Vijftig procent van alle starters op de Nederlandse woningmarkt verwacht op zijn vroegst pas over drie jaar hun eerste huis te kunnen kopen. Dit blijkt uit de Startersbarometer Q2 2023 van Viisi Hypotheken.
Hergen Dutrieux, medeoprichter van Viisi Hypotheken: “Door de fors gestegen hypotheekrente is het er voor starters met een koopwens het afgelopen jaar niet gemakkelijker op geworden. Nu recent ook de huizenprijzen in de lift zitten, verwacht ik dat het voor hen nog lastiger wordt. Het is niet zo dat starters helemaal niet meer kopen, getuige hun groeiende aandeel in de totale woningverkopen. Het percentage van hen dat wil maar niet kan kopen, is echter groter.”De belangrijkste redenen om nu niet te kopen zijn een te laag inkomen (67% van de starters) en weinig spaargeld (60%). Daarnaast spelen ook het beperkte aanbod koophuizen (37%) en een hoge studieschuld (36%) een rol.
Impasse
Dutrieux: “Onze woningmarkt piept en kraakt aan alle kanten. Vooral starters met een koopwens maar zonder voldoende financiële middelen ontbreekt het aan perspectief. Lange wachtlijsten voor sociale huurwoningen en een vrije sector met hoge huurprijzen houden deze situatie jammer genoeg in stand. De recente val van het kabinet zorgt ervoor dat we voor het aankomende halfjaar waarschijnlijk afstevenen op een impasse op de woningmarkt. Het is niet ondenkbaar dat starters daarvan de dupe worden.”
Na een periode van dalende prijzen en een afnemende vraag, lijkt de dynamiek op de huizenmarkt inmiddels teruggekeerd. Zo steeg de gemiddelde huizenprijs in de afgelopen drie maanden met 2,8% ten opzichte van het eerste kwartaal van 2023 en nam ook het aantal bezichtigingen toe. Maar wat betekent dit voor het vertrouwen onder Nederlandse starters? Ondanks de licht gestegen woningprijzen, is een gemiddeld Nederlands koophuis nog altijd bijna 9%goedkoper dan een jaar geleden. Omdat de vraag naar huizen echter groter is dan het aanbod én de hypotheekrente ten opzichte van 2022 fors gestegen is, verwacht slechts één op de vijf starters in de komende twaalf maanden een huis te kopen. Het sentiment onder starters is daarmee vrijwel onveranderd ten opzichte van Q1 2023.
Driekwart van starters denkt dat hun positie het komende kwartaal niet verbetert
Volgens het CBS werd in 2021 bijna driekwart van de huizen boven de vraagprijs verkocht. In de eerste drie maanden van 2022 verwisselden zelfs vier op de vijf woningen voor meer dan de vraagprijs van eigenaar. Nog geen drie maanden geleden leek overbieden tot het verleden te behoren, maar volgens het NVM wordt er door de aantrekkende vraag inmiddels weer vaker boven de koopprijs geboden. Dit lijkt zich door te vertalen in de verwachting van starters voor de korte termijn. Zo denkt maar liefst driekwart van alle starters dat hun positie op de woningmarkt het aankomende kwartaal niet verbetert.
Bereidheid is hoog, opties zijn beperkt
In het afgelopen kwartaal ging maar liefst 41% van de verkochte huizen naar starters, zo blijkt uit de meest recente cijfers van het Kadaster. Een jaar geleden bedroeg dit percentage slechts 37%. Uit het onderzoek blijkt echter dat maar liefst 84% van alle Nederlandse starters op dit moment helemaal geen huis kan kopen. Dit terwijl de koopbereidheid onder starters hoog is; slechtst 45% kijkt liever nog even de kat uit de boom.
Hoge verkoopprijzen en lange wachtlijsten voor sociale huur zorgen ervoor dat veel starters duur huren in de vrije sector, met als gevolg dat ze niet of nauwelijks aan sparen toekomen. Geen verrassing dat het grootste gedeelte van de ondervraagden juist hun inkomen en het daarbij behorende onvermogen om te sparen als belangrijkste obstakels noemt voor het in vervulling laten gaan van hun koopwens.
Uit een prognose van ABF Research blijkt dat het Nederlandse woningtekort dit jaar ruim 390.000 woningen bedraagt. Het onderzoeksbureau verwacht dat de krapte op de woningmarkt pas in 2028 afneemt. Van alle Nederlandse starters verwacht precies de helft dat het nog tenminste drie jaar duurt voordat zij hun eerste woning kunnen kopen. Een vijfde van alle ondervraagden verwacht pas vanaf 2029 zijn of haar slag te slaan
