De plotselinge stop opgelegd aan de luchtvaartindustrie door de Covid-19-crisis trof de sector hard. In april 2020 stond twee derde van de wereldwijde commerciële luchtvaartvloot stil op het asfalt, terwijl het passagiersverkeer in een jaar tijd met 90% daalde. Momenteel herstelt de luchtvaartindustrie zich langzaam, geleid door binnenlandse reizen. Naarmate meer vliegtuigen terugkeren naar het luchtruim, belicht een nieuw rapport van luchtvaartverzekeraar Allianz Global Corporate & Specialty (AGCS) enkele unieke uitdagingen waarmee luchtvaartmaatschappijen en luchthavens worden geconfronteerd bij het herstarten van hun activiteiten, variërend van ‘roestige piloten’ tot insectenplagen.
Het identificeert ook een aantal manieren waarop Covid-19 de sector hervormt, waardoor veranderingen op de lange termijn in de vlootsamenstelling, vluchtroutes en passagiersvraag worden gestimuleerd.
“Het wereldwijd aan de grond houden van vloten tijdens de pandemie is een ongekende gebeurtenis voor de luchtvaartindustrie”, zegt Dave Warfel, regionaal hoofd luchtvaart bij AGCS. “Luchtvaartmaatschappijen hebben onvermoeibaar gewerkt om hun vloten te onderhouden en hun bemanningen te trainen tijdens deze lange periode van inactiviteit. Als verzekeraars hechten we er veel waarde aan om met hen samen te werken om hun plannen om diensten te hervatten, te begrijpen. Er zullen zich ongetwijfeld uitdagingen voordoen nu de industrie zich klaarmaakt om weer op te stijgen. Hoewel het moeilijk te voorspellen is in welke vorm de luchtvaartindustrie precies zal terugkeren, is één ding zeker: het zal veranderd zijn.”
- ‘Roestige piloten’ en de terugkeer van toeristische rondvluchten
Eerder dit jaar meldden tientallen piloten dat ze fouten maakten, zoals meerdere pogingen om te landen, bij het Aviation Safety Reporting System van NASA, waarbij velen roestigheid aanhaalden als een factor bij het terugkeren naar het luchtruim. Luchtvaartmaatschappijen (en andere operators) zijn zich zeer bewust van het potentieel voor ‘roestigheid’ van piloten en blijven stappen ondernemen om deze risico’s te beheersen en te beperken.
Grote luchtvaartmaatschappijen hebben verschillende trainingsprogramma’s ontwikkeld voor piloten die de dienst hervatten, afhankelijk van de duur van de afwezigheid. “In een tijd van zo’n ongekende activiteit is het geruststellend om te weten dat de risicobeheerprocessen die het reizen per vliegtuig veiliger maakten dan enige andere vorm van reizen voor de pandemie, blijven zorgen voor een ongeëvenaarde reisveiligheidsomgeving in de wereld na Covid-19”, zegt Warfel.
De terugkeer van rondvluchten op toeristische bestemmingen zou echter kunnen leiden tot een toename van het risico voor kleinere vrijetijdsvliegtuigen, waaronder helikopters, met name als er een instroom is van nieuwe piloten die onbekend zijn met de routes en het terrein. De afgelopen jaren zijn er al een aantal dodelijke ongevallen geweest waarbij rondvluchten betrokken waren.
2. ‘Luchtwoede’-incidenten vliegen omhoog
Onhandelbaar gedrag van vliegtuigpassagiers is in toenemende mate een punt van
bezorgdheid, vooral in de Verenigde Staten. In een doorsnee jaar zijn er ongeveer 150 meldingen van
verstoringen door passagiers aan boord van een vliegtuig. In juni 2021 waren
dat er volgens de Federal Aviation Administration 3.000. De meerderheid
betrof passagiers die weigerden een masker te dragen. Het rapport wijst uit dat
onhandelbare passagiers later kunnen beweren dat ze in deze gevallen door de
luchtvaartmaatschappij zijn gediscrimineerd, zelfs als ze ongelijk hebben. Dit
is een trend die verzekeraars nauwlettend in de gaten moeten houden.
