Kinderen en tieners raken steeds vaker betrokken bij (ernstige) verkeersongevallen. Er is sprake van een ‘zeer zorgelijke trend’, stellen organisaties die zich inspannen voor veiliger verkeer. Nu de scholen ook in de laatste regio (noord) maandag de deuren openen, pleiten de organisaties voor meer maatwerk in voorlichting (scholieren per gemeente bereiken), gericht toezicht op 50 km/u wegen in de ochtendspits en verbetering van de infrastructuur.
Het aantal jongeren dat bij ongevallen betrokken raakte lag in de eerste helft van 2017 op 3.073, een stijging van liefst 18 procent ten opzichte van de eerste helft van 2014 (2.612 jongeren). Dat blijkt uit een analyse van het STAR-initiatief (Smart Traffic Accident Reporting) van Politie, Verbond van Verzekeraars en verkeerskundig ict-bureau VIA. Voor de analyse zijn verkeersdata gebruikt van kinderen en tieners in de leeftijd van 4 t/m 17 jaar, die zelfstandig aan het verkeer deelnemen als voetganger, fietser of bromfietser. De data zijn afkomstig van politieregistraties.
Veel ongelukken met bromfietsers
In de onderzoeksperiode (1 januari 2014 t/m 22 augustus 2017) waren in totaal 19.158 ongevallen met jongeren in de schoolleeftijd waarbij iets meer dan 20.206 jongeren als bestuurder (geen passagier) of voetganger waren betrokken. Bij deze ongevallen liepen 9.492 verkeersslachtoffers letsel op: van hen overleed 1%. Meer dan de helft van de jonge betrokkenen bij ongevallen (55%) zat op een bromfiets – vooral jongens in de leeftijd van 16 en 17 jaar. De fiets neemt met 41% (waarvan 2% e-bikes) en voetgangers 8%. In deze leeftijdscategorie is het aantal jongeren dat bij een ongeval betrokken is met 24% (1.797) gestegen ten opzichte van 2014 (1.448). De kans voor 16- en 17-jarigen om slachtoffer te worden bij een verkeersongeval is 37%.In de leeftijdscategorie 4-15 jaar is het aantal jongeren dat dit jaar bij een ongeval betrokken met 9% (1.247) toegenomen tov 2014 (1.164). De kans om slachtoffer te worden bij een verkeersongeval is in deze leeftijdscategorie met 60% het grootst.
Uit de analyse van de data komt duidelijk naar voren dat jonge voetgangers en fietsers die op de basisschool of het voortgezet onderwijs zitten vooral verongelukken in hun eigen gemeente (78%) of woonplaats (70%)woonplaats rondom de schooltijden: 78% in de eigen gemeente; 70% in de .eigen woonplaats. Dat sluit aan op de actieradius van de leeftijdsgroep die naar en van school, sportverenging of vrienden vooral in hun eigen buurt doorbrengen. Op een gemiddelde doordeweekse dag zijn bijna drie keer zoveel jongeren bij ongevallen betrokken dan op een weekenddag. De zondag is met 6% het laagst; de woensdag met ruim 18% het hoogst. De maandag is de doordeweekse dag met het minste aantal slechtoffers onder jongeren (16%), maar wel de dag met het hoogste aantal verkeersdoden onder jongeren (31%), Opvallend is verder dat een kwart (26%) van de ongevallen plaatsvindt in de veilig geachte 30 km/u zones. De 50 km/u wegen zijn het gevaarlijkst: bijna twee op de drie jeugdongevallen (64%) heeft daar plaats. Ook gaat het nog geregeld mis op oversteekplaatsen.
Verbeterpunten
Het STAR-collectief vindt dat verkeerseducatie meer maatwerk kan worden, ook voor volwassen verkeersdeelnemers, en zich moet richten op de woonplaats waarin de scholieren wonen en naar school en (sport)verenigingen reizen. Lokale voorlichting, vooral over gevaarlijke situaties in de ochtendspits, is effectiever dan algemene informatie over verkeersveiligheid. Verder pleiten de organisaties voor gericht verkeerstoezicht op 50 km/u wegen en verbetering van de verkeersvoorzieningen, vooral op de 30 km/u- en 50 km/u wegen.
Goede ongevalscijfers zijn cruciaal om de verkeersveiligheid te verbeteren – en Nederland weer terug te brengen in de top drie van verkeersveilige landen (nu een negende plek op de wereldlijst). Deze analyse is gemaakt op basis van de beschikbare politieregistraties. In werkelijkheid vinden meer ongevallen plaats, zeker met fietsers. Het doel van STAR is simpel: het altijd registreren van alle soorten verkeersongevallen. Naast de data die de politie verzamelt, kan iedereen met de app MobielSchade-Melden alle verschillende soorten verkeersongevallen registreren, waarna de cijfers beschikbaar komen voor gemeenten en politie.
