Nederlandse exporteurs hebben hun export in 2016 met 6% zien groeien en daarmee hun verwachting van 10% exportgroei voor 2016 niet waargemaakt. Voor het eerst groeit de internationale handel langzamer dan de wereldeconomie en dit heeft zijn weerslag op de export. Desondanks blijven Nederlandse exporteurs positief en verwachten zij een exportgroei van bijna 10% in 2017. Dit concluderen Atradius en evofenedex in hun jaarlijkse onderzoek Trends in Export onder 5.800 exporteurs.
In het onderzoek zijn 5.800 exporteurs bevraagd. Hoewel het gerealiseerde groeicijfer in 2016 het laagst is sinds 2009, hebben de tien grootste branches wel allemaal groei gerealiseerd. Voor 2017 variëren hun groeiverwachtingen tussen de 5 en 14 procent. Ook ligt het exporteursvertrouwen (6,9) op het hoogste niveau sinds 2009.
Verenigd Koninkrijk in Top-5 dalers
Ontwikkelingen als Brexit en de verkiezing van president Trump in de Verenigde Staten zorgen voor onrust op afzetmarkten. Dit is volgens de onderzoekers nog niet terug te zien in de lijst van populaire bestemmingen binnen en buiten de EU. Duitsland blijft Nederlands belangrijkste handelspartner, gevolgd door België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Polen staat voor het eerst in de Top-5. Buiten de EU voeren Zwitserland en de Verenigde Staten nog altijd de lijst aan. Vooruit kijkend zien we dat voor 2017 de meeste exporteurs een stijgende exportomzet in de Verenigde Staten voorzien. Ook van Duitsland en Canada wordt veel verwacht. De lijst met landen waar exporteurs een dalende exportomzet verwachten, wordt aangevoerd door Oekraïne, Turkije en Egypte. Het Verenigd Koninkrijk – vorig jaar nog een van de belangrijkste groeimarkten – staat voor het eerst bij de dalers op plaats vijf.
Exporteurs zien graag meer handelsakkoorden
Voor het eerst heeft minder dan 40% van de respondenten in 2016 nieuwe markten betreden. Van de nieuw betreden exportmarkten werden Iran, China en de Verenigde Staten het meest genoemd. In 2017 wordt de Top-5 van nieuw te betreden markten aangevoerd door de Verenigde Arabische Emiraten (11%), gevolgd door de VS en Iran, die op een gedeelde tweede plaats staan. Landen in Europa worden ook nog steeds als nieuwe markt beschouwd. Hier staan Duitsland, Spanje en Zweden in de Top-5. Het Verenigd Koninkrijk, dat vorig jaar nog wel werd genoemd bij nieuw te betreden markten, komt niet terug in deze lijst. Een ruime meerderheid van de exporteurs geeft aan veel heil te zin in het afsluiten van handelsakkoorden om groei te blijven stimuleren. Zo is men positief over CETA, het nieuwe handelsakkoord tussen de EU en Canada.
Positieve impact technologische innovaties
Een andere uitkomst uit ‘Trends in Export 2017’ is dat Nederlandse exporteurs positief zijn over technologische innovaties, zoals digitalisering, robotisering en 3D-printing. Een grote meerderheid verwacht dat deze ontwikkelingen een positieve impact hebben op hun business. Vooral ondernemers in de metaalsector denken in de komende jaren te profiteren van digitalisering en robotisering.
Uit het onderzoek komt naar voren dat exporteurs met name invloed verwachten van digitalisering, robotisering en 3D-printing. Van alle exporteurs zegt 69% dat digitalisering invloed heeft op hun business, gevolgd door robotisering (52%) en 3D-printing (37%). Een van de vijf bedrijven verwacht dat big data juist een grote impact zal hebben op hun bedrijfsvoering en eenzelfde aantal exporteurs denkt dat zelfrijdende voertuigen vergelijkbare gevolgen zal hebben. Blockchain, een technologie om data te versleutelen en beveiligen) volgt met 10%. Exporteurs geven echter wel aan dat ze nog onvoldoende bekend zijn met ontwikkelingen op het gebied van big data (35%) en blockchain (39%).
Verwachte effecten per branche
Meer dan 80% van de bedrijven is positief over deze ontwikkelingen. Digitalisering en robotisering zijn voor alle sectoren de belangrijkste innovaties. Vooral de metaalsector verwacht veel gevolgen te ondervinden. Een goede tweede is de landbouwsector, waar naast digitalisering en robotisering ook big data opvallend hoog scoort. Opvallend is dat de nog relatief onbekende blockchain-technologie in de voeding, drank en tabaksindustrie met 9% voorzichtig wordt omarmd. Tegelijkertijd zijn er exporteurs die benadrukken dat sommige trends negatief uitpakken voor hun bedrijf als digitalisering en robotisering. Zo is 9% negatief over 3D-printing en eenzelfde percentage geeft dit aan bij zelfrijdende voertuigen
