Met een verdere toename van het aantal openstaande vacatures en opnieuw een daling van het aantal werklozen, liep de spanning op de arbeidsmarkt in het tweede kwartaal van 2022 verder op. Er kwamen 16.000 openstaande vacatures bij, het gemiddeld aantal werklozen daalde met 11.000. Verder nam het aantal banen opnieuw toe, en wel met 94 .000. Hiermee komen de aantallen vacatures en banen uit op nieuwe recordcijfers, terwijl het aantal werklozen de laagste stand bereikt in de reeks met kwartaalcijfers vanaf 2003. Stonden er in het eerste kwartaal nog 133 vacatures tegenover elke 100 werklozen, nu is dat opgelopen tot 143 per 100. Dit blijkt uit de nieuwste arbeidsmarktcijfers van het CBS.
De krapte op de arbeidsmarkt leidt ertoe dat steeds meer bedrijven te maken hebben met een personeelstekort. Aan het begin van het derde kwartaal van 2022 gaf 38% van de bedrijven aan dat een tekort aan arbeidskrachten de belangrijkste belemmering voor de productie of activiteiten vormde. Begin vorig jaar was dat nog 10%.
Recordaantal vacatures
Eind juni stonden er 467 duizend vacatures open, 16.000 meer dan aan het einde van het eerste kwartaal. Dit is het achtste kwartaal op rij dat het aantal vacatures toeneemt. In twee jaar tijd is het aantal openstaande vacatures meer dan verdubbeld.Net als in voorgaande kwartalen stonden de meeste vacatures open in de handel (100.000), de zakelijke dienstverlening (75.00o) en de zorg (65.000). Gezamenlijk zijn deze drie bedrijfstakken goed voor de helft van alle openstaande vacatures.
Het aantal vacatures nam in het tweede kwartaal toe in bijna alle bedrijfstakken. In de handel kwamen er de meeste bij (+10.000), waardoor deze bedrijfstak nu 100.000 openstaande vacatures telt. In de horeca liep het aantal terug met 5.000, nadat het aantal vacatures in deze bedrijfstak eind maart een recordstand van 45.000 had bereikt.
Iets minder nieuwe vacatures
In het tweede kwartaal ontstonden 394.000 nieuwe vacatures. Dat is 24 .000 minder dan het recordaantal van het eerste kwartaal, maar nog steeds het een na hoogste aantal ooit. Er werden 378.000 vacatures vervuld (inclusief vervallen vacatures), waardoor het record van het eerste kwartaal met 18.000 werd overtroffen.
De vacaturegraad, het aantal openstaande vacatures per duizend banen van werknemers, liep in het tweede kwartaal verder op van 51 naar 54. Het hoogst is de vacaturegraad in de horeca, waar in het tweede kwartaal op elke duizend werknemersbanen 96 openstaande vacatures waren. Een kwartaal eerder werd in deze bedrijfstak nog de recordstand van 112 bereikt. Ook de informatie en communicatie heeft met 89 vacatures per duizend banen een bovengemiddelde vacaturegraad. Het laagst is de vacaturegraad in het onderwijs, namelijk 25 vacatures per duizend banen.
Aantal banen stijgt opnieuw
Het totaal aantal banen van werknemers en zelfstandigen nam in het tweede kwartaal met 94.000 toe naar een recordhoogte van 11,4 miljoen (+0,8%). In het eerste kwartaal was de stijging nog groter (+124.000d). In deze cijfers zijn alle banen meegeteld, voltijd en deeltijd. Het aantal banen stijgt voor het vijfde kwartaal op rij. Vanaf het tweede kwartaal van 2021 zijn er 628.000 banen bij gekomen.
Het aantal werknemersbanen steeg met 71.000, een toename van 0,8%. Het totaal aantal werknemersbanen kwam daarmee uit op 8,9 miljoen. Het aantal banen van zelfstandigen nam toe met 22.000 (0,9%) naar 2, 49 miljoen. Ruim 1 op de 5 banen is een zelfstandigenbaan.
Grootste stijging aantal banen in handel, vervoer en horeca
In de handel, vervoer en horeca kwamen er 35.000 banen bij in het tweede kwartaal, een stijging van 1,3%. Andere bedrijfstakken met een grote banengroei waren zakelijke dienstverlening, exclusief de uitzendbureaus (19 duizend), onderwijs (8.000) en informatie en communicatie (7.000). Alleen in de bedrijfstak landbouw en visserij was er een daling (-4.000).
Het aantal werknemersbanen in de cultuur, recreatie en overige diensten steeg met 7.000 en is daardoor voor het eerst terug op het niveau van het eerste kwartaal van 2020. Tegenover de stijging van het aantal werknemersbanen stond een daling van het aantal banen van zelfstandigen (-3.000). Het totaal aantal banen in de cultuur, recreatie en overige diensten steeg daardoor met 4.000.
