Buitenwerkers vertonen hoog risicogedrag huidkanker

Uit een recente studie blijkt dat buitenwerkers een hoog risicogedrag tonen wat betreft UV-blootstelling, zowel op het werk als in de vrije tijd. Het maakt deze groep extra kwetsbaar, zo blijkt uit de meest recente nieuwsbrief van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB). Buitenwerkers in bijvoorbeeld de bouw- en agrarische sector lopen door de regelmatige blootstelling aan UV-straling extra risico op huidkanker, vooral op non-melanoma huidkanker (NMHK). Primaire preventie kan deze vorm van huidkanker voorkomen. Op de werkplek is hiervoor echter nog nauwelijks aandacht en worden beschermende maatregelen nauwelijks opgevolgd”, aldus het NCvB.

Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland, met naar schatting 50.000 vastgestelde gevallen per jaar. Huidkanker wordt grofweg onderverdeeld in drie types: melanoom (de meest kwaadaardige vorm), basaalcelcarcinoom (BCC) en het plaveiselcelcarcinoom of squameus-cel-carcinoom (PCC/SCC) inclusief het voorstadium van PCC, actinische keratose (AK). De meest voorkomende vorm is BCC met 38.000 nieuwe gevallen in Nederland in 2014, gevolgd door PCC (9.000) en melanoom (5.600). (www.cijfersoverkanker.nl)

De prognose van BCC en PCC/SCC is volgens het BCB in het algemeen goed, mits ze ontdekt worden in een vroeg stadium. “Maar beide vormen hebben ook een relatief grote kans om te recidiveren elders op het lichaam. Ongeveer een derde van de patiënten met BCC of PCC/SCC ontwikkelt binnen vijf jaar een tweede huidkanker. Het is duidelijk dat ondanks de lage sterfte, non-melanoma huidkanker (NMHK) een aanzienlijke belasting vormt voor individu en maatschappij.”

UV-straling
De belangrijkste risicofactor voor huidkanker is overmatige en onbeschermde blootstelling aan zonlicht (UV-straling), vooral bij mensen met een lichte huid. PCC is vooral geassocieerd met langdurige, chronische blootstelling, terwijl BCC meer gerelateerd is aan het aantal ernstige zonnebrand episodes tijdens de jeugdjaren.Door regelmatige blootstelling aan UV-straling lopen buitenwerkers in bijvoorbeeld de bouw- en agrarische sector extra risico, vooral op NMHK.

De schatting is dat buitenwerkers een twee tot drie keer hogere blootstelling aan UV-straling hebben dan de binnenwerkers. Epidemiologische gegevens tonen aan dat ongeveer 40% extra blootstelling het risico op PCC verdubbelt. De werknemers die langer dan vijf jaar buiten werken hebben volgens recente studies ongeveer drie keer hogere risico op BCC, SCC en AK.

Preventie

Echter, NMHK is een van de weinig soorten van kanker die betrekkelijk gemakkelijk te vermijden is door primaire preventie gericht op de vermindering van zonblootstelling. Dit kan door de huid te beschermen tegen direct zonlicht, regelmatig gebruik van zonnebrandcrèmes en het mijden van de zon op bepaalde tijden. Gezondheidscampagnes gebaseerd op bewustwording over risico’s van UV-straling, het belang van zelfonderzoek van de huid en van zonbescherming zijn vooral ontwikkeld voor de algemene bevolking. Maar op de werkplek gebeurt er nog weinig en uit verschillende studies blijkt dat beschermende maatregelen nauwelijks opgevolgd worden.

Volgens een recente internationale multicenter studie (EPIDERM) tonen buitenwerkers een hoger risicogedrag wat betreft UV-blootstelling, niet alleen op de werkplek maar ook in de vrije tijd. Een combinatie van een laag opleidingsniveau en risicogedrag maakt deze groep extra kwetsbaar voor NMHK, wat in Duitsland vanaf 2015 is erkend als beroepsziekte bij werknemers die buitenwerk verrichten en PCC/SCC of meerdere AK hebben.  Verschillende interventiestudies gericht op de preventie van huidkanker wijzen op het belang van een geïntegreerd preventieprogramma waarbij bewustwording en gedragsverandering bij zowel management als personeel centraal staat. “Het blijft van belang om het bewustzijn en de kennis over werkgerelateerde oorzaken te vergroten om adequate herkenning en beoordeling te verbeteren”, aldus het NCvB, dat hiervoor de registratierichtlijnen ‘Huidmaligniteiten (F001)’ met achtergronddocument heeft uitgegeven. Deze is hier te downloaden: https://www.beroepsziekten.nl/registratierichtlijnen/beroepsdermatosen/werkgebonden-huidmaligniteiten.