Een werknemer met een modaal brutosalaris (€ 3.086) gaat er in 2023 netto met € 91 (3,70%) per maand op vooruit. Het minimum maandloon stijgt met 10,15% van € 1.756,20 naar € 1.934,40. “Goed nieuws. Al lost het met de stijgende prijzen niet meteen alle financiële zorgen van veel Nederlanders op”, zegt Dik van Leeuwerden, expert wet- en regelgeving bij ADP Nederland. “Loon is belangrijk, maar werknemers worden ook steeds kritischer. Zo overweegt driekwart van baan te wisselen als er een verschil in beloning tussen mannen en vrouwen en geen diversiteits- en inclusiebeleid is bij hun werkgever”, vult Agnes Jongkind aan, senior HR-directeur van ADP Nederland.    

De belangrijkste reden voor de stijging van het nettoloon is de hogere arbeidskorting. Deze wordt verhoogd naar maximaal € 5.052 voor werknemers jonger dan de AOW-leeftijd. In 2022 was de maximale arbeidskorting € 4.260. Anderhalf keer modaal gaat er per maand € 87 (2,69%) op vooruit en twee keer modaal € 98 (2,43%).Het minimumloon wordt naast de gebruikelijke indexatie per 1 januari 2023 nog eens extra verhoogd. Dit heeft eveneens gevolgen voor werknemers die in 2022 net boven het minimumloon verdienden. Zij profiteren ook van deze verhoging. Vanaf 2023 ontvangen zij minimaal € 1.934,40 per maand (fulltime).

Aanvullende pensioenen en lijfrente-uitkeringen stijgen minder hard. Bij een aanvullend pensioen van € 1.000 bruto per maand stijgt het nettobedrag in 2023 met € 2,00. Dit komt door een verlaging van de belasting en de bijdrage Zorgverzekeringswet. Met heffingskortingen is in de berekening geen rekening gehouden omdat deze in het algemeen al via de AOW-uitkering worden verrekend. De AOW-uitkering stijgt wel, omdat deze is gekoppeld aan het minimumloon. De netto AOW-uitkering voor een alleenstaande stijgt met € 92 per maand. Voor gehuwden is de stijging € 57 per persoon per maand.

Verhoging onbelaste reiskosten- en thuiswerkvergoeding
Het bedrag dat werkgevers volgend jaar onbelast mogen vergoeden voor reiskosten wordt van € 0,19 verhoogd naar € 0,21 per kilometer. Voor de thuiswerkvergoeding verandert het bedrag van € 2,00 in € 2,15 per gewerkte thuiswerkdag of een deel daarvan. “Het feit dat het fiscaal mag, betekent nog niet dat een werkgever het arbeidsvoorwaardelijk moet doen”, verduidelijkt Van Leeuwerden.

 
Per 2024 wordt het wettelijk minimum maandloon vervangen door een wettelijk minimum uurloon. Bij de invoering ervan gaat de overheid uit van een 36-urige werkweek. Werknemers rond het minimumloon met een 38-urige en 40-urige werkweek gaan er in 2024 dus verder op vooruit.  

Financiële zorgen en stress
De realiteit blijft wel dat de inkomensstijging voor werknemers niet direct de oplossing is voor eventuele financiële zorgen. Financiële zorgen zijn namelijk één van de oorzaken van stress. Eén op de drie werknemers geeft aan dat zijn of haar werk lijdt onder een slechte mentale gezondheid. Dat blijkt uit het onderzoek People at Work 2022: a global workforce view, uitgevoerd door het ADP-onderzoeksinstituut.

“Werkgevers moeten voortdurend aandacht schenken aan de gezondheid van medewerkers. Fysiek, mentaal, maar zeker ook financieel. De huidige inflatie en de zorgen om onder andere de hoge energieprijzen hebben een flinke impact op de mentale gezondheid van zowel jonge als oudere werknemers”, benadrukt Martijn Brand, Senior Vice President Central Europe van ADP. “Creëer een cultuur waarin werknemers zich veilig voelen hierover te spreken. Een externe budgetcoach kan een goede oplossing zijn. Zorg dat de drempel om financiële zorgen te bespreken zo laag mogelijk is en respecteer de privacy van werknemers.”

Uit hetzelfde ADP-onderzoek blijkt dat vooral jongeren en jong volwassenen kampen met stress op het werk. In de leeftijdscategorie 18-34 heeft bijna 65% hier wekelijks of vaker mee te maken. Vijfenvijftig plussers ervaren relatief het minst vaak stress met gemiddeld 45% die dit minimaal elke week of vaker ervaart.

Vrije ruimte verhoogd
Hoopgevend voor werknemers is dat werkgevers gebruik kunnen maken van de vrije ruimte die de werkkostenregeling (WKR) biedt. Dat is een deel van de loonsom die aan andere zaken dan het loon kan worden besteed, bijvoorbeeld om voordelig een fiets aan te schaffen. De vrije ruimte wordt in 2023 extra verhoogd. “Als een organisatie een eindejaarsuitkering of dertiende maand aanbiedt, kan het brutobedrag van die uitkering worden verlaagd en uitbetaald worden als bijvoorbeeld ‘vergoeding energiekosten’. Dat deel is dan voor de werknemer onbelast. Het leidt dus ook niet tot een hoger inkomen waardoor eventuele toeslagen in gevaar komen”, legt Van Leeuwerden uit. Hij wijst ook op de stijgende belastingvrije thuiswerkvergoeding met 7,5% (van € 2,00 naar € 2,15 per dag) en reiskostenvergoeding (van € 0,19 naar € 0,21 per kilometer). “Dit zijn voorbeelden van mogelijkheden die de wetgever biedt om de werknemer enigszins verder tegemoet te komen. De stijging,” aldus Brand. “Dat betekent overigens niet dat een werkgever verplicht is dat hogere bedrag te betalen”, verduidelijkt Van Leeuwerden.

Werkgeluk, balans en ethiek
Ondanks dat salaris nog steeds zwaar weegt voor het werkgeluk van werknemers, begint de balans steeds meer door te slaan naar andere criteria. Zo denkt 71% van de werkenden na over het wisselen van baan. “Eén van de belangrijkste beweegreden is de behoefte aan meer flexibiliteit. Het past bij de aandacht voor een betere balans tussen werk en privé. Mensen willen invloed hebben op waar en wanneer ze werken. Voor de generatie werknemers die zich nu op de arbeidsmarkt meldt, is het zelfs een harde eis in hun zoektocht naar een baan. Zij zijn door de coronapandemie niet anders gewend. Meer dan zes op de tien werknemers geeft aan een andere baan te gaan zoeken als ze verplicht worden volledig terug te keren naar kantoor”, laat Jongkind weten. Brand signaleert dat werknemers naast salaris en flexibiliteit meer waarde zijn gaan hechten aan ethiek. “De keuze is in de huidige krappe arbeidsmarkt aan de werknemer. Mensen willen werken voor een bedrijf dat maatschappelijk verantwoord onderneemt, divers en inclusief is en mannen en vrouwen gelijk behandelt en beloont. Daar moet je als werkgever echt serieus werk van maken, anders verlies je de ‘war for talent’”.