Meer gewerkte uren
Werknemers en zelfstandigen werkten in het tweede kwartaal van 2022 in totaal ongeveer 3,7 miljard uur. Dat is, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, 2,6% meer dan een kwartaal eerder. In de cultuur, recreatie en overige diensten steeg het aantal gewerkte uren het sterkst, met 6,6%.
In het tweede kwartaal van 2022 waren er 2,8 miljoen werknemers met een flexibele arbeidsrelatie. Dat zijn er 85.000 meer dan een kwartaal eerder. Hiermee is het aantal flexibele werknemers vier kwartalen op rij gestegen en voor het eerst weer hoger dan in het eerste kwartaal van 2020, aan het begin van de coronacrisis. Het aantal werknemers met een vaste arbeidsrelatie daalde met 23.000 en bedroeg 5,3 miljoen. Dit is nog bijna 40.000 hoger dan een jaar geleden. Het aantal zelfstandigen groeide opnieuw, en wel met 31.000, en kwam in het tweede kwartaal van dit jaar uit op 1,5 miljoen. Deze toename betreft alleen de zzp’ers.
Werkloosheid verder gedaald
In het tweede kwartaal van 2022 waren er 327.000 mensen van 15 tot 75 jaar werkloos, 3,3% van de beroepsbevolking. Het gaat daarbij om mensen die geen betaald werk hebben, maar daar wel naar hebben gezocht en op korte termijn beschikbaar zijn. De werkloosheid bereikte hiermee een laagterecord in de reeks met kwartaalcijfers vanaf 2003. Wel is de werkloosheid in de twee laatste maanden van het kwartaal, mei en juni, licht toegenomen. Ten opzichte van het eerste kwartaal daalde het aantal werklozen met 11.000. Bij 25- tot 45-jarigen en 45- tot 75-jarigen daalde de werkloosheid in het afgelopen kwartaal naar respectievelijk 2,6 en 2,3% en bij jongeren naar 7,2%.
Meer baanvinders dan baanverliezers De ontwikkeling van de werkloosheid (-11.000 personen) in het tweede kwartaal van 2022 is het resultaat van een aantal stromen op de arbeidsmarkt. Aan de ene kant daalde de werkloosheid doordat meer werklozen werk vonden dan er werkenden werkloos raakten. Hierdoor daalde de werkloosheid in het afgelopen kwartaal met 51.000.
Aan de andere kant groeide de werkloosheid doordat het aantal mensen dat zonder direct resultaat op zoek ging naar werk (van niet-beroepsbevolking naar werkloos) groter was dan het aantal mensen dat stopte met zoeken en/of niet beschikbaar was (van werkloos naar niet-beroepsbevolking). Per saldo was er in het tweede kwartaal een toestroom van 41.000 werklozen vanuit de niet-beroepsbevolking.
Aantal langdurig werklozen verder afgenomen
Het aantal langdurig werklozen, degenen die al een jaar of langer op zoek zijn naar werk, bedroeg 77.000 in het tweede kwartaal van 2022. Een kwartaal eerder waren dat er 83.000. Hiermee is de langdurige werkloosheid sinds het eerste kwartaal van 2021 vrijwel voortdurend gedaald. Het percentage van alle werklozen die een jaar of langer op zoek zijn naar werk kwam hiermee – evenals afgelopen kwartaal – uit op 24%. De werkloosheidscijfers omvatten niet alle mensen zonder werk die recent naar werk hebben gezocht of die direct zouden kunnen beginnen. Bovendien blijven deeltijdwerkers die meer uren willen werken buiten beschouwing. Het CBS brengt de omvang en samenstelling van deze deelgroepen van het zogenoemde onbenut arbeidspotentieel in kaart.
In het tweede kwartaal van 2022 bestond het onbenut arbeidspotentieel uit 1,1 miljoen mensen, 10.000 minder dan een kwartaal eerder. Daarmee is het onbenut potentieel voor het achtste achtereenvolgende kwartaal gedaald. Het onbenut arbeidspotentieel bestaat uit vier deelgroepen. Het ging in het tweede kwartaal naast 327.000 werklozen om 185.000 mensen die direct beschikbaar waren voor werk, maar niet recent hebben gezocht, en om 114.000 mensen die niet beschikbaar waren, maar wel hebben gezocht. Deze twee groepen worden ook wel semiwerklozen genoemd. De vierde groep bestaat uit 494.000 onderbenutte deeltijdwerkers. In tegenstelling tot de andere groepen hebben zij wél betaald werk. Zij geven aan in deeltijd te werken, meer uren te willen werken en hier ook direct beschikbaar voor te zijn.
De daling van het onbenut arbeidspotentieel in het tweede kwartaal van 2022 ten opzichte van een kwartaal eerder is vooral het gevolg van een daling van het aantal werklozen (-11.000). Daarnaast daalde ook het aantal personen dat gezocht heeft naar werk, maar hiervoor niet direct beschikbaar was (-5.000). Daarentegen nam het aantal onderbenutte deeltijdwerkers iets toe, evenals het aantal mensen dat direct beschikbaar is voor werk, maar niet heeft gezocht (beide +3 .000).
