Ruim 2.400 leden van het Groninger Panel hebben met een vragenlijst input geleverd voor het nieuwe schadeprotocol van Nationaal Coördinator Groningen (NCG). Met het onderzoek wil NCG achterhalen welk aspecten inwoners van de provincie Groningen belangrijk vinden voor het nieuwe schadeprotocol. NCG neemt de uitkomsten van het onderzoek mee in de ontwikkeling van het nieuwe schadeprotocol. De vragenlijst is verspreid onder alle ruim 4.700 leden van het Groninger Panel. In totaal hebben 2.471 respondenten (53%) de vragenlijst ingevuld. Het Sociaal Planbureau Groningen heeft het onderzoek op verzoek van NCG uitgevoerd.
De panelleden kregen een aantal uitgangspunten voorgelegd, waarvoor zij konden aangeven hoe belangrijk deze zijn voor het nieuwe schadeprotocol. Alle voorgelegde uitgangspunten (zie figuur 1) zijn met ‘belangrijk’ tot ‘zeer belangrijk’ beoordeeld (overal meer dan 80%). Het maakt vrijwel niets uit of men al dan niet in het aardbevingsgebied woont of dat men in een huur of koopwoning woont, in alle gevallen is men het eens over het belang van deze uitgangspunten. De meeste waarde wordt gehecht aan de mogelijkheid tot bezwaar (arbitrage): 62% van de respondenten vond dit zeer belangrijk, 28% belangrijk. Bij ‘een vast aanspreekpunt bij de schadeafwikkeling’ waren die percentages resp. 60% en 30%, bij ‘de mogelijkheid tot een aanvullend onderzoek/herbeoordeling 59% resp. 30%, ‘tussentijdse info over status/melding’51% resp. 38%, verkorten afhandelingstermijn 58% resp. 30%, ‘sneller herstel van kleine schades’ 45% resp. 39% en ‘bij twijfel oordeel in voordeel gedupeerde 49% resp. 32%
Onafhankelijk en geloofwaardig
Respondenten konden daarnaast ook eigen onderwerpen aandragen die zij belangrijk vinden voor de uitwerking van het nieuwe schadeprotocol. In totaal hebben ruim 900 panelleden een antwoord geformuleerd. De kern van de meest antwoorden zijn te vatten in de woorden ‘onafhankelijk en geloofwaardig’, ