De bouw heeft 3,1% meer omgezet dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. In het eerste halfjaar steeg de omzet nog met ruim 6%. Over de eerste drie kwartalen van dit jaar behaalde de bouw een resultaat dat iets minder goed was dan over de vergelijkbare perioden van 2015 en 2016. Wel zagen zowel de kleine bedrijven (tot 10 werknemers) als de middelgrote bedrijven (10 tot 100 werkzame personen) hun omzet opnieuw stijgen, al is de groei lager dan een kwartaal eerder. Voor het eerst sinds het vierde kwartaal van 2015 daalde de omzet van de grote bedrijven (100 werkzame personen en meer), en wel met gemiddeld 1%. Alleen in de burgerlijke en utiliteitsbouw steeg de omzet bij grote bedrijven.
De Nederlandse bouwproductie groeide dit kwartaal voor het eerst sinds het derde kwartaal van 2014 minder hard dan het Europees gemiddelde. In Nederland bedroeg de groei 3,0%, terwijl het Europees gemiddelde op een stijging van 3,6% uitkwam. De meeste lidstaten produceerden meer dan een jaar eerder.
Faillissementen, stoppers en starters
Het aantal faillissementen in de bouwsector is verder gedaald tot 97. Dit is de eerste keer in zeer lange tijd dat in deze sector het aantal faillissementen in een kwartaal lager is dan 100. Zowel in de burgerlijke en utiliteitsbouw (27), projectontwikkeling (4) als bij afwerkingsbedrijven (12) halveerde het aantal faillissementen. Daarentegen werd het aantal faillissementen in de grond-, weg- en waterbouw iets meer dan verdubbeld naar 11 en gingen in de bouwinstallatie 28 bedrijven failliet.
In het afgelopen kwartaal zijn er 4.050 nieuwe bouwbedrijven gestart, 15% meer dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. Daarnaast staakten tijdens het afgelopen kwartaal 1.645 bouwbedrijven definitief hun werkzaamheden, een afname met bijna 26%. De meeste starters en stoppers zijn nog steeds te vinden in de algemene burgerlijke en utiliteitsbouw en bij de afwerkingsbedrijven in de bouwsector. In totaal telt de bouwnijverheid aan het eind van het derde kwartaal van dit jaar 162.525 bedrijven. Op jaarbasis is het aantal bedrijven daarmee met iets meer dan 4% gestegen.
Het totaal aantal banen in de bouw kwam uit op 526.000, 2.000 meer dan in het tweede kwartaal. Er ontstonden 12.000 vacatures en werden er 10.000 vervuld, beide evenveel als in het tweede kwartaal. Aan het eind van het derde kwartaal stonden 12,800 vacatures open, 1,400 meer dan een kwartaal eerder. Het aantal vacatures in de bouw zal de komende maanden naar verwachting verder zal toenemen.
Afnemend ondernemersvertrouwen
Het ondernemersvertrouwen in de bouwsector is fors afgenomen, maar is nog steeds zeer positief. Ondanks deze afname is het ondernemersvertrouwen in de bouw, net als in de afgelopen vier kwartalen, het hoogst van alle sectoren. In 2013 was de bouw nog de somberst gestemde sector. Het aantal ondernemers dat een verbetering van het economisch klimaat verwacht, neemt in het vierde kwartaal van 2017 af tot per saldo 25%. Daarnaast verwacht per saldo 42% een verbetering, 56% van de ondernemers een stijging van de tarieven en 30% een groei van de van de personeelssterkte
Bouw woningen en bedrijfsgebouwen: In het derde kwartaal van 2017 werd voor 18.242 nieuwbouwwoningen een vergunning verleend, het hoogste aantal sinds het eerste kwartaal van 2015 en ruim 33% meer dan een jaar eerder, en 14.248 nieuwe woningen opgeleverd (+ 8%) . Al vijf kwartalen op rij stijgt het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in vergelijking met dezelfde periode in het voorgaande jaar. De totale bouwsom van de nieuwbouw en verbouw van bedrijfsgebouwen was 1,3 miljard euro, bijna 3% minder dan een kwartaal eerder. Ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder is de totale bouwsom nog wel bijna 2% meer.
Burgerlijke en utiliteitsbouw: De omzet steeg met 8,3%. Kleine bedrijven behaalden een groei van 11,2%, grote bedrijven een van 11% en middelgrote bedrijven 3,6%. Een jaar eerder steeg de omzet bij deze bedrijven nog met bijna 13%. Bij gespecialiseerde bouwbedrijven stokt de groei na elf kwartalen naar een niveau een jaar eerder. Wel zijn er grote verschillen in omzetontwikkeling tussen de bedrijven. Bij de deelbranches zagen bouwinstallatiebedrijven als enige hun omzet voor het tweede kwartaal op rij dalen (met 3,8%).
Er werden in het derde kwartaal 61 391 bestaande huizen verkocht, ruim één procent meer dan in dezelfde periode in 2016. Het aantal verkochte woningen stijgt onafgebroken sinds het derde kwartaal van 2013. Ook de prijzen blijven stijgen: al ruim drie jaar lang zijn die elk kwartaal hoger dan een jaar eerder. Ten opzichte van het derde kwartaal van 2008, toen de huizenprijzen een piek bereikten, bedraagt de prijsdaling 5,1%. Vergeleken met het dal in het tweede kwartaal van 2013 liggen de prijzen 19,4% hoger.
Grond-, weg- en waterbouw
De omzet steeg met 1,0%, lager dan de 4% in de afgelopen twee kwartalen. Vooral grote bedrijven hebben met een omzetdaling van 4,3% de groei negatief beïnvloed. Bij kleine en middelgrote bedrijven (+ 12,5%) steeg de omzet wel. Kabel- en buizenleggers zagen hun omzet voor het derde kwartaal op rij dalen (0,9%), terwijl (spoor)wegen- en tunnelbouwers de omzet met 13,2% fors zagen stijgen. Het prijsindexcijfer is met 1,2% gestegen ten opzichte van een jaar eerder. Het volume van de investeringen is met 0,4% afgenomen ten opzichte van een jaar eerder. In het tweede kwartaal namen de investeringen in GWW nog toe met 0,1%. Omdat de prijzen in het derde kwartaal met 1,3% stegen, nam de waarde van de investeringen toe met 0,8 %.
