Door de mens veroorzaakte klimaatverandering maakt de kans op droogte op het noordelijk halfrond ‘meer dan twintig keer zo groot’. Een team van internationale wetenschappers van de World Weather Attribution (WWA), waar ook het Nederlandse KNMI aan meewerkt, komt tot die conclusie. Door de opwarming van de aarde is de verwachting dat elke twintig jaar zo’n droge zomer als deze voorbije zomer voorkomt.
Uit het onderzoek komt verder naar voren dat niet alleen in Nederland was het deze zomer droog was, maar dat ook in andere delen van Europa en het noordelijk halfrond het land uitgedroogd was door een gebrek aan regen en veel verdamping. Dit soort droogte komt tegenwoordig vaker voor door klimaatverandering omdat door de hoge temperaturen de verdamping is toegenomen. Het was volgens de onderzoekers een van de warmste Europese zomers ooit, met veel hittegolven en uitzonderlijk weinig regen. Met als gevolg watertekorten, grote natuurbranden en ernstige oogstverliezen. Met name in Frankrijk, Duitsland en andere landen in Midden-Europa leidde dit tot uitdroging van de bodem . En ook in China en Noord-Amerika kwamen uitzonderlijke hoge temperaturen en droogte voor.
Zomer van 2022
“De zomer van 2022 laat zien dat klimaatverandering het risico op agrarische droogte en oppervlaktedroogte in dichtbevolkte gebieden op het noordelijk halfrond verhoogt”, stelt WWA-onderzoeker Sonia Seneviratne. De wetenschappers hebben de bodemvochtigheid in de zomermaanden gemeten. Er is sprake van oppervlaktedroogte als de toplaag van 7 centimeter van de grond verdroogd is. Agrarische droogte betekent dat de bovenste meter van de grond is verdroogd .Zonder klimaatverandering was er volgens de onderzoekers iedere vierhonderd jaar kans geweest op extreme droogte zoals we die deze zomer zagen. Het extreme weer veroorzaakt bosbranden en leidt tot slechte oogsten. Vooral dat laatste is volgens Seneviratne zorgwekkend.
Trend naar droogte zet in toekomst door
De meeste klimaatmodellen laten een kleinere verdrogende trend zien dan de waarnemingen. Maar de richting van deze trend is duidelijk: de bodem wordt droger. De modellen laten ook zien dat de verdrogende trend in de toekomst doorzet. Deze conclusie blijkt ook uit analyses van trends in neerslag en temperatuur. De zomerneerslag laat geen duidelijke trend zien in Midden-Europa en in het hele noordelijk halfrond ten noorden van 23,5 graad noorderbreedte. Maar de trend naar hogere temperaturen is heel duidelijk zichtbaar en heeft te maken met klimaatverandering. En door deze hogere temperaturen neemt de verdamping toe en droogt de bodem verder uit. De toename in verdamping is dan ook de belangrijkste reden voor de toename in droogte. Dat geldt ook voor Nederland.
Maarten van Aalst, directeur van het klimaatcentrum van het Rode Kruis en hoogleraar Klimaat en Rampen aan de Universiteit Twente, zegt tegen persbureau AFP dat we ons voor moeten bereiden op een toekomst waarin hitte en droogte vaker voor zullen komen. “Het speelt zich nog sneller voor onze ogen af dan we hadden verwacht”, aldus Van Aalst.