3. Perikelen van geparkeerde vloten
Hoewel een groot deel van de wereldwijde
luchtvaartvloot tijdens Covid-19 is geparkeerd, en nog steeds geparkeerd staat,
verdwijnt de blootstelling aan verlies niet. Ze veranderen. Geparkeerde vloten
worden blootgesteld aan weersomstandigheden. Er zijn talrijke incidenten geweest waarbij vliegtuigen aan de grond
werden gehouden en beschadigd werden door hagelbuien en orkanen.Ook neemt het risico op rangeer- of
grondincidenten toe, wat tot kostbare claims kan leiden. Aan het begin
van de pandemie waren er een aantal botsingen toen operators vliegtuigen naar
opslagfaciliteiten brachten. Waarschijnlijk wordt dit meer, wanneer vliegtuigen
opnieuw worden verplaatst voordat ze opnieuw in gebruik worden genomen.
Vliegtuigen
in opslag ondergaan doorgaans regelmatig onderhoud om ervoor te zorgen dat ze
klaar zijn om terug te keren. De sector heeft echter nog nooit zoveel
vliegtuigen tegelijk tijdelijk buiten dienst gesteld en het rapport wijst uit
dat kleinere luchtvaartmaatschappijen voor aanzienlijke uitdagingen kunnen
komen te staan bij het reactiveren van vloten, aangezien het een ongekend
proces zal zijn.
4. Tekort aan piloten brengt risico’s met zich mee
Hoe vreemd het ook mag lijken, gezien de impact van Covid-19, de
wereldwijde luchtvaartindustrie wordt op middellange tot lange termijn
geconfronteerd met een tekort aan piloten.De enorme toename van
vliegreizen voor de pandemie, de jaarlijkse groei van het aantal passagiers was
alleen in China al meer dan 10% per jaar vanaf 2011. Dit betekende dat de
vraag naar piloten het aanbod al overtrof. De komende tien jaar zijn er meer dan een kwart
miljoen piloten nodig.
“In minder gereguleerde landen kunnen tekorten ertoe leiden dat piloten met
beperkte kwalificaties en een lage algehele vliegtijd, commerciële vliegtuigen
vliegen”, zegt Warfel. “Vermoeidheid van piloten is ook een bekend risico bij
bestaande piloten dat adequaat moet worden beheerd. Gelukkig is er veel
branchekennis en zijn er middelen beschikbaar om luchtvaartmaatschappijen te
helpen bij het opbouwen van goede beheersingssystemen voor vermoeidheid.”
Sommige luchtvaartmaatschappijen bouwen hun eigen pilootpijplijnen door vliegscholen
op te richten. Gezien de aard van de opleiding zijn vliegscholen gevoelig voor
ongevallen en worden claims duurder met stijgende waarden van vliegtuigen en
toegenomen activiteit. Landingsongevallen komen het meest voor, maar
verzekeraars hebben ook totaalverliezen gezien.
5. Nieuwe
generatie vliegtuigen brengt veiligheidsverbeteringen met zich mee maar ook
hogere kosten
Een aantal
luchtvaartmaatschappijen heeft het afgelopen jaar hun vloot ingekrompen of
vliegtuigen met pensioen gestuurd, aangezien de pandemie een
generatieverschuiving naar kleinere vliegtuigen heeft versneld, gezien de
verwachte lagere aantallen passagiers in vliegtuigen in de toekomst. “Nieuwe generaties vliegtuigen bieden voordelen op het gebied van
veiligheid en efficiëntie”, zegt Axel von Frowein, regionaal hoofd luchtvaart
bij AGCS. “Nieuwe materialen zoals composieten, titanium en legeringen zijn
echter duurder om te repareren, wat resulteert in hogere claimkosten.”
6. Robuuste prestaties voor de luchtvracht en de trend zet door
Hoewel het passagiersvervoer door de pandemie is verwoest, hebben andere
luchtvaartsectoren robuuster gepresteerd, zoals vrachtvervoerders. In april
2021 rapporteerde Azië-Pacific de beste maand voor internationale luchtvracht sinds de
pandemie begon, dankzij het
stijgende ondernemersvertrouwen, e-commerce en verstoppingen in zeehavens,
terwijl de vrachtcapaciteit van
Latijns-Amerika naar Noord-Amerika in mei 2021 met bijna een derde groeide,
vergeleken met dezelfde periode van twee weken in 2019. Het rapport verwacht dat de luchtvracht sterk zal
blijven presteren.
7. Zakenreizen – buigen of barsten?
Het zakenreisverkeer voor Covid-19 bedroeg $ 1,5 miljard per jaar of
ongeveer 1,7% van het wereldwijde BBP. Met veel luchtvaartmaatschappijen die de
verwachtingen voor de korte termijn terugdraaien, vraagt het rapport of die
dagen voorbij zijn.
