Het aantal grote faillissementen steeg wereldwijd in 2017 met 22%. Daarbij gaat het om bedrijven met een omzet hoger dan €50 miljoen. Daarvan gingen er vorig jaar wereldwijd 321 kopje onder, samen goed voor een omzet van €104 miljard. Meer dan de helft (138) betreft Europese bedrijven, vooral in de bouw- en agri-foodsector, zo blijkt uit onderzoek van kredietverzekeraar Euler Hermes. “Nederland laat dit jaar overigens een beeld zien van stabilisatie tot lichte daling van het aantal faillissementen. Na vier eerdere jaren van ‘double digit’ dalingen. De negatieve ontwikkelingen rondom Brexit spelen hier ook een rol in”, zegt Walter Toemen, Directeur Risk Underwriting van Euler Hermes Nederland.
Hij vervolgt: “In de volle breedte loopt wereldwijd het aantal faillissementen dit jaar fractioneel terug. Maar de trend dat juist steeds grotere bedrijven omvallen, is uiterst zorgwekkend. Vooral omdat deze ontwikkeling een scherpe lijn omhoog laat zien. We zien nog geen tekenen dat deze trend afbuigt”,
Ongeloof
Europa telt de meeste grote faillissementen. Kwetsbare sectoren zijn retail, agrifood en zakelijke dienstverlening. De reden waarom grote bedrijven omvallen, verschilt volgens Euler Hermes per sector. Toemen: “Retail kampt met digitale disruptie, agrifood worstelt met de grondstofprijzen. In de bouw is de hoge schuldgraad de boosdoener. En in de metaalsector is dat de overcapaciteit. Welke overigens ook in de bouw een rol speelt: te dunne marges.”
Daarnaast ziet hij nog een allesomvattende hoofdreden: de technologische vernieuwing die steeds sneller gaat. “Grote bedrijven die te laat zijn meegegaan met de technologische vernieuwing, redden het niet. In Nederland hebben wij dit vooral kunnen zien in de Retail. Too big toe fail lijkt steeds minder te bestaan.” In 2018 stijgen de faillissementen in China wederom aanzienlijk (+10%). Na vorig jaar +35%. ”We hebben het over een groot aantal faillissementen. Dat heeft wereldwijd gevolgen. Dit raakt ook grote concerns. De oorzaak zijn de economische en monetaire maatregelen die de Chinese overheid afkondigde om overcapaciteit en kredietrisico’s te verminderen”, aldus Toemen.
Hij legt ook een relatie met de lage rente van de afgelopen jaren. “Veel bedrijven hebben zich volgepompt met liquiditeit tegen een superlage rente. Als dat geleende geld niet goed is besteed, bijvoorbeeld door het businessmodel niet aan te passen aan de exponentiele (digitale) veranderingen, dan resteert een achterhaald bedrijf. In die hoek gaan natuurlijk slachtoffers vallen.” Hij constateert dat juist grote bedrijven de neiging kunnen hebben om zich te zeer te focussen op de korte termijn, bijvoorbeeld om aandeelhouders tevreden te stemmen. “Investeren in vernieuwing kan leiden tot een tijdelijke terugval. Die boodschap verkoop je natuurlijk minder gemakkelijk.”
Beeld niet beter dan 10 jaar geleden
Uit onze faillissementscijfers blijkt verder dat de lichte stijging vorig jaar van het aantal faillissementen wereldwijd (+1%), dit jaar wordt omgezet in een lichte daling (-1%). Kijken we naar West-Europa dan blijven de faillissementen voor het 5e jaar achtereen dalen. Vorig jaar -6%, in 2018 -3%. Vergeleken met tien jaar geleden (de periode voor de crisis) is in de helft van de West-Europese landen het aantal faillissementen nog boven het niveau van toen. Ziet het algemene beeld van West-Europa er goed uit. De grote uitzondering is het Verenigd Koninkrijk. Daar zal het aantal faillissementen dit jaar stijgen met + 8% als gevolg van de Brexit-onzekerheden.
