De impact van de Amerikaanse invoerheffingen op de internationale staal- en metaalindustrie blijft vooralsnog beperkt. Zo zijn de prijzen voor staal en aluminium nauwelijks geraakt door de hogere tarieven. In 2017 en in de eerste helft van 2018 herstelde de staal- en metaalsector zich op de meeste markten. In 2018 was zelfs sprake van een stijging van de staalprijzen. In Nederland profiteert de sector van de goede prestaties in de bouw, een groeiende vraag in de auto- en machine-industrie en de stijgende export. Ook de vooruitzichten voor 2019 zijn voorlopig positief, hoewel dreigende problemen in de bouw- en auto-industrie de sector kunnen raken. Dat blijkt uit de Market Monitor Staal- en Metaalindustrie van kredietverzekeraar Atradius.
Tot nu toe zijn de gevolgen van de Amerikaanse invoerheffingen op de internationale staal- en metaalindustrie beperkt. De tarieven op staal- en aluminiumimporten – respectievelijk 25 en 10 procent – die de VS eerder dit jaar afkondigden, gelden onder meer voor Canada, Mexico, China, Japan en de Europese Unie. Dit heeft echter nauwelijks effect gehad op de prijzen voor staal en aluminium. “Aangezien de Nederlandse staal- en metalensector vooral bestaat uit handelaren en groothandelaren in staal, is de impact van de Amerikaanse invoerheffingen voor ons land beperkt”, zegt Edwin Kuhlman, hoofd acceptatie bij Atradius Nederland.
”Tegelijkertijd moeten we ons realiseren dat de economische vertraging inmiddels is ingezet. De staal- en metaalsector is sterk afhankelijk van andere sectoren, zoals de bouw en auto-industrie. De branche is hierdoor extra kwetsbaar voor ontwikkelingen in bijvoorbeeld de Duitse auto-industrie, die als gevolg van dieselschandalen en te weinig focus op elektrisch rijden in de problemen dreigt te komen. Voor de bouwsector geldt verder dat de groei wordt afgeremd als gevolg van een duurdere inkoop van grondstoffen zoals staal. Ook maakt de bouw door de enorme behoefte aan arbeidskrachten hoge kosten voor de werving van personeel. Dit alles leidt ertoe dat we in deze sector het aantal faillissementen alweer zien stijgen.”
Rol China
De prijzen op de mondiale staalmarkt worden vooral bepaald door China, dat 50 procent van de mondiale productie voor zijn rekening neemt. De Chinese autoriteiten hebben aangekondigd de staalproductie terug te brengen en hebben daar ook een start mee gemaakt. Daarnaast probeert China via fiscaal en monetair beleid de negatieve effecten van de handelsoorlog met de VS zoveel mogelijk te beperken. Met deze maatregelen probeert China het negatieve effect van de handelsoorlog te beperken. Maar risico’s zijn er volop: niet of onvoldoende daadwerkelijke reductie van de Chinese productiecapaciteit, escalatie van het conflict met de VS en verdere groeivertraging in Europa en de rest van de wereld.
Nederlandse sector groeit, maar kampt met overcapaciteit
Hoewel de Nederlandse staal- en metaalsector slechts 1,1 procent van het bbp vertegenwoordigt, is deze industrie van groot belang als leverancier voor de bouw-, auto- en machinesector. In de afgelopen jaren presteerde de sector goed door de sterke groei in deze sectoren en dankzij de groeiende export. Zo groeide de staal- en metaalsector in de afgelopen vijf jaar gemiddeld met 1,8 procent. Tegelijkertijd heeft de sector nog altijd te maken met overcapaciteit, hoewel China als grootste producent wel zegt daar wat aan te willen doen. De prijsdruk die ontstaat als gevolg van overcapaciteit, heeft negatieve gevolgen voor de marges. Toch verwacht Atradius dat de winstmarges als gevolg van de gunstige vraag in de komende twaalf maanden stabiel blijven. Wel benadrukt zij dat het cruciaal is om te blijven innoveren om de efficiency te vergroten en kosten te verlagen.
