Bijna vier op de tien ouders verdiepen zich niet in cyberveiligheid van digitaal cadeau kind; ook veel cadeaugevers onvoldoende bewust van cyberrisico’s die digitale presentjes met zich meebrengen

Nu de Feestdagen achter de rug zijn, is het tijd om volop te genieten van onze cadeaus. Toch is het, ondanks ons enthousiasme, belangrijk om alert te blijven. Uit onderzoek van Kaspersky onder 1.000 Nederlanders, blijkt dat bijna vier op de tien ouders zich onvoldoende verdiepen in de cyberveiligheid van het digitale cadeau van hun kind. Tegelijkertijd lijken we de risico’s te onderschatten: zeven op de tien cadeaugevers zijn zich onvoldoende bewust van de cyberrisico’s die een camera, microfoon of wifi-verbinding met zich mee kunnen brengen.
 
Coronacrisis of niet, uit het onderzoek van Kaspersky bleek dat driekwart van de Nederlanders niet van plan was om dit jaar minder cadeaus te geven. Alhoewel kinderen dit jaar het meest werden verwend, gaf een op de vijf aan, ook een cadeau aan zichzelf te geven.
 
Digitale cadeaus: feest met gebruiksaanwijzing
Ook digitale cadeaus, bijvoorbeeld met een camera, microfoon, verbonden met wifi en/of app, stonden op veel verlanglijstjes dit jaar. Van smartwatch tot pratende teddybeer: de mogelijkheden zijn tegenwoordig eindeloos en we houden ervan. Ruim acht op de tien cadeaugevers hebben geen problemen met digitaal, interactief speelgoed en 43% vindt het zelfs een fantastische uitvinding voor hun kind. De vernuftige must-haves van dit moment staan garant voor plezier, maar het is wel belangrijk om je goed te verdiepen voordat je ermee aan de slag gaat.
 
“Verbonden speelgoed en gadgets zijn prachtige cadeaus tijdens de Feestdagen, maar kunnen ook risico’s met zich meebrengen. Elk aangesloten apparaat kan potentieel worden misbruikt door cybercriminelen. Bij het geven of krijgen van een aangesloten apparaat, is het essentieel om maatregelen te nemen om jezelf te beschermen. Zoals door in de fabriek ingestelde wachtwoorden meteen te wijzigen, ervoor te zorgen dat de wifi-verbinding veilig is, niet hetzelfde wachtwoord op verschillende apparaten te gebruiken en internetbeveiligingssoftware op computers en mobiele telefoons te hebben”, zegt David Jacoby, Senior Security Onderzoeker, Global Research & Analysis Team.
 
Niet bewust van gevaar
Dat ons enthousiasme ons zicht op cyberveiligheid kan belemmeren, blijkt ook uit het onderzoek van Kaspersky. Bijna vier op de tien ouders verdiepen zich niet in de cyberveiligheid van het digitale cadeau van hun kind – zoals het lezen van de handleiding en het doornemen van de veiligheidsinstellingen – of laten hun kind er zelf mee aan de slag gaan. Daarbij blijkt dat hoe ouder het kind, hoe minder we ons bemoeien bij het aan de slag gaan met het nieuw gekregen, digitale cadeau. Kinderen tussen de 13 en 16 jaar worden hierbij het minst begeleid. Dit lijkt logisch, maar ook dit is een kwetsbare groep met oog op cybercrime.  
 

Bij het geven van digitale cadeaus vindt men met name de kwaliteit en functionaliteiten belangrijke elementen, gevolgd door prijs en cyberveiligheid. Wanneer gevraagd wordt naar mogelijke cyberrisico’s, dan is men vooral sceptisch als het gaat om digitale cadeaus die tweedehands verkregen zijn. “Als het uit de winkel komt, zit het wel goed’ lijkt men te denken. Dat blijkt ook uit de cijfers, want rond de 70% is zich er onvoldoende van bewust dat digitale cadeaus met een camera, microfoon, wifi-verbinding of gezichtsherkenning, altijd een risico kunnen vormen.”
 
Zo verzamelen veel van deze digitale cadeaus persoonlijke informatie, zoals locatie- en inloggegevens. Gegevens waarvan het niet wenselijk is dat deze op straat komen te liggen. Daarnaast is het niet ondenkbaar dat slim speelgoed of gadgets meeluisteren of -kijken. ‘Hello Barbie’ kwam een paar jaar geleden in opspraak, omdat deze pop met wifi en ingebouwde microfoon, onopgemerkt mee kon luisteren. Alles wat tegen de Barbie werd gezegd, werd opgeslagen bij het moederbedrijf, wat ook niet bestand bleek tegen hackers. Dit is een goed voorbeeld van hoe privacygevoelige informatie openbaar kan worden en hoe gesprekken tussen kind en speelgoed mogelijk kunnen worden beïnvloed door hackers.
 
Zorg ervoor dat een cyber gift geen cyber risk wordt: Verander het meegeleverde wachtwoord. Maak een sterk wachtwoord aan en verander de standaard gebruikersnaam als dit mogelijk is.
Update de software. Stel software updates niet uit en zorg dat je slimme apparaat altijd over de laatste updates beschikt. Tijdens deze updates worden eventuele gaten in de beveiliging gedicht.
Controleer de dataverzameling. Veel instellingen staan standaard zo ingesteld dat er gegevens verzameld en gedeeld mogen worden. Schakel dit uit bij de beveiligings- en privacy-instellingen.
Veilig wifi-netwerk. Verbind digitale apparaten alleen met goed beveiligde wifi-netwerken en bijvoorbeeld niet met openbare netwerken.  Check welke verbindingsmogelijkheden het digitale apparaat heeft. Zo is naast wifi, ook bluetooth een potentiele kwetsbaarheid. Beveilig alle mogelijke connecties met een sterk wachtwoord of een pincode.
Bekijk welke informatie een kind deelt. Monitor het gebruik van het apparaat door je kind, met bijvoorbeeld een ouder-applicatie. Dit geeft een beeld van de interactie die kind en apparaat met elkaar hebben en of dit veilig is.
Uit is uit. Als een digitaal apparaat niet meer gebruikt wordt, controleer dan of de microfoon en/of camera ook daadwerkelijk uitstaan.