In september zijn meer bedrijven failliet gegaan dan gemiddeld in de afgelopen twee jaar. Dat stelt de Kamer van Koophandel in zijn maandelijkse trendrapport. Bij het midden- en kleinbedrijf waren daarnaast meer stoppende bedrijven dan normaal en minder starters, waardoor de toenemende problemen van veel bedrijven tot uiting komen.
In september gingen 176 bedrijven failliet, het hoogste aantal sinds oktober 2020. Maar volgens hoogleraar strategie en ondernemerschap aan de Tilburg School of Economics and Management Joris Knoben is ook het aantal van september nog vrij laag. “Maar het is wel een belangrijke graadmeter voor financiële problemen in het bedrijfsleven.” Hij denkt dat “de stapeling van problemen, zoals corona en de kostencrisis” steeds meer bedrijven in de problemen brengt.
In september 2022 zijn 21.841 nieuwe ondernemingen gestart, een beperkte toename van 856 (4,1 procent) ten opzichte van september vorig jaar. Het aantal starters stijgt al jaren. Het gemiddeld aantal starters in de eerste negen maanden van 2020 was 19.118 per maand. Het jaar daarna waren het er 20.934 per maand in dezelfde periode en dit jaar gemiddeld 21.685. De afgelopen maand september zit daar dus dicht in de buurt.
Bij startende bedrijven is het aantal beveiligers opvallend hoog, al is een groot deel daarvan zzp’er. In die branche is veel werk te vinden, geeft Knoben aan. “Mede door veranderende eisen zoals verplicht toezicht op bouwterreinen.” Het aantal starters in de callcenterbranche neemt juist af. Ook de incassobranche is niet populair. Al maanden zijn er geen nieuwe bedrijven in deze sector gestart.
“Het aantal starters en stoppers is verrassend stabiel”, signaleert Knoben. “Een belangrijke kanttekening is dat deze trends gedomineerd worden door startende en stoppende zzp’ers. Onder het MKB is de situatie minder rooskleurig en zien we een duidelijke daling van het aantal starters en een stijging van het aantal stoppers. Net zoals het aantal faillissementen is ook dit een signaal van toenemende problemen onder het MKB.”
Overigens zijn er ook iets meer stoppers dan vorig jaar. De afgelopen maand zijn er 9.706 bedrijven gestopt, 259 meer dan in september 2021 (2,7%). In 2020 waren er meer stoppers, over de eerste negen maanden gemiddeld 13.058 per maand. In 2021 daalde dat naar gemiddeld 10.147 per maand. Dit jaar stijgt het aantal stoppers weer iets en ligt het aantal tot nu toe op gemiddeld 11.058 per maand in de periode januari – september.
Op 1 oktober waren er 2.294.255 ondernemingen geregistreerd bij de KVK. Dat zijn er ruim 150.000 meer dan een jaar eerder. In september startten 21.841 nieuwe ondernemingen. Daar stond tegenover dat er 9706 bedrijven hun activiteiten staakten.
Industrie: toename starters reparatie- en installatiebranche
In de stabiele sector Industrie valt de bedrijfstak ‘reparatie en installatie van machines’ op. Deze heeft in september 2022 binnen de sector Industrie relatief het grootste aantal starters, 8,8 per 1.000 bedrijven.
“De Industrie is een sector met relatief weinig bedrijfsdynamiek. De sector wordt gekenmerkt door een beperkt aantal grote bedrijven”, geeft Knoben aan. “Vanwege de geringe dynamiek springt de Industrie er als sector niet snel uit. De toename van het aantal starters in de reparatie- en installatiebranche is vooral toe te schrijven aan zzp’ers die aangeven motoren en installaties te onderhouden en repareren.”
Zakelijke dienstverlening: minder startende callcenters, meer beveiligers
In tegenstelling tot de sector Industrie, telt de Zakelijke dienstverlening juist een groot aantal kleine bedrijven. Absolute koploper is daar de branche Particuliere beveiliging met in september het hoge aantal van 40 starters per 1.000 ondernemingen.
“Ook in de particuliere beveiliging zijn de meeste starters zzp’ers”, stelt Knoben. “Net zoals in andere sectoren, zoals de horeca en de kinderopvang, is het werken als zpp’er voor beveiligers een aantrekkelijke optie. Mede door veranderende eisen, zoals brandwacht en verplicht toezicht op bouwterreinen, liggen er in deze branche veel mogelijkheden.” Bij de Callcenters (onderdeel van de Overige zakelijke dienstverlening) is een scherpe daling van het aantal starters zichtbaar in mei 2021. Die zet zich daarna voort, hoewel minder hevig. Ook in absolute zin zijn er minder ondernemingen onder de noemer Callcenters ingeschreven, in mei 2021 waren dat er 1.407, nu nog 1.271. Wat verder opvalt is de geleidelijke afname van het aantal startende incassobureaus. De laatste maanden is er zelfs geen enkel
