Nog steeds trekken schade aan huizen, de versterkingsoperatie en een stelsel van regelingen een zware wissel op de levens van gedupeerde bewoners in Groningen. Schade aan huizen en rompslomp rondom schade en versterking, hebben duidelijk effect op de fysieke en geestelijke gezondheid van bewoners in het bevingsgebied, hun vertrouwen in overheden en instanties, hun kijk op de leefbaarheid van hun dorp en regio en hun toekomstverwachtingen. De problematiek in 2021 en 2022 speelt al langer. Deels is deze verergerd in vergelijking met eerdere jaren. Dat blijkt uit het rapport over de derde fase van onderzoeksgroep Gronings Perspectief.
De onderzoekers hebben in 2021 en 2022 68 interviews afgenomen bij bewoners en professionals en vier vragenlijstmetingen uitgezet onder een panel van Groningers. Professionals die met bewoners werken rondom de versterking van huizen, herkennen de problemen die bewoners schetsen. Zij geven aan dat het ook hen raakt en ervaren de positie tussen bewoners en eigen organisatie als ingewikkeld. Hun ruimte om oplossingen te bieden is beperkt.
Weerbarstig herstel
Onderzoeksleider Michel Dückers: “Over het beeld dat uit de interviews en vragenlijsten naar voren komt kan geen misverstand bestaan. Het gebrek aan verandering is zorgelijk. Schade aan huizen, procedures waar mensen mee worden geconfronteerd en – zoals nu blijkt – het versterkingsprogramma, hebben doorlopend een grote impact op bewoners van Groningen. Bewoners, maar ook professionals en vele andere betrokkenen die wij spreken, zien dat de gewenste verbetering uitblijft.”
Er zijn lichtpuntjes, benadrukt Dückers. “Het staat op het netvlies van overheden en organisaties. Veel partijen doen écht hun best.” Maar hij benadrukt dat problemen aan de orde van de dag zijn in de regio, ondanks alle mensen en middelen die worden ingezet.
Actualiteiten
De schade aan huizen blijkt ook door te werken in de wijze waarop bewoners kijken naar actuele ontwikkelingen. De laatste vragenlijstmeting (oktober 2022) bevestigt dat mensen met meervoudige schade zich na de Russische inval in Oekraïne – en de stijging van de energieprijzen – meer zorgen zijn gaan maken over hun persoonlijke financiële situatie en de toekomstige besluitvorming over de gaswinning. De parlementaire enquête over de gaswinning is bewoners tijdens de onderzoeksperiode, ongeacht de mate van schade aan hun huizen, minder bezig gaan houden.
Tijdens de periode van de openbare verhoren in het najaar van 2022 zijn verwachtingen onder bewoners zonder schade licht afgenomen. Met name de groep met meervoudige schade is sterk negatiever geworden. Dückers: “Dit valt op. Een derde van de deelnemers met negatieve verwachtingen geeft aan nauwelijks verbetering te verwachten. Een vijfde van de mensen met negatieve verwachtingen is ronduit negatief over de overheid en gebruikt termen als incapabel, corrupt, onverantwoordelijk en vergeetachtig.”