Nieuwe manieren van samenwerken, zoals videogesprekken, bleken effectief te
zijn en steeds meer bedrijven streven naar het verminderen van zakenreizen om
hun CO2-voetafdruk te verbeteren. Daarom, hoewel er een aanvankelijke stijging
zal zijn zodra de lockdowns eindigen, bereiden veel luchtvaartmaatschappijen
zich voor op een paradigmaverschuiving op de lange termijn in reizen, waarbij
zakenreizen naar verwachting maar langzaam zullen aantrekken.
Wat echter voor een mogelijke stijging spreekt, is dat sommige gebieden van de
zakenluchtvaart veerkrachtig zijn gebleken tijdens de pandemie. Bedrijven die
vliegtuigen hadden, bleven ze gebruiken, terwijl velen die nog nooit eerder een
vliegtuig hadden gekocht of gecharterd, dit voor de eerste keer deden. Veel
charterbedrijven floreerden.
8. Nieuwe routes vermenigvuldigen zich in Europa en Azië-Pacific
Meer dan 1.400 nieuwe luchtroutes zijn gepland voor 2021, meer
dan het dubbele van het toegevoegde aantal in 2016, aangedreven door Europa
(meer dan 600) en Azië-Pacific (meer dan 500), waarbij regionale luchthavens de
belangrijkste begunstigden zijn. Alleen
al door de groei op de binnenlandse markt van China zijn meer dan 200 nieuwe
routes toegevoegd, bijna hetzelfde aantal als in de VS.
“Deze ontwikkeling weerspiegelt de wens van sommige
luchtvaartmaatschappijen om te experimenteren in onzekere tijden, vooral de
kleinere”, zegt von Frowein. “Nieuwe routes betekenen een minder overbelast
luchtruim en verstoppingen op luchthavens, wat een positief effect kan hebben
op risico’s zoals incidenten met grondafhandeling. Het vliegen van nieuwe
routes kan echter een verhoogd risico met zich meebrengen.”
9. Insectenplagen beïnvloeden de nauwkeurigheid van instrumenten
Er zijn een aantal meldingen geweest van onbetrouwbare luchtsnelheids- en
hoogtemetingen tijdens de eerste vlucht(en) nadat sommige vliegtuigen de opslag
hadden verlaten. In veel gevallen was het probleem terug te leiden naar
onopgemerkte insectennesten in de pitotbuizen van het vliegtuig, drukgevoelige
sensoren die gegevens naar een elektronische computer sturen. Dergelijke
incidenten hebben geleid tot afgebroken opstijgingen en terugkeerbewegingen. Het
besmettingsrisico neemt toe als de opslagprocedures niet worden gevolgd.
Impact van Covid-19-claims
Het rapport wijst ook uit dat de luchtvaartindustrie tot nu toe relatief
weinig claims heeft gezien die rechtstreeks verband houden met de pandemie. In een
klein aantal aansprakelijkheidsmeldingen hebben passagiers
luchtvaartmaatschappijen aangeklaagd wegens annuleringen/verstoringen.
Covid-19 is het afgelopen jaar geen directe oorzaak van luchtvaartclaims
geweest,” zegt Cristina Schoen, Global Head of Aviation Claims bij AGCS.
“Als gevolg van de aanzienlijke vermindering van het aantal commerciële
vliegreizen tijdens de pandemie hebben we minder schadeclaims gezien dan we
tijdens een typisch jaar zouden zien. De verzekeringssector was echter niet immuun
voor grotere verliezen in de loop van de pandemie, met tragische ongevallen,
noodlandingen en cascoverliezen in verschillende regio’s, om er maar een paar
te noemen. Naarmate het luchtverkeer terugkeert naar het niveau van voor de
pandemie, verwachten wij dat het schadevolume navenant zal toenemen.
De analyse van AGCS van meer dan 46.000 luchtvaartverzekeringsclaims van 2016
tot eind 2020 met een waarde van meer dan 14,5 miljard euro (17,3 miljard dollar) toont
aan dat botsingen/crashincidenten goed zijn voor meer dan de helft van de
waarde van alle claims. Andere dure oorzaken van verlies zijn onder meer
gebrekkig vakmanschap/onderhoud en defecte machines.