Het mondiale bedrijfsleven is sinds 2007 niet zo slecht voorbereid op risico’s als nu. Amper een kwart van de bedrijven (27%) heeft de belangrijkste bedreigingen voor de bedrijfsvoering onder controle. Dat is het laagste percentage sinds de start van de Global Risk Management Survey van verzekeringsmakelaar en risicoadviseur Aon. “Economische, demografische en geopolitieke ontwikkelingen creëren samen met snelle technologische vooruitgang een nieuwe werkelijkheid met ongekende volatiliteit en onzekerheid”, aldus Aon, dat met het tweejaarlijkse onderzoek, waarvoor meer dan 1.800 CEO’s, CFO’s en risk managers uit 70 landen zijn ondervraagd, de belangrijkste risico’s voor het bedrijfsleven in kaart brengt.
De tien belangrijkste zorgen van het mondiale bedrijfsleven die uit het onderzoek naar voren komen, zijn:
- Reputatieschade
- Economische neergang of langzaam economisch herstel
- Toenemende concurrentie
- Veranderingen in wet- en regelgeving
- Cybercriminaliteit/-risico’s
- Gebrekkige innovatie of onvoldoende aansluiten bij klantbehoeften
- Onvermogen toptalent aan te trekken en vast te houden
- Onderbreking van de bedrijfsvoering
- Politieke risico’s en onzekerheden
- Wettelijke aansprakelijkheid
Politieke risico’s terug in top tien
Het onderzoek laat zien dat oude uitdagingen urgenter en complexer zijn dan ooit. Dat komt door een mix van economische, demografische en geopolitieke trends in combinatie met snelle technologische vooruitgang. Zo zijn zowel de noteringen van politieke risico’s als cybercrime fors gestegen, respectievelijk van de 15e naar de 9e plaats resp. van plek 9 naar plek 5, waarmee beide risico’s nu prominent in de top tien staan. Tot slot valt op dat verstoring van de distributie- of toeleveringsketen gezakt is naar de laagste notering sinds 2009. Het risico daalde van plaats 14 naar 19.
“Opvallend is dat ontwikkelde landen die vroeger om hun politieke stabiliteit bekendstonden, nu nieuwe bronnen van onzekerheid worden,” zegt Alex van den Doel, Managing Director van Aon Global Risk Consulting. “Zaken als Brexit en opkomend populisme en protectionisme maken dat beheersing van politieke risico’s relevanter wordt.” Hij wijst erop dat risico’s steeds meer onderling verbonden zijn. “De technologische sector is bijvoorbeeld gewend personeel aan te trekken uit alle delen van de wereld. Als het immigratiebeleid in Noord-Amerika en Europa verandert, kan het moeilijker worden om toptalent aan te trekken en vast te houden. Het is daarom cruciaal dat organisaties risico’s multidisciplinair te lijf gaan en ook nieuwe tactieken verkennen voor de aanpak ervan”, aldus Van den Doel die hieraan toevoegt “De tijden zijn voorbij dat risicomanagement bij één functie was belegd. Risicomanagement moet ook op de agenda staan van de CFO, HR, het Hoofd Juridische Zaken en commerciële en operationele functies.”
Reputaties extra kwetsbaar door social media
Reputatieschade voert nog steeds de ranglijst van risico’s aan. Defecte producten, frauduleuze handelspraktijken en corruptie blijven de belangrijkste bedreigingen voor bedrijven. Social media vergroten de impact van dergelijke incidenten aanzienlijk, waardoor bedrijven alleen maar kwetsbaarder worden voor dit risico.
Cybercriminaliteit steeg sterk op de ranglijst, van de negende naar de vijfde plaats. Voor bedrijven in Noord-Amerika is het zelfs de grootste zorg. Deze stijging komt vooral doordat cyberincidenten vaker voorkomen. Crisisplannen worden bovendien steeds complexer onder invloed van strengere regelgeving en verplichtingen om incidenten te melden. De regels worden internationaal alleen maar strenger, bijvoorbeeld in de vorm van de General Data Protection Regulation (GDPR) van de EU die in 2018 in werking treedt. Overtreding van deze wet- en regelgeving kan tot hoge boetes leiden.
Disruptieve technologieën opkomend risico
Disruptieve technologieën en innovatie zijn een opkomend risico, zo is een andere uitkomst uit het onderzoek. Dit jaar staat het risico nog ‘slechts’ op plaats 20, maar in 2020 staat dit naar verwachting in de top tien. “Bedrijven uit diverse sectoren – ook buiten de technologiebranche – zijn zich steeds bewuster van de impact die innovatie kan hebben. Dat lijkt vooral het gevolg van de recente introductie en acceptatie van nieuwe technologieën, zoals drones, zelfsturende auto’s en geavanceerde robotica. Dat zorgt er mede voor dat het risico van toenemende concurrentie steeg naar de derde plaats. Veel leidinggevenden ervaren zoveel competitie dat ze moeite hebben om helder te omschrijven in welke sector en met welke bedrijven ze precies concurreren”, aldus het onderzoek.
Van den Doel: “Andere opvallende bevindingen bevestigen het beeld dat de risico’s zich verschuiven van de fysieke bezittingen op de balans naar de immateriële,” aldus Van den Doel. “Juist die immateriële risico’s worden meer beïnvloed door digitale dreigingen. Niet voor niets is het risico van fysieke schade gedaald terwijl cybercriminaliteit juist is gestegen.”.
