Het aantal personen dat op een Spoedeisende Hulp-afdeling moet worden behandeld als gevolg van een ongeval of geweldpleging waarbij alcohol in het spel is, vertoont op een korte daling in 2013 na al vele jaren een gestage stijging. Het aantal gevallen van alcoholverplichting neemt daarentegen ligt af, zo blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van VeiligheidNL. Opmerkelijk is dat in beide categorieën sprake is van een forse toename onder 55-plussers.
In 2016 werden naar schatting 16.300 personen behandeld op een SEH-afdeling naar aanleiding van een ongeval of geweldpleging waarbij voor zover bekend alcohol betrokken was. Tussen 2003 en 2012 was een significante stijging te zien, van 8.700 bezoeken naar ongeveer 15.000 bezoeken per jaar. Na een korte daling tot 13.000, stijgt het aantal ongevallen waarbij alcohol betrokken was de laatste drie jaar weer, tot 16.300 SEH-bezoeken in 2016. De stijging vanaf 2013 wordt vooral veroorzaakt door een toename van het aantal 25-54-jarigen en het aantal 55-plussers die de SEH-afdeling bezoeken als gevolg van een ongeval of geweldpleging waarbij alcohol in het spel was, Relatief gezien ten opzichte van de andere leeftijdsgroepen is de stijging onder 55-plussers de laatste jaren het grootst. In 2016 was driekwart van de slachtoffers een man (76%, 12.300). Eén op de vijf slachtoffers was tussen de 18 en 25 jaar oud (21%, 3.400). De kans op een ongeval waarbij alcohol betrokken was, was veruit het hoogst voor jongens in de leeftijd 18-24 jaar .
Ruim een derde van de slachtoffers wordt na de behandeling op de SEH-afdeling opgenomen in het ziekenhuis (37%, 6.000). Dit is een relatief groot aandeel opnamen – gemiddeld wordt 17 procent van de letselslachtoffers na SEH-bezoek opgenomen in het ziekenhuis – wat aangeeft dat ongevallen waarbij alcohol betrokken is tot relatief ernstig letsel kunnen leiden. Vooral het aandeel hoofdletsel bij ongevallen en geweld waarbij alcohol betrokken was (54%) is groot ten opzichte van het aandeel hoofdletsel bij ongevallen en geweld in het algemeen (16%). In ruim de helft van de gevallen was het ongeval een privé-ongeval (55%, 9.000), zoals een val van de trap. In ruim een derde van de gevallen (36%, 5.800) was er sprake van een verkeersongeval, veelal een val van fiets. Eén op de twaalf slachtoffers had letsel door geweldpleging (8%, 1.300), vaak door een slag, klap of stomp. In 2016 werden naar schatting tussen de 1.500 en 3.200 personen behandeld op een SEH-afdeling wegens letsel door zelfbeschadiging waarbij alcohol betrokken was. Van hen was 53% procent een man en zes op de tien was in de leeftijd 25-54 jaar.
Alcoholvergiftiging
In 2016 zijn naar schatting 5.600 personen behandeld aan een alcoholvergiftiging op een Spoedeisende Hulp-afdeling. Dit betekent een lichte daling ten opzichte van 2015 toen er nog ruim 6.000 personen werden behandeld., waarvan de meeste (63%) mannen waren. Ruim de helft was jonger dan 25 jaar. Het aantal alcoholvergiftigingen per 100.000 inwoners van Nederland in dezelfde leeftijdsgroep is het hoogst in voor de groep 12-17 jarigen, gevolgd door de groep 18-24 jarigen. Vier op de tien patiënten werden voor verdere behandeling opgenomen in het ziekenhuis.
Ondanks de lichte afname in 2016 is het aantal SEH-bezoeken als gevolg van een alcoholvergiftiging in tien jaar tijd toegenomen. In 2007 werden naar schatting 3.900 personen behandeld. Het aantal alcoholvergiftigingen bij ouderen (55+) neemt de laatste jaren toe. Sinds 2007 is dit aantal verdrievoudigd. Ook bij slachtoffers van 18 tot en met 24 jaar is de toename groot.
Kosten
Alcoholvergiftigingen zorgden in 2016 voor 16 miljoen euro aan direct medische kosten van slachtoffers die op de SEH-afdeling werden behandeld of in het ziekenhuis werden opgenomen. Daarnaast leverden alcoholvergiftigingen naar schatting nog voor € 6,1 miljoen aan kosten op door arbeidsverzuim. Dat brengt de maatschappelijke kosten van alcoholvergiftigingen op bijna € 22 miljoen. Alcohol gerelateerde ongevallen waren naar schatting verantwoordelijk voor € 52 miljoen aan direct medische kosten en € 82 miljoen aan verzuimkosten (totaal € 135 miljoen). De kosten van ongevallen met alcohol zijn berekend op basis van de LIS-(onder)registratie. Afgaande op de betrokkenheid van alcohol zoals blijkt uit vervolgonderzoek zal dit in werkelijkheid een veelvoud van dat bedrag zijn.
