DNB: Economie groeit in hoog tempo

De economische groei bereikt in 2017 een piek van 3,3%. Ook de komende twee jaar laten naar verwachting een krachtige groei zien, van achtereenvolgens 3,1% en 2,3%. De economische groei is breed gedragen en wordt ondersteund door alle bestedingscategorieën. De werkloosheid neemt af tot 4,9% in 2017 en daalt geleidelijk verder naar 3,5% in 2019. De inflatie loopt in 2017 op naar 1,3%, blijft dit  jaar vrijwel stabiel (1,4%) en stijgt in 2019 naar 2,3%, vooral door tariefsverhogingen van de btw en energiebelastingen. Dit blijkt uit de nieuwe halfjaarlijkse ramingen van De Nederlandsche Bank (DNB), die eind december zijn gepubliceerd.

De economie blijft zich volgens DNB krachtig ontwikkelen. Naar verwachting bereikt de groei van het bruto binnenlands product (bbp) in 2017 een piek van 3,3%, de hoogste groei in tien jaar. Voor 2018 en 2019 wordt een langzaam afnemende, maar nog steeds boven-trendmatige groei geraamd, van achtereenvolgens 3,1% en 2,3%. In die jaren wordt de economische groei grotendeels bepaald door stijgende binnenlandse bestedingen. De consumptie van huishoudens neemt de komende twee jaar flink toe, met gemiddeld 2,2% per jaar. De beschikbare inkomens verbeteren door hogere bruto beloning van werkenden en sterk aantrekkende werkgelegenheid, ondersteund door lagere inkomstenbelastingen. Net als in de afgelopen jaren, ligt de bbp-groei in 2017 boven de geraamde potentiële groei van ongeveer 1,7% per jaar. De overcapaciteit van de afgelopen jaren is daardoor inmiddels verdwenen. In de raming loopt de spanning in de economie verder op en komt de economie duidelijk in een fase van hoogconjunctuur.

Arbeidsmarkt steeds krapper en loonstijging verwacht

Door de betere vooruitzichten worden steeds meer mensen aangemoedigd om zich op de arbeidsmarkt te begeven. Doordat de werkgelegenheid nog sterker groeit, neemt de werkloosheid de komende jaren verder af, van gemiddeld 4,9% van de beroepsbevolking in 2017 naar 3,5% in 2019. Daarmee zou de werkloosheid lager uitkomen dan vlak voor het uitbreken van de kredietcrisis. De contractloonstijging blijft dit jaar nog gematigd (1,6%). Voor 2018  wordt een toename van 2,1% geraamd. Door de krappere arbeidsmarkt en de hogere inflatie loopt de contractloonstijging op naar 2,5% in 2019. De aantrekkende loongroei in 2018 en 2019 heeft ook een bescheiden positief effect op de arbeidsinkomensquote (AIQ) van bedrijven. Die neemt tussen 2017 en 2019 met ongeveer een procentpunt toe, van 72,3 naar 73,4%. Desondanks blijft de AIQ in de gehele ramingsperiode onder het langjarige gemiddelde.

Woningmarkt draait op volle toeren

Het aantal woningtransacties ligt met 239.000 tijdens de afgelopen twaalf maanden op recordhoogte. De Nederlandse woningmarkt draait dan ook op volle toeren. De stijging van de huizenprijzen (7,5% in 2017) levert een significante bijdrage aan de economische groei via hogere vermogens van huishoudens, gestegen consumentenvertrouwen en toegenomen woninginvesteringen. In de raming neemt de huizenprijsstijging de komende twee jaar geleidelijk wat af, tot gemiddeld ruim 6% per jaar. Opmerkelijk is dat naar verhouding de grootste toename van transacties nu plaatsvindt in regio’s zoals Flevoland en Drenthe. In Amsterdam en Utrecht nam het aantal transacties juist af. De markt is daar in het afgelopen jaar zodanig verhit geraakt dat een kentering in het aantal transacties onvermijdelijk werd.

Hogere kapitaalmarktrente kan groei temperen

Een verkennend scenario toont de potentiële gevolgen van wereldwijd hogere rentes voor de Nederlandse economie. Indien de kapitaalmarktrente blijvend met één procentpunt stijgt, heeft dit in de eerste vier jaar een drukkend effect op de bbp-groei van gemiddeld 0,4 procentpunt per jaar. De effecten op de groei zijn de eerste twee jaren wat groter en nemen daarna geleidelijk af. Afgezet tegen de bbp-raming voor de komende twee jaar (gemiddeld 2,7% groei), is het te verwachten dat de groei ook bij één  procentpunt hogere kapitaalmarktrente ruim boven potentieel zal blijven.