“Het is tijd voor aanpassing van wetgeving om te komen tot een nieuw realistisch systeem voor opkomsttijden dat beter aansluit bij de praktijk’.” Dat zegt voorzitter Stephan Wevers van Brandweer Nederland in een reactie op het rapport ‘Inrichting repressieve brandweerzorg’ van de Inspectie Justitie en Veiligheid, dat is gebaseerd op een onderzoek naar inrichting van de repressieve brandweerzorg in de veiligheidsregio’s e zich vooral focust op opkomsttijden, uitruk op maat en vrijwilligheid. “Uit de resultaten komt naar voren dat we in Nederland beschikken over goede brandweerzorg, maar dat een aantal elementen wel om aandacht vraagt”, aldus Wevers.
De minister roept in zijn reactie op tot het vaststellen van realistische opkomsttijden. “Dat is terecht. Het is goed dat hij het belang onderkent van regelgeving die beter aansluit bij de praktijk. Want sneller dan nu ter plaatse zijn gaat gewoonweg niet”, zegt Wevers. “Het lukt om gemiddeld binnen 7,7 minuten ter plaatse te zijn en deze cijfers zijn al jaren stabiel. Onze mensen verdienen hiervoor een compliment. In gemiddeld 3,5 minuut na alarmering kunnen we vanuit 951 kazernes 10.000 mensen op straat krijgen. Vier minuten later zijn wij bij het incident (bron: CBS). Willen we de huidige wettelijke opkomsttijden overal in het verzorgingsgebied halen, dan wordt de brandweerzorg twee tot drie keer zo duur en onbetaalbaar.”
Dat laatste is volgens hem ook helemaal niet nodig. “De brandweer moet zijn paraatheid en snelheid aanpassen aan het risico: snel zijn in de gebieden waar het brandgevaar het hoogst is. En als een bepaald risico-object in een gebied met kop en schouders bovenuit steekt, schenken wij daar ook in preventieve zin extra aandacht aan. Staan er in een wijk bijvoorbeeld risicovolle gebouwen, stel een kinderdagverblijf, dan nemen we passende aanvullende maatregelen om de brandveiligheid te vergroten. Het oude systeem van opkomsttijden dateert uit de jaren zestig en is gebaseerd op sterk verouderde brandveiligheidsconcepten. Blijven inzetten op verouderde principes van alleen snelle opkomsttijden is achterhaald. De tijd lijkt nu aangebroken om te komen tot aanpassing van wetgeving naar een nieuw en realistisch systeem van gebiedsgerichte opkomsttijden.”
Snellere alarmering
Wevers stelt dat de dagelijkse praktijk van de brandweer ons bovendien leert dat meer paraatheid en snellere opkomsttijden alleen niet automatisch meer brandveiligheid opleveren. “Tijd is bij brand essentieel. De tijd tussen ontvangst van de melding en het ter plaatse komen moet uiteraard zo kort mogelijk zijn. Maar het is net zo belangrijk alles in het werk te stellen om brand te voorkomen en te beperken. De beste garantie voor nog minder slachtoffers is een snellere ontdekking en alarmering. Dat kan de brandweer niet alleen, dus richten wij ons op burgers in de thuissituatie en bouwen we samenwerkingsnetwerken met onder andere het bedrijfsleven, de zorg, woningcorporaties en verzekeraars. Zo zorgen we ervoor dat brandveiligheid een collectieve inspanning wordt voor de hele samenleving.”
Door allerlei ontwikkelingen zien we volgens Wevers steeds weer nieuwe en complexe risico’s, in elke regio weer anders. “Die vragen om een passend antwoord van de brandweer. Elk incident kent zijn eigen aanpak waarbij we als brandweer maatwerk moeten bieden. Niet alleen preventief, maar ook repressief”, zegt de voorzitter van Brandweer Nederland. “Toepassing van een variabele voertuigbezetting is inmiddels in een groot aantal regio’s gebruikelijk. Ik ben blij dat de Inspectie constateert dat het werken met variabele voertuigbezetting vaak leidt tot snellere zorg die in veel gevallen afdoende is. Maar laat daarbij duidelijk zijn: bij een woningbrand komt de brandweer gewoon nog met een slagkracht van zes mensen ter plaatse. Het gaat dus om maatwerk binnen duidelijke, verantwoorde grenzen.”
Vrijwilligheid
Vrijwilligheid is het fundament voor de brandweer in Nederland, nu en in de toekomst. Bijna 80% van de brandweermensen voert haar taak uit als vrijwilliger. In de toekomstvisie van Brandweer Nederland zijn en blijven vrijwilligers volgens Wevers belangrijk voor een goede brandweerzorg. “Het onlangs gepubliceerde belevingsonderzoek laat een enorme trots zien en een grote drive om het brandweervak uit te willen oefenen. Maar dit neemt niet weg dat de beschikbaarheid van deze vrijwilligers overdag wel degelijk een zorgelijk punt is. Hoewel de afgelopen twee jaren ruim 2.000 mensen een brandweeropleiding volgden, blijft de brandweer inzetten op werving en behoud van personeel. Daarom ben ik ook blij dat de minister het thema hoog op de politieke agenda heeft geplaatst.”
