Sterfte daalt verder, maar minder dan vorige week

Voor week 17 (20 tot en met 26 april) wordt het aantal overledenen geschat op ongeveer 4 000. Dat zijn er zo’n 250 minder dan in week 16 toen 4.264 mensen overleden. De daling is daarmee kleiner dan in de week daarvoor; toen daalde het aantal overledenen nog met bijna 700. De sterfte in week 17 valt ongeveer 30% hoger uit dan in een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020 en ligt .zeer waarschijnlijk tussen de 3.700 en 4.300,  melden het CBS en het RIVM op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

.In 2020 overleden er tot en met week 10 (tot en met 8 maart) gemiddeld 3.134 mensen per week. Daarna steeg de sterfte naar een maximum van 5.073 in week 14. Normaal zou in deze periode een daling van de wekelijkse sterfte te zien zijn vanwege het einde van de winter. In de afgelopen drie jaren overleden er ongeveer 2. 800 mensen per week in de periode rond week 17.De hogere sterfte valt samen met het begin van de corona-epidemie in Nederland. In week 16 zijn 831 overleden COVID-19-patiënten aan het RIVM gemeld en 607 in week 17 (stand donderdag 30 april 2020).

Afname in week 17 bij ouderen

Geschat op basis van de informatie die tot nu toe is binnengekomen, is alleen de sterfte in de leeftijd 80 jaar of ouder in week 17 lager dan de sterfte in week 16. In de andere leeftijdsgroepen is de sterfte gelijk gebleven aan de sterfte in week 16.Naar schatting overleden 2.400 mensen van 80 jaar en ouder in week 17. Dit is ruim 30% meer dan in een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. Daarnaast overleden ongeveer 1.200 mensen van 65 tot 80 jaar (ook ruim 30% meer). De sterfte bij de leeftijdsgroep 0 tot 65 jaar (ruim 400) ligt in week 16 ongeveer 10% boven het gemiddelde in de eerste tien weken van 2020.

In de afgelopen weken was de sterfte onder mannen hoger dan onder vrouwen. Vanaf week 14 werden de verschillen echter kleiner en in week 16 lag de sterfte van vrouwen hoger dan van mannen. In week 17 wordt het aantal overledenen voor mannen geschat rond de 1.950 en voor vrouwen rond de 2.050.

In week 17 ligt het aantal overledenen voor zowel mannen als vrouwen ongeveer 30% hoger dan in een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. In week 14 was de sterfte onder mannen nog bijna 75% hoger. Het aantal overleden vrouwen piekte in week 15 en lag toen ruim 50% hoger.

Verdere daling in meeste provincies en gemeentes

In week 17 (20 tot en met 26 april) is de sterfte, geschat op basis van de informatie die tot nu toe is binnengekomen, in de meeste provincies verder gedaald. In Overijssel is nog geen duidelijke daling zichtbaar van het aantal overledenen. Het aantal overledenen in week 17 ligt in deze provincie ongeveer 35% hoger dan in een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. In Zeeland en Friesland is waarschijnlijk sprake van een toename in de sterfte in week 17. In deze provincies kan een klein aantal overledenen echter al voor een grote relatieve stijging zorgen.

In Limburg overleden relatief de meeste mensen. De sterfte in week 17 ligt hier ongeveer 50% hoger dan in een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. In Noord-Brabant ligt het aantal overledenen 35% hoger. In week 14 was de sterfte in deze twee provincies nog meer dan verdubbeld.In Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht, Gelderland en Flevoland is de sterfte ook (verder) gedaald. In deze provincies ligt in week 17 de sterfte nog 20 tot 25% hoger dan in een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020.

In sommige gemeentes in Noord-Brabant, Limburg en rondom Zwolle is het aantal overledenen in week 16 meer dan verdubbeld ten opzichte van een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. In slechts twee gemeentes (Heerde en Mill en Sint Hubert) ligt de sterfte nog 4 of meer keer zo hoog. Ook zijn er nog vier gemeentes (Diemen, Kampen, Bernheze en Laarbeek) waarbij het aantal overledenen tussen de 3 en 4 keer zo hoog ligt.

In Boekel, Uden, Peel en Maas en Meierijstad lag het aantal overledenen in week 13 en/of week 14 nog 5 of meer keer hoger. In week 17 is dat nog zo’n 1,5 tot 2,5 keer hoger.   Het aantal overledenen op gemeenteniveau kan sterk fluctueren, met name voor kleine gemeentes. Een (sterke) verhoging in een bepaalde week kan daarom toeval zijn en hoeft niet het gevolg te zijn van de coronacrisis.

Sterfte in verpleeg- en verzorgingshuizen daalt vertraagd verder

De sterfte in verpleeg- en verzorgingshuizen is in week 17 (20 april tot en met 26 april) vertraagd verder gedaald. Het aantal overledenen in week 17 is nog steeds 65% hoger dan in een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. Het aantal overledenen per week in verpleeg- en verzorgingshuizen was de afgelopen weken hoger dan gemiddeld voor deze periode, maar laat na week 15 een daling zien. Dat melden het CBS en het RIVM op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

In 2020 overleden er tot en met week 10 (tot en met 8 maart) gemiddeld 752 mensen per week in verpleeg- en verzorgingshuizen. In week 17 overleden daar naar schatting ruim 1.200 bewoners. Bij particuliere huishoudens steeg het aantal overledenen van gemiddeld 2.320 per week in de eerste tien weken van 2020 naar 3.500 in week 14. Daarna zette een daling in naar iets meer dan 2.500 in week 17. Door deze daling is het aantal overledenen in particuliere huishoudens nog ongeveer 20% hoger dan in een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020.

Vanaf week 13 is het aantal overledenen in verpleeg- en verzorgingshuizen sterk toegenomen. In week 15 was de sterfte onder 65- tot 80-jarigen circa 2,5 keer zo hoog en onder 80-plussers ruim 2 keer zo hoog in vergelijking met een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. In week 16 is bij alle leeftijdsgroepen een daling ingezet die in week 17 vertraagd doorzet.Het aantal overledenen in particuliere huishoudens is sinds week 14 in alle leeftijdsgroepen aan het dalen. Inmiddels is de sterfte in de leeftijdsgroep 0 tot 65 jaar vanaf week 16 nagenoeg gelijk aan het gemiddelde per week in de eerste tien weken van 2020. Bij de 65-plussers is de sterfte nog 20%procent hoger.

Hoogste sterfte in verpleeg- en verzorgingshuizen in GGD-regio IJsselland

In verschillende GGD-regio’s, onder meer in Hart voor Brabant en IJsselland nam het aantal overledenen in verpleeg- en verzorgingshuizen in week 16 weer verder af ten opzichte van de week ervoor. Echter, in GGD Hollands-Midden en GGD Rotterdam-Rijnmond, beide in West-Nederland, steeg het aantal overledenen in verpleeg- en verzorgingshuizen nog.De sterfte onder mensen in particuliere huishoudens daalde in vrijwel alle GGD-regio’s maar in Flevoland is relatief een flinke stijging te zien.

Per 27 april 2020 telde Nederland ongeveer 105.000 mensen in verpleeg- en verzorgingshuizen. Dat zijn er bijna 15.000 minder dan op 1 januari van dit jaar. Het aantal bewoners daalt door de (hogere) sterfte in combinatie met een sinds half maart gedecimeerde instroom van nieuwe mensen die verpleeghuiszorg nodig hebben.Met name in GGD-regio’s in Noord-Brabant en Limburg, waar veel bewoners van verpleeghuizen zijn overleden, is de daling van het aantal bewoners relatief groot. In de noordelijke provincies is de daling minder groot.