Jaarverslag Schadefonds Geweldsmisdrijven: 6% meer aanvragen in 2020 en een derde meer schadevergoedingen

In 2020 ontving het Schadefonds Geweldsmisdrijven 9.565 aanvragen, 6% meer dan verwacht en 3,4% meer dan de 9.251 in 2019 en 39,5% meer dan  de 6.856 aanvragen in 2018.  Het Schadefonds keerde in 2020 27 miljoen euro uit. Dat is 6,8 miljoen euro, oftewel een derde meer dan in 2019.

De  stijging van de aanvragen houdt volgens het Schadefonds Geweldsmisdrijven mogelijk verband  met de toenemende  politieke en maatschappelijke belangstelling  voor het slachtofferbeleid. Ook de  digitalisering kan een rol spelen; de drempel om digitaal een aanvraag in te dienen wordt daardoor steeds lager. De bezoekersaantallen op de website van het Schadefonds ondersteunen deze gedacht.”

Het Schadefonds neemt een beslissing op iedere aanvraag die binnenkomt. In 2020 nam het Schadefonds in totaal 11.433 beslissingen (waarvan 10.201 op basis van aanvragen). Het aantal beslissingen ligt daarmee hoger dan het aantal aanvragen. Deze extra productie houdt verband met het terugbrengen van de werkvoorraad. Ook het aantal afwijzingen lag met 3.210  hoger dan die van 2.531 en 2.249 in resp 2019 en 2018. Wettelijk gezien heeft het Schadefonds per aanvraag 26 weken de tijd om deze af te handelen. Intern hanteert het Schadefonds een doelstelling van gemiddeld 12 weken doorlooptijd per aanvraag. In 2020 heeft het Schadefonds de doorlooptijd teruggebracht van gemiddeld 17 weken (januari 2020) tot gemiddeld 8 weken (december 2020). Over het hele jaar bezien was de gemiddelde doorlooptijd 12 weken. Daarmee is de interne doelstelling behaald.

Schadevergoedingen
In 2020 keerde het Schadefonds 27 miljoen euro uit. Dat is 6,8 miljoen euro meer dan de 20,2 miljoen euro in 2019 en 20 miljoen euro in 2018. De voornaamste reden van deze stijging: we hebben meer openstaande aanvragen kunnen afhandelen. Daarnaast ontving het Schadefonds dit jaar meer aanvragen dan verwacht. Dat leidde tot meer uitkeringen. Het gemiddelde uitkeringsbedrag was vergelijkbaar met voorgaande jaren; 3.962 euro, ongeveer op hetzelfde niveau als in de beide voorgaande jaren : 3.993 euro in 2019 en 3.994 euro in 2018.  

Soms krijgt het slachtoffer, na een tegemoetkoming van het Schadefonds, alsnog een schadevergoeding van de dader. Het Schadefonds neemt dan een verrekeningsbeslissing. Daarna verrekent het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) de nieuwe vergoeding met de eerdere tegemoetkoming van het Schadefonds. In 2020 vonden er 1.232 verrekeningen plaats. In totaal ontving het Schadefonds 1.364.501 euro van het CJIB.

In 2020 bedroegen de bureaukosten van het Schadefonds 8.889.545 euro. Deze kosten vallen binnen het vastgestelde budget. Vanwege de voorbereiding op de uitvoering van de Tijdelijke regeling financiële tegemoetkoming voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg kreeg het Schadefonds in 2020 extra budget toegekend: 318.000 euro. Ook ontving het Schadefonds extra budget om nog openstaande aanvragen uit 2019 te behandelen.

Klachten en bezwaren
Het aantal klachten was in 2020 beperkt. Het Schadefonds hecht veel waarde aan klachtenregistratie en registreerde in 2020 twaalf klachten. Daarvan waren er zes ongegrond, drie gegrond en drie deels gegrond. De (deels) gegronde klachten hadden vooral betrekking op de bejegening aan de telefoon, de behandelduur van de aanvraag en formulering in brieven. Aanvragers die het niet eens zijn met de beslissing van het Schadefonds, kunnen bezwaar maken.

Het Schadefonds behandelde in het afgelopen jaar 590 bezwaren. Van die bezwaren bleek 35% gegrond; de betreffende aanvragers ontvingen alsnog een toekenning. In ongeveer 45% van de gegronde bezwaren werd de aanvraag toegekend op basis van nieuw beschikbare informatie. Dit is bijvoorbeeld informatie over het letsel of over de omstandigheden van het misdrijf. Bij een bezwaarprocedure hoort vaak ook een hoorzitting. Normaal gesproken vindt de hoorzitting plaats op kantoor. In 2020 hebben, vanwege de coronamaatregelen, vrijwel alle hoorzittingen telefonisch plaatsgevonden (ambtelijk horen).

Het Schadefonds heeft eind 2020 onderzoek gedaan naar de ervaringen van slachtoffers met het ambtelijk horen. De respondenten waren over het algemeen positief over het ambtelijk horen. Genoemde verbeterpunten, bijvoorbeeld op het gebied van verwachtingsmanagement en informatievoorziening, zijn doorgegeven aan de betrokken medewerkers en commissieleden.    

Door de coronacrisis konden er sinds het voorjaar van 2020 geen fysieke voorlichtingsbijeenkomsten plaatsvinden. Ketenpartners bleken hier, met de uitdagingen van het thuiswerken, in eerste instantie ook geen behoefte aan te hebben. Vanaf het najaar ontstond deze behoefte wel. Het Schadefonds heeft daarom de plannen voor digitale voorlichtingen naar voren gehaald. Inmiddels zijn er twee digitale voorlichtingen gegeven. Deze hadden de vorm van een webinar. Ook heeft het Schadefonds contact onderhouden met ketenpartners door medewerkers persoonlijk te informeren.

Aanvragen per misdrijfcategorie
Slachtoffers van diverse misdrijven kunnen bij het Schadefonds terecht. In 2020 ontving het Schadefonds de meeste aanvragen vanwege mishandeling (40,16%. De overige verdeling ziet er als volgt uit: zedenmisdrijven (15,39%), afpersing en bedreiging (10,23%), diefstal met geweldpleging (10,12%), misdrijven tegen het leven gericht (9,10%), misdrijven tegen de persoonlijke vrijheid (4,71%), leeg (4,52%), veroorzaken ongeval met letsel/dood (2,34%), misdrijven waardoor de algemene vrijheid van personen in gevaar wordt gebracht (0,7%) en misdrijven tegen het openbaar gezag (0,72%).