Blog Chris Ravensbergen: Een hele snelle fiets

In een drukke avondspits kan het autoritje – 21 kilometer – van het werk naar huis zomaar anderhalf uur duren. Het is klaar, dacht ik vorig jaar na weer zo’n week van opgeteld zeker een volle werkdag in de file staan. Zo kocht ik een speed-pedelec, een elektrische fiets die heel hard kan: ongeveer 45 km per uur. Een stoere kar is het, met dikke banden en een frame als een pitbull.

Als een raket schiet hij onder je vandaan wanneer je in standje 4 een heel klein beetje aanzet. Deze machtige sensatie bewaar ik voor de zeldzame momenten dat het fietspad zich leeg voor je uitstrekt. Want, het moet gezegd: een ritje op de speed-pedelec is een gemengd genoegen. Zeker voor iemand die – zoals ik – z’n best doet om aardig te worden gevonden. Andere weggebruikers vinden je bloedirritant. Met je snelheid. 

Het is ook altijd wat, weliswaar ben je zonder files in 25 minuten thuis, maar woon-werkverkeer op een speed-pedelec vraagt een risicomanagement waar je u tegen zegt. Het begint met  scenarioplanning. Hoe kom ik vandaag zo snel, comfortabel en veilig mogelijk op m’n werk en terug? Een heleboel omstandigheden en varianten spelen een rol in de afweging. Wat voor een dag wordt het? Wat voor weer is het? Hoe laat wil ik er zijn (en weer weg)? Meestal wint de speed-pedelec het van de auto.

De volgende stap is het identificeren van de risico’s. Wat is de beste route? Een speed-pedelec geldt als een brommer. Je mag alleen op het fiets/bromfietspad rijden, niet op een gewoon fietspad, dan moet je op de rijweg. Dit is niet ongevaarlijk, want automobilisten kijken raar van je op. Wat doet die fiets op de rijweg? Hoe kan ‘ie zo hard? Op een fiets/bromfietspad is dat trouwens ook zo, vooral wielrenners zijn er niet op bedacht te worden ingehaald door een fietser die harder gaat dan zij. En op zomerse dag met veel recreatieverkeer is het hard werken om de vier-breed-rijdende strandgangers te ontwijken.

De volgende stap van het speed-pedelec-risicomanagement is het treffen van veiligheidsmaatregelen met instrumenten als zelfbeheersing en gezond verstand, uitzoeken wat de regels eigenlijk zijn, bandenspanning checken en een helm dragen. In het kader van deze stap investeerde ik onlangs een niet gering bedrag in een handgemaakte stalen Amerikaanse fietsbel die een elegante, niet-irritante maar toch dringende waarschuwingspingel geeft, die lang aanhoudt. Zo kan ik bijtijds laten weten dat ik eraan kom en aardig snel (maar niet te) nader. Eerst wist ik ook niet dat zoiets bestond, maar ik zag het op een forum van speed-pedelec’ers. Want, ook dat bestaat. Thuis moet ik bijkomen én evalueren. Waren er gevaarlijke situaties en bijna-ongelukken? Is deze of toch de andere route het veiligst? Wat kan er beter? Plan, do, check, act.

Geen brokken gemaakt, altijd veilig thuisgekomen

Het is net als met het professioneel risicomanagement in gemeenten. Steeds meer gemeenten werken met scenario’s. Je stelt je de risico’s (en kansen) voor. Wat zijn je nachtmerries, wat zijn je dromen? In het traditionele risicomanagement maak je een voorspelling van de risico’s. Hoe dan ook, je weegt de risico’s, neemt maatregelen, monitort of het werkt en stelt het beleid bij waar nodig. Op het Risico Platform Overheden kun je inspiratie opdoen door de kennis en ervaring van andere gemeenten. Of in het geval van risico-overdracht, bij de Expertgroep Verzekeringsmanagement Overheden. Zo brengen we met alle gemeenten samen het professioneel risicomanagement op een hoger plan. Dat is goed, want dit past in het idee van verstandig omgaan met gemeenschapsgeld.  Scenariodenken en risicomanagement zijn als het leven zelf. Maar, ik zal niet verhullen dat mijn vrouw de plan-do-check-act cyclus voor speed-pedelec ietwat doorgeschoten vak-idiotie vindt, en de Amerikaanse bel ronduit overdreven. Ik stel daartegenover dat het heel wat oplevert: geen brokken gemaakt en altijd veilig thuisgekomen!

Chris Ravensbergen is directeur van VNG Risicobeheer