De AFM heeft gisteren (28 oktober jl)vandaag het rapport ‘De invloed van klimaatverandering op schadeverzekeringen’ uitgebracht. De toezichthouder benadrukt daarin dat de schade toeneemt, maar ook dat verzekeraars hulp kunnen gebruiken om de verzekerbaarheid zo hoog mogelijk te houden. Over welk risico’s hebben we het dan? Timo Brinkman, Beleidsadviseur Klimaat bij het Verbond van Verzekeraars, geeft op de website van het Verbond antwoord op vijf vragen.
1. De cijfers die de Autoriteit Financiële Markten in het rapport noemt, zijn schrikbarend. Zo was er vorig jaar wereldwijd 190 miljard dollar schade door natuurrampen, waarvan ‘slechts’ 81 miljard was verzekerd. Zijn klimaatrisico’s in ons land nog wel verzekerbaar?
“Het klimaat verandert snel en daarmee ook de risico’s, en de schadelast. Storm, hagel, bosbranden, neerslag en lokale overstromingen zijn verzekerbaar. Dat kunnen we als sector ook in de komende decennia aan, maar als we de premies beheersbaar willen houden, moeten we wel vol inzetten op preventie en early warning systemen. In Australië en de VS zijn de premies in risicogebieden nu al sky high. Dat zijn wellicht extreme voorbeelden, maar ook wij moeten nu nadenken over ons bouwbeleid om straks niet met de gebakken peren te zitten. Het gaat niet alleen om de vraag WAT we bouwen, maar vooral WAAR en HOE we dat doen. Er wordt bijvoorbeeld momenteel nog steeds in uiterwaarden en zeer laaggelegen polders gebouwd. Ik vind dat niet slim. En ik hoop dat in Limburg ook zo veel mogelijk ánders wordt herbouwd.”
2. Overstroming is zo’n risico waarvan verzekeraars al heel lang roepen dat ze het niet alleen kunnen dekken. Wat kan de overheid doen om te helpen?
“Even voor de goede orde. Dan gaat het om een overstroming van zee of een grote rivier. Verzekeraars kunnen zelf lokale overstromingen prima dekken. Op het moment echter dat een grote rivier als de Maas overstroomt of de Noordzee, dan kunnen verzekeraars die schade mogelijk niet dekken. De overheid kan grofweg twee dingen doen om te helpen bij de verzekerbaarheid van het overstromingsrisico. De eerste is het verduidelijken van de Wts (Wet tegemoetkoming schade bij rampen), die ook in werking trad na de wateroverlast in Limburg. Als duidelijker wordt wat de overheid wel en niét uitkeert, kunnen verzekeraars immers aanvullende producten ontwikkelen. De tweede optie is dat de overheid toestemming geeft voor een poolconstructie, zodat verzekeraars klimaatgerelateerde risico’s beter kunnen verdelen. Als ik het in mijn eigen woorden mag samenvatten, zou ik zeggen dat het klimaat vraagt om meer solidariteit.”
3. En hoe zit dat met bodemdaling? Als ik mijn huis wil verzekeren tegen een verzakking, kan dat niet. Waarom niet?
“Omdat we nu al precies weten welke huizen zullen verzakken. Het is met andere woorden geen onzeker voorval meer. Als je kijkt op bodemdalingskaart.nl of klimaateffectatlas.nl kun je zien dat er al zoveel data beschikbaar is dat we exact kunnen ‘voorspellen’ waar de risico’s zitten. Dit is echt een miljardenrisico voor huizenbezitters én hun hypotheekverstrekkers en gemeenten. Mijn collega’s van hypotheken trekken hierover, samen met anderen zoals Vereniging Eigen Huis, ook aan de bel bij de overheid: er moet een nationaal programma komen.”
4. Zonnepanelen zijn nog wel te verzekeren, maar hoe lang nog? Dreigen deze ook onverzekerbaar te worden?
“Nee hoor, integendeel zou ik zelfs zeggen. Ze worden juist steeds beter verzekerbaar, doordat we steeds meer kennis opbouwen. Bij zonnepanelen zijn er twee grote risico’s: brand en schade door extreem weer. Uit onderzoek blijkt dat de juiste installatie en het gebruik van betere materialen minder risico’s oplevert. In de afgelopen jaren was het soms moeilijk (en tegen zeer hoge kosten) vast te stellen of schade aan opbrengstverlies kwam door hagel of door het materiaal en beschadiging bij de aanleg. Dat heeft er weer toe geleid dat verzekeraars soms opbrengstverlies uitsluiten van dekking. Ik zou daarom iedereen die zonnepanelen op zijn dak wil (laten) leggen, willen aanraden om zich eerst goed te laten informeren en duidelijke afspraken te maken. Uit onderzoek van Hans de Moel blijkt namelijk ook dat je veel schade kunt voorkomen als je zonnepanelen onder een bepaalde hoek en windrichting aanlegt, zodat de kans op extreme hagelschade kleiner is.”
5. De AFM focust in het rapport vooral op verzekeraars en hun producten. Is er ook een rol voor de verzekeringsadviseur als het gaat om klimaat en verzekerbaarheid?
“Ik vind het terecht dat de AFM eens goed inzoomt op de verzekerbaarheid van klimaatverandering. Het aanbod is toch leidend. Ook deel ik de conclusie dat de bewustwording in ons land omhoog moet. Juist dáár kan het intermediair een rol bij spelen. Helemaal als het gaat om complexe risico’s, want doordat we steeds meer weten, valt er ook steeds meer te kiezen. Een ondernemer in Limburg kan zich bijvoorbeeld op de provinciale markt prima verzekeren tegen een overstroming van de Geul. Ik ken echter gevallen van de recente wateroverlast waarbij samen met de adviseur is gekozen voor de laagste prijs op de (internationale) markt en onvoldoende naar het risico en de dekking is gekeken. De teleurstelling achteraf had dus voorkomen kunnen worden. Ik zou het daarom wel goed vinden als het klimaat standaard in het opleidingspakket van een verzekeringsadviseur komt. Als we een echte doorbraak in het bewustzijn van onze klanten willen bereiken, zullen we het toch echt met zijn allen moeten doen.”
