Landelijk loket voor aangifte verzekeringsfraude

Verzekeraars kunnen sinds kort aangifte van verzekeringsfraude doen bij een speciaal landelijk loket van de politie. Het moet gaan om relatief zware zaken en de eerste aanhouding is al een feit. De politie spreekt over “professionalisering van hun eigen voordeur”.

Menno Helvensteijn is bij de politie binnengehaald om de samenwerking tussen de financiële sector en de politie te bevorderen. Hij noemt het een pré dat naast het Centrum Bestrijding Verzekeringscriminaliteit van het Verbond ook het Functioneel Parket van het OM en Zorgverzekeraars Nederland bij het nieuwe loket zijn betrokken. “Het loket is simpelweg de vertaling van een convenant (Samenwerking aanpak verzekeringsfraude en gerelateerde criminaliteit). We hebben de afspraken uit het vorige convenant volledig herzien en gaan in deze pilot twee jaar testen of de nieuwe werkwijze beter werkt.”

Mondjesmaat
Het mooie aan het nieuwe convenant is dat de aangiften voortaan bij één loket terechtkomen waar meerdere mensen bij betrokken zijn. Helvensteijn: “Het is wat zwart-wit gesteld, maar als vroeger één bepaalde collega op vakantie was, bleven zaken soms liggen. Nu komen de aangiften in een postbus terecht en kunnen wij bovendien in samenwerking met justitie het vervolgproces veel beter begeleiden. Alle politie-eenheden beschikken sinds de zomer over een zogenoemde Frontoffice Fraude-Financieel, die de aangifte verder coördineert.”
Samen met zijn collega Marcel Bos benadrukt hij dat het nog geen storm loopt, maar dat hadden ze ‘eerlijk gezegd’ ook niet verwacht. Bos: “Iedereen moet nog een beetje wennen aan de nieuwe situatie. Mondjesmaat komen er aangiften binnen, maar dat kan zomaar veranderen. We noemen het niet voor niets een pilot. Voor een deel heeft het een experimenteel karakter. ”

Eerste aangiften
In de visie van Helvensteijn heeft het loket zijn bestaansrecht echter al bewezen. “We hebben meerdere aangiften binnengekregen. In het belang van het onderzoek mag ik daar geen verdere uitspraken over doen, maar het vervolgproces loopt in ieder geval.”Hij hoopt dan ook dat er snel meer aangiften en aanhoudingen volgen. “Goed voorbeeld doet immers volgen. Verzekeraars hebben in het verleden gezocht naar andere, alternatieve wegen om verzekeringsfraude aan te pakken. Dat speelt ons nog een beetje parten. Mensen zijn altijd geneigd om aan hun oude routes vast te houden, maar wij geloven in de heldere afspraken die we nu hebben gemaakt.”

Volgens het convenant komen niet alle fraudegevallen in aanmerking voor het loket (zie kader). “Simpel gezegd komen alleen grote(re) fraudezaken in aanmerking, omdat verzekeraars de spreekwoordelijke zonnebrillenfraude prima zelf aan kunnen via civielrechtelijke procedures”, merkt Helvensteijn op.
Bos voegt daaraan toe dat de corebusiness van het loket grotere fraudezaken betreft. “Denk maar aan frauduleuze claims op het gebied van inboedel en opstal, maar ook aan valse buitenlandse declaraties voor zorgverzekeringen. Of opzetaanrijdingen. Vooral bij die laatste categorie, waar vaak sprake is van een groepsbezigheid, is het lastig voor verzekeraars om tot aangiften te komen.”

Samen doen
Op de slotvraag wat Helvensteijn en Bos zelf van de pilot verwachten, volgt een optimistisch antwoord. Helvensteijn: “Natuurlijk hopen we dat het lekker gaat lopen en alle partners straks tevredener worden. Een belangrijke reden voor deze centrale insteek is dat we samen met anderen verder kunnen komen. En we willen graag leren. Gissen is missen en meten is weten. Dankzij de intensievere begeleiding door het OM en de diverse Frontoffices Fraude-Financieel kunnen we er in ieder geval voor zorgen dat een aangifte meer kans maakt op een opsporingsonderzoek in de concurrentie om opsporingscapaciteit.”
Bos besluit met een in zijn ogen dooddoener, maar wel heel waar: “Er zijn veel partijen die met de politie willen samenwerken. Dat is lastig, want wij kunnen niet alles en we kunnen het zeker niet alleen. De samenwerking tussen publiek en privaat moet verder. We hebben elkaar nodig en we moeten het samen doen.

 

Fraudekenmerken
In het convenant is duidelijk opgeschreven aan welke eisen fraudezaken moeten   voldoen voordat verzekeraars ze kunnen aanleveren bij het loket. Zo moet er sprake zijn van:

  1. samenloop met andere, ernstige strafbare feiten, waaronder brandstichting of doodslag
  2. een georganiseerd verband
  3. meerdere betrokken verzekeraars
  4. stelselmatig fraudegedrag (recidive binnen een bepaalde periode)
  5. een voorbeeldfunctie van de dader in de samenleving
  6. misbruik van kwetsbare slachtoffers
  7. een hoog fraudebedrag dan wel wederrechtelijk verkregen voordeel.                                                                                                                                                                                                                                         Pas als er sprake is van één of meer van deze kenmerken kan de betrokken verzekeraar de zaak aanleveren bij het loket.Doel van het nieuwe convenant is volgens het Verbond om de samenwerking te versterken, efficiënter te laten verlopen en toekomstbestendig te maken. Het gaat om samenwerking bij:
    1. analyse, preventie en detectie
    2. onderzoek, bewijsvoering en afhandeling
    3. Strafrechtelijke aandoening

    Kijk voor de schematische weergave van het aangifteproces  https://www.verzekeraars.nl/media/4110/schema-aangifteproces-verzekeringsfraude.pdf