In het najaar van 2022 had 3,7% van de volwassenen in Nederland last van een vermoedelijke posttraumatische stressstoornis. Bij de helft van deze mensen werden de klachten veroorzaakt door heftige gebeurtenissen direct gerelateerd aan de coronapandemie. Bij de andere helft werden klachten veroorzaakt door het meemaken van niet-coronagerelateerde heftige gebeurtenissen (bijvoorbeeld een levensbedreigend ongeluk of seksueel geweld). Onder middelbare scholieren en jongvolwassenen had een vergelijkbaar deel te maken met posttraumatische stressklachten. Dit blijkt uit verdiepende analyses die het Nivel uitvoerde op de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022, de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022 en de Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021, een grootschalig vragenlijstonderzoek uitgevoerd door alle GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en en gemeente Utrecht, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Vermoedelijke posttraumatische stressstoornis bij 4 tot 5% van de bevolking
Posttraumatische stressstoornis is een psychische aandoening die kan ontstaan nadat iemand een schokkende of bedreigende gebeurtenis heeft meegemaakt. De indicatie voor een vermoedelijke posttraumatische stressstoornis is gebaseerd op een hoog niveau van klachten gemeten met een hiervoor geschikte vragenlijst. In de hele Nederlandse bevolking heeft 4 tot 5% een vermoedelijke posttraumatische stressstoornis.
In alle leeftijden hebben mensen nog last van heftige gebeurtenissen die ze in coronatijd meemaakten. Een deel van hen heeft een vermoedelijke posttraumatische stressstoornis. Daarnaast blijkt dat het meemaken van niet-coronagerelateerde heftige gebeurtenissen vaker leidt tot vermoedelijke PTSS(Posttraumatische Stressstoornis) dan coronagerelateerde gebeurtenissen. Toch maakte de grote mate van blootstelling aan coronagerelateerde gebeurtenissen dat de helft van de PTSS-indicaties onder volwassenen daardoor komt.
Uit onderzoek komt onder meer naar voren dat tijdens de coronapandemie 30% van de ondervraagde middelbare scholieren (2e en 4e klas) een heftige gebeurtenis meemaakte en dat 40% van deze groep geeft aan daar nog altijd last van te hebben. Bij jongvolwassenen (16-25 jaar) maakte 58% een heftige gebeurtenis mee en heeft 27% daar nog last van. Bij volwassenen (18 jaar en ouder) gaat het om 69% dat een heftige gebeurtenis meemaakte en 44% dat daar nog last van heeft.
Eenzaamheid belangrijke risicofactor
In alle leeftijdsgroepen blijkt de kans om PTSS te ontwikkelen groter na een heftige gebeurtenissen als mensen zich eenzaam voelen. Ook hangen PTSS-klachten samen met andere problemen die invloed hebben op hoe mensen zich voelen, zoals psychische klachten, hoofdpijn en slaapproblemen of minder vertrouwen in de toekomst.
Posttraumatische stressstoornis is een psychische aandoening die kan ontstaan nadat iemand een schokkende of bedreigende gebeurtenis heeft meegemaakt. Een vermoedelijke posttraumatische stressstoornis komt voor bij 4,7% van de middelbare scholieren, bij 4,5% van de jongvolwassenen en bij 3,7% van de volwassenen. De indicatie voor een vermoedelijke posttraumatische stressstoornis is gebaseerd op een hoog niveau van klachten gemeten met een hiervoor geschikte vragenlijst. Dit is niet hetzelfde als een klinische diagnose, maar wel staat vast dat deze groep in zeer hoge mate last heeft van posttraumatische stressklachten.
Daarnaast blijkt uit aanvullend onderzoek onder volwassenen dat het meemaken van niet-coronagerelateerde heftige gebeurtenissen, zoals seksueel geweld, vaker leidt tot vermoedelijke PTSS dan coronagerelateerde gebeurtenissen zoals het overlijden van een dierbare aan corona. Toch maakte de grote mate van blootstelling aan coronagerelateerde gebeurtenissen dat de helft van de PTSS-indicaties onder volwassenen daardoor komt.
Eenzaamheid belangrijke risicofactor
Wanneer mensen zich eenzaam voelen, is volgens de onderzoekers de kans groter dat zij na een heftige gebeurtenis PTSS ontwikkelen. Dit geldt voor alle leeftijdsgroepen. Bij middelbare scholieren lopen daarnaast meisjes een grotere kans op een posttraumatische stressstoornis. Bij jongvolwassenen zijn andere belangrijke risicofactoren: moeite met rondkomen en het meemaken van geestelijke of lichamelijke mishandeling. Onder volwassenen is ook ‘moeite met rondkomen’ een belangrijke risicofactor, naast het missen van emotionele steun, het ervaren van langdurige klachten na een coronabesmetting en het hebben van weinig veerkracht.
PTSS-klachten hangen samen andere klachten rondom welzijn
Mensen die last hebben van PTSS lijken ook andere problemen te ervaren die invloed hebben op hoe ze zich voelen. Dit geldt voor mensen van alle leeftijden. Een aantal voorbeelden van die problemen zijn meer psychische klachten, meer non-specifieke klachten, denk aan hoofdpijn en slaapproblemen, meer gedachten aan zelfdoding en minder vertrouwen in de toekomst. Daarnaast gaven zij vaker aan behoefte te hebben aan extra hulp of steun door de coronapandemie.
Bron RIVM:
