Door de geschillencommissie van het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid) is uitspraak gedaan over de vrije keuze van rechtshulpverlener in Nederland, ook wel vrije advocaatkeuze genoemd. Hierin motiveert Kifid dat door een recente uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie, verzekerden de mogelijkheid moeten krijgen om een externe rechtshulpverlener zoals een advocaat in te schakelen, zodra er sprake is van een geschil dat tot een procedure bij de rechter kan leiden.
DAS stelt beroep in bij de Commissie van Beroep omdat de uitspraak volgens DAS onjuist is. “De uitspraak heeft bovendien vergaande gevolgen voor alle rechtsbijstandverzekeraars, waardoor ook om die reden beroep wordt aangetekend. Het beroep betekent ook dat de uitspraak van Kifid wordt geschorst tot er in beroep uitspraak is gedaan.Er kunnen dus nog geen rechten worden ontleend aan deze uitspraak. Verzekerden kunnen nu geen beroep doen op de vrije keuze van rechtshulpverlener in een buitengerechtelijke fase. Dat kan alleen als er sprake is van een gerechtelijke of administratieve procedure”, aldus DAS.
Ruime uitleg van een gerechtelijke procedure
De uitspraak gaat over een zaak waarbij een klant van juridisch dienstverlener DAS een vergoeding vorderde voor gemaakte advocaatkosten, terwijl de zaak niet voor de rechter kwam. DAS wees dit verzoek conform de huidige jurisprudentie af, omdat de kosten niet in het kader van een gerechtelijke of administratieve procedure waren gemaakt. Alleen bij die procedures kunnen verzekerden externe rechtshulp inroepen. DAS stelt beroep in bij de Commissie van Beroep omdat de uitspraak volgens DAS onjuist is. De uitspraak heeft bovendien vergaande gevolgen voor alle rechtsbijstandverzekeraars, waardoor ook om die reden beroep wordt aangetekend. Het beroep betekent ook dat de uitspraak van Kifid wordt geschorst tot er in beroep uitspraak is gedaan.
Kifid vroeg aan DAS om in haar verweer te betrekken of door het arrest van het Europese Hof van Justitie in een Belgische zaak, toch vergoeding van de advocaatkosten kon worden gevorderd. “DAS heeft gemotiveerd aangegeven waarom dat niet het geval is. Kifid vindt echter dat het begrip ‘gerechtelijke procedure’, in lijn met de uitspraak van het Hof, ruim moet worden uitgelegd.Een verzekerde moet in elke fase die tot een procedure bij de rechter kan leiden de mogelijkheid hebben de door hem gewenste externe rechtshulpverlener in te schakelen, aldus Kifid.”
Maatschappelijke functie rechtsbijstand dreigt verloren te gaan
‘Door de uitspraak van Kifid wordt er een bijl gelegd aan de wortels van het systeem van rechtsbijstandverzekeringen in Nederland. Miljoenen huishoudens maken hier naar volle tevredenheid gebruik van’, zegt DAS. ‘Wanneer je een beroep doet op je rechtsbijstandverzekering word je doorgaans geholpen door een juridisch specialist of advocaat van DAS. Hierdoor blijft de premie betaalbaar en juridische bijstand voor een zo’n groot mogelijke groep Nederlanders toegankelijk. Door een verruiming van de vrije keuze voor een rechtshulpverlener zoals uitgelegd door Kifid, dreigt de maatschappelijke en solidaire functie van rechtsbijstand voor een grote groep consumenten en ondernemers verloren te gaan’, laat DAS dan ook weten.
Verminderde toegang tot het recht door te hoge kosten
Hoewel het lijkt alsof de toegang tot het recht vrijer wordt door verzekerden de keuze te geven tussen een externe advocaat of de juridisch dienstverlener van de rechtsbijstandverzekeraar, zal de toegang tot het recht juist afnemen omdat de kosten voor rechtsbijstandverzekeraars niet meer betaalbaar én beheersbaar zijn. De verwachting is dat verzekerden met deze verruiming vaker en eerder een beroep doen op een externe advocaat die doorgaans veel hogere kosten in rekening brengt. Hierdoor raakt het verzekerde bedrag eerder op en blijft er minder geld over om bijvoorbeeld te procederen. ‘DAS staat voor breed toegankelijke én kwalitatief hoogwaardige juridische dienstverlening die door een verruiming van de vrije keuze voor rechtshulp onder druk komt te staan’, benadrukt DAS.
