De operationele winst van bedrijven is in 2020 met 12,4 miljard euro gedaald. Bedrijven die werden getroffen door coronamaatregelen werden deels gecompenseerd met subsidies en bedrijven die profiteerden van coronamaatregelen zagen hun winst stijgen. Zonder subsidies zou de operationele winst met 36,5 miljard euro zijn gedaald. Dit meldt het CBS op basis van een nadere analyse van de opbouw van de operationele winst van bedrijfstakken.
Tussen bedrijfstakken is een grote variatie in de winstontwikkeling en ontvangen subsidies. Een aantal bedrijfstakken zou zonder de hogere subsidies vanwege corona verlies hebben gedraaid. Dat geldt met name voor de horeca, de gezondheidszorg, en de cultuur, sport en recreatie. De gezondheidszorg werd ondersteund vanwege de grote rol in de pandemie, en moest – net als de horeca en cultuur, sport en recreatie – deels sluiten. Veel andere bedrijfstakken, zoals de nijverheid en de vervoerssector, maakten minder winst dan in 2019 en werden daarvoor deels gecompenseerd.
De handel en de specialistische zakelijke diensten boekten in 2020 een hogere operationele winst, terwijl deze zonder subsidies zou zijn gedaald. In de handel kwam de winst uit op 44,5 miljard euro; een stijging van 1,6 miljard euro ten opzichte van 2019. Zonder subsidies zou de winst zijn gedaald met 0,5 miljard euro. In de specialistische zakelijke dienstverlening steeg de winst met 0,4 miljard euro, terwijl deze zonder subsidies 0,8 miljard euro zou zijn gedaald.
Binnen de handel boekten de meeste branches in 2020 een vergelijkbare winst als een jaar eerder, waarbij de ontvangen subsidies voorkwamen dat de winst daalde. De detailhandel vormt hierop een uitzondering. Deze branche ontving de meeste subsidies, terwijl de winst van deze branche (ook zonder subsidies) sterk steeg.
Binnen
de detailhandel is een scherpe tweedeling tussen winnaars en verliezers. Op dat
meer gedetailleerde niveau zijn alleen cijfers beschikbaar over het
bedrijfsresultaat. Het bedrijfsresultaat is wel vergelijkbaar met de
operationele winst exclusief subsidies. Hoewel de verdeling van subsidies hier
ontbreekt, maakt de ontwikkeling van het bedrijfsresultaat duidelijk wat hier
speelt.
Supermarkten en webwinkels bleven open tijdens de lockdowns en daar is het
bedrijfsresultaat eveneens sterk gestegen. Ook doe-het-zelfwinkels waren een
populaire bestemming tijdens de coronaperiode en dat is terug te zien in het
bedrijfsresultaat. Winkels die dicht moesten vanwege coronamaatregelen, zoals
warenhuizen en winkels in kleding, schoenen en lederwaren, zagen hun
bedrijfsresultaat dalen.
Het beeld dat de detailhandel relatief veel subsidies ontving en ook de operationele winst sterk zag stijgen, is daarmee verklaard. Binnen de detailhandel zitten winkels die profiteerden van de coronasituatie, zoals supermarkten, en winkels die dicht moesten, zoals kledingwinkels.
Alhoewel de operationele winst beperkt daalde in 2020, gaat daar dus een tweedeling in winnaars en verliezers achter schuil. De operationele winst bij verliezers van de coronamaatregelen daalde beperkt door subsidies. Winnaars zagen hun operationele winst sterk stijgen. Gedetailleerde cijfers over 2021, die dit beeld zouden kunnen bevestigen, zijn in juni 2023 beschikbaar.
