AFM-bestuursvoorzitter Laura van Geest in jaarverslag over 2019: “ Er rust een behoorlijke verantwoordelijkheid op de schouders van financiële instellingen die zelf ook in de vuurlinie staan”

“ Er rust een behoorlijke verantwoordelijkheid op de schouders van veel financiële instellingen. Met investeringen en soepele terugbetaalregelingen kunnen zij bedrijven, zzp’ers en consumenten overeind houden. Gelukkig geven veel instellingen aan te willen meedenken met klanten die door de coronacrisis in de problemen komen. Een belangrijk verschil met 2008, toen de crisis startte in de financiële sector en zich vervolgens voortplantte in de reële economie”, schrijft Laura van Geest, bestuursvoorzitter van de AFM in het jaarverslag van de toezichthouder over 2019.

Zij vervolgt: “ Maar we mogen niet vergeten dat grote financiële instellingen in de vuurlinie staan. De economische onzekerheid die deze tijd met zich meebrengt, vertaalt zich in (fluctuerende) beurskoersen en aandeelhoudersvergaderingen die worden uitgesteld. Vooralsnog hebben kapitaalmarktpartijen en beurzen de turbulentie goed weten te verwerken. Juist in deze tijd is het extra belangrijk om de consument niet uit het oog verliezen. Economische achteruitgang en banenverlies kunnen leiden tot problemen bij terugbetalen van hypotheek of aflossen van leningen. Het is en blijft juist ook nu een belangrijk onderdeel van onze missie om consumenten in financieel kwetsbare situaties te beschermen.”

Jaarverslag 2019

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft deze week  haar jaarverslag 2019 gepubliceerd en legt daarin verantwoording af over haar activiteiten en de resultaten daarvan. De toezichthouder staat ook stil bij de impact van de coronacrisis op de financiële markten en consumenten. Van Geest: “Dit jaarverslag verschijnt op het moment dat de impact van de uitbraak van het coronavirus op het financiële stelsel zich volop laat voelen. De bestrijding van het virus en het beperken van de gevolgen voor de reële economie staan nu centraal. De financiële markten blijken vooralsnog robuust, ondanks de volatiele koersbewegingen. Het is positief dat de sector initiatief neemt om consumenten te helpen die door de coronacrisis tijdelijk in de problemen komen. De AFM ziet er op toe dat dit op een verantwoorde manier gebeurt, zodat oplossingen voor vandaag geen problemen van later worden.”

Oog voor impact coronacrisis op consumenten 

Grote groepen consumenten worden geconfronteerd met forse financiële tegenslagen. Er rust een verantwoordelijkheid op de schouders van financiële instellingen om met adequate oplossingen te komen, schrijft de AFM, volgens wie de zorgplicht  onverminderd belangrijk blijft. “ Het klantbelang mag niet uit het oog worden verloren en eventuele nieuwe, onbetrouwbare kredietaanbieders moeten van de markt worden gehouden. De AFM houdt bij kredietverstrekkers in de gaten of zij de stroom vragen en uitstelverzoeken goed kunnen verwerken.”

De kapitaalmarkten functioneren volgens de toezichthouder vooralsnog goed, ondanks de impact van de crisis. De AFM monitort ontwikkelingen en gedrag op de markten extra nauwlettend. “De AFM is coulant voor beursgenoteerde ondernemingen als jaarverslagen niet voor 30 april kunnen worden gepubliceerd, zolang aan alle vereisten voor het tijdig bekendmaken van koersgevoelige informatie wordt voldaan.”

Vertraging en aanhoudende onzekerheid rondom brexit

De coronacrisis maakt volgens de AFM het sluiten van een overeenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk voor het eind van het jaar extra uitdagend. “ Het risico op een no-deal brexit blijft reëel. Maar ook in geval van een verlenging van de overgangsperiode blijft de onzekerheid over de gevolgen van brexit voorlopig boven de markt hangen. Hierdoor is nog steeds onduidelijk hoeveel partijen daadwerkelijk hun activiteiten naar Nederland verhuizen en op welke termijn. De AFM heeft het afgelopen jaar ruim vijftig vergunningen verleend.”

 

Het pensioenakkoord dat het kabinet en werkgevers- en werknemersorganisaties afgelopen juni sloten, wordt momenteel uitgewerkt. Dit biedt volgens de AFM een kans om het pensioenstelsel te vereenvoudigen. “ Heldere communicatie is moeilijk als het onderliggende stelsel te ingewikkeld is. Complexiteit ondermijnt bovendien het draagvlak voor het Nederlandse pensioenstelsel en creëert problemen in de uitvoering. Uit een recent onderzoek van de AFM blijkt dat de complexiteit van het huidige stelsel tot fouten leidt in de communicatie naar deelnemers.”  

Uitbreiding AFM toezicht op accountantsorganisaties

Met zijn reactie op de aanbevelingen van de Commissie Toekomst Accountancysector (CTA) kiest de minister voor een breed pakket aan maatregelen om de kwaliteit van wettelijke controles te verbeteren. Alle schakels in de keten van verslaggeving en controle worden aangesproken om hun rol en verantwoordelijkheid te nemen. Omdat goed toezicht valt of staat met goede handhavingsmogelijkheden en financiële middelen, verwelkomt de AFM de toezegging van de minister om het handhavingsinstrumentarium te versterken. Het is belangrijk dat accountorganisaties rechtstreeks kunnen worden aangesproken op de kwaliteit van controles. De keuze om de AFM ook verantwoordelijk te maken voor het toezicht op alle niet-OOB-accountantsorganisaties betekent een forse uitbreiding van taken.