Natuurrampen eerste helft 2023: Zowel economische als verzekerde schade boven het tienjaargemiddelde

De eerste helft van 2023 is een voortzetting van de recente reeks jaren met hoge schades door naturliezen. Hoewel de totale economischeschade  van 110 miljard $ lager waren dan die in de eerste helft van 2022 (120 miljard $), lagen ze nog steeds ruim boven het gemiddelde van de afgelopen tien jaar (98 miljard $, inflatiegecorrigeerd). Hetzelfde geldt voor de verzekerde schade van 43 miljard $ (vorig jaar: 47 miljard $; tienjaarsgemiddelde voor halfjaarlijkse schade: 34 miljard $).Reeksen extreme onweersbuien, waaronder tornado’s en hagel, in de VS zijn verantwoordelijk voor ongeveer een derde van de totale wereldwijde schades, zo blijkt uit cijfers van Munich Re.

Minder dan 40% van de totale schadelast  in de eerste helft van het jaar waren verzekerd – een bewijs van de grote verzekeringskloof die in veel landen nog steeds bestaat voor meervoudige natuurrampen. Verzekeraars dragen ongeveer 35% van de wereldwijde schades in termen van de gemiddelde halfjaarlijkse schades in de periode 2013-2022.

Thomas Blunck, Lid van de Raad van Bestuur: “  De aardbevingsramp in Turkije en Syrië illustreert het belang van robuuste en veilige gebouwen. Het primaire doel moet zijn om levens te redden. De volgende stap is om de schades bij dergelijke rampen te beperken. We moeten ons ook aanpassen om veel effectiever om te gaan met de gevolgen van de opwarming van de aarde in de vorm van frequentere of ernstigere weersrampen door geschikte bouwmethoden toe te passen, locaties te selecteren die bestand zijn tegen toekomstige gevolgen en door een verzekering te hebben die de directe financiële gevolgen dekt. Dit wordt duidelijk geïllustreerd door de verliescijfers voor de eerste helft van 2023.”

De aardbeving in Turkije en Syrië

De aardbeving in Turkije en Syrië was veruit de meest verwoestende natuurramp in de zes maanden van het jaar. Op 6 februari trof een reeks bevingen het zuidoosten van Turkije dicht bij de grens met Syrië. De twee sterkste bevingen hadden magnitudes van respectievelijk 7,8 en 7,5 en waren de sterkste aardbevingen in Turkije in decennia. Een zeer groot aantal gebouwen, wegen en bruggen werd verwoest. Ongeveer 58.000 mensen verloren het leven. Hierdoor was het totale aantal slachtoffers van natuurrampen in de eerste helft van het jaar (ongeveer 62.000) hoger dan sinds 2010. De totale verliezen als gevolg van de aardbeving in beide landen worden geschat op ongeveer 40 miljard $, waarbij Syrië goed is voor ongeveer 5 miljard $.

Ondanks de oprichting van de Turkse Catastrofeverzekeringspool (TCIP), die voorziet in een verplichte verzekering voor woongebouwen in Turkije en nu een verzekeringspenetratie van meer dan 50% heeft, bleef het verzekerde deel van de totale schades van in totaal ongeveer 5 miljard $ klein. Het verzekerde bedrag onder de TCIP is beperkt tot TL 640.000 per wooneenheid (gelijk aan ongeveer $ 34.000 ten tijde van de aardbeving). Commerciële bedrijven zijn niet opgenomen in de pool. Ook infrastructuur is over het algemeen niet verzekerd. Vooral in een land dat zo blootgesteld is aan aardbevingen als Turkije, zou het zowel wenselijk als uitvoerbaar zijn om een bredere verzekeringsdekking te hebben, om ervoor te zorgen dat de getroffenen – inclusief overheden – sneller kunnen herstellen van de financiële schadelast.

Extreem hoge verliezen door zwaar onweer in de VS

In de eerste helft van het jaar veroorzaakten meerdere ronden van zware onweersbuien in de VS, die gepaard gingen met vernietigende tornado’s en hagel, een piek in de schades. De totale schade als gevolg van deze stormen bedroeg meer dan $ 35 miljard, waarvan meer dan $ 25 miljard verzekerd was. Schades van deze omvang door zware onweersbuien in de VS lijken nu normale gebeurtenissen te zijn, in plaats van uitschieters. Na correctie voor inflatie zijn hogere onweersschades in een halfjaar slechts één keer eerder voorgekomen in de VS (in 2011, met $ 46 miljard aan totale schades en $ 29 miljard aan verzekerde schades).

De duurste gebeurtenis van het jaar tot nu toe was een reeks onweersbuien in midden juni. De duurste gebeurtenis van het jaar tot nu toe was een reeks onweersbuien midden juni die grote delen van Texas trof. Zware rukwinden en hagelstenen met een diameter tot twaalf centimeter – bijna twee keer zo groot als een tennisbal – veroorzaakten de grootste schade. Er werden meer dan 50 tornado’s geregistreerd, waarvan sommige een F3-rating kregen op de Enhanced Fujita Scale, met windsnelheden van meer dan 218 km/u. De totale schade voor deze uitbraak wordt geschat op ongeveer $ 8,4 miljard, waarvan ongeveer $ 7 miljard verzekerd was.

De meeste onderzoekers gaan ervan uit dat klimaatverandering de vorming van zware onweersbuien met tornado’s en hagel in de hand werkt, omdat de aanhoudende opwarming leidt tot meer verdamping en, vooral aan de grond, tot een hogere luchtvochtigheid. Hierdoor neemt de kans op het ontstaan van onweersbuien toe. De schadestatistieken voor onweersbuien in Noord-Amerika en Europa vertonen ook een stijgende trend, zelfs na correctie voor de waardestijging als gevolg van economische ontwikkeling.

Klimaatverandering en El Niño – 2023 kan het warmste jaar ooit worden

De effecten van klimaatverandering hebben een steeds grotere impact op ons leven. De eerste helft van 2023 werd gekenmerkt door recordtemperaturen in veel regio’s van de wereld, zeer hoge watertemperaturen in verschillende oceaanbekkens, droogte in delen van Europa en ernstige bosbranden in het noordoosten van Canada,” aldus Ernst Rauch, Chief Climate and Geo Scientist bij Munich Re. De wereldwijde gemiddelde temperatuur voor juni was de warmste ooit gemeten, meer dan 1,2°C hoger dan in pre-industriële tijden.

“Net als in 2016 speelt het natuurlijke klimaatfenomeen El Niño een rol in 2023. Het wordt gekenmerkt door een temperatuurschommeling in de Stille Oceaan die van invloed is op extreem weer in veel regio’s in de wereld en ervoor zorgt dat de temperaturen tijdelijk verder stijgen. Toch is het onderzoek naar wereldwijde temperatuurtrends eenduidig: stijgende water- en luchttemperaturen wereldwijd worden voornamelijk veroorzaakt door klimaatverandering en veroorzaken op hun beurt meer weergerelateerde natuurrampen en financiële schade,” voegt Rauch eraan toe.

Orkaanactiviteit in de Noord-Atlantische Oceaan neemt over het algemeen af tijdens een El Niño-fase. De uitzonderlijk hoge watertemperatuur in de belangrijkste gebieden waar orkanen worden gevormd, met waarden die 1-2°C boven het gemiddelde liggen, maken het echter waarschijnlijker dat er een groter aantal stormen wordt gevormd in de hoofdfase van het seizoen die in augustus begint. Dit maakt het moeilijk om te voorspellen hoe het huidige orkaanseizoen eruit zal zien.

Regionaal overzicht

Noord-Amerika – zware onweersbuien met tornado’s en hagel drijven de verliezen op

Europa – hoog aandeel verliezen door aardbeving in Turkije

Azië-Pacific: Nieuw-Zeeland getroffen door verschillende rampen

Verdere informatie