.000 in Nederland. Voor een groot deel geïnstalleerd door particulieren en bedrijven die – lang voor het ‘bon ton’ werd – nut en noodzaak al inzagen van verduurzamen. Met name bedrijven krijgen nu van de een op de andere dag te horen dat de verzekeraar hun panden niet meer wil verzekeren. Tenzij ze de dakconstructie, het zonnesysteem zelf of de isolatie van hun pand onder handen nemen en tegen hoge kosten (laten) aanpassen, het systeem uitzetten of een fors hogere premie accepteren.

 Te laat is onderkend dat zonnepanelen het risico fors konden veranderen en dat het bouwbesluit hier niet in voorziet. Te lang is onduidelijk gebleven welke aanvullende eisen aan het pand en de installatie moesten worden gesteld. Te vaak is er vooraf geen actie ondernomen om dit tijdig in het proces mee te nemen. Het heeft nu weinig zin om met terugwerkende kracht te vingerwijzen hoe al deze individuele situaties zijn ontstaan, maar het is wel duidelijk dat hier een collectief probleem is dat ook aandacht behoeft. En andere aandacht dan de nieuw te verzekeren panden en installaties.

 Het is belangrijk dat ook voor de vele panden waarop al jaren zonnepanelen liggen naar uitvoerbare oplossingen wordt gezocht. Panden van ondernemers die de daad bij het woord voegden en werkelijk stappen hebben gezet om te verduurzamen. De praktijk is nu dat juist deze ondernemers ineens te maken krijgen met strengere eisen, die hen op soms zeer forse kosten jagen of met onverzekerbare panden laten zitten. Welk signaal geven we hiermee af?

De aanpassingen die verzekeraars voorstellen vanuit hun belang risico’s te beheersen zijn namelijk vaak zeer kostbaar en komen nogal eens bovenop de investeringen die verzekerden in het kader van risicomanagement eerder al hebben gedaan. Zeker in deze – voor veel ondernemers – zware tijden zijn de nieuwe (preventie)eisen te veel om in één jaar te verhapstukken.

Dat kan beter als de wil er is. Door bijvoorbeeld maatwerk in de risicobeoordeling en door meerjarige contracten af te sluiten kan zowel voor de klant als voor de verzekeraar het probleem beheersbaar blijven en is verzekerbaarheid voor de korte termijn geborgd. Op zijn minst ligt het op de weg van de minister zich ervan te vergewissen dat óók dit probleem goed door de markt wordt opgelost.

Bijdrage van Enno Wiertsema, directeur Adfiz in Leeuwarder Courant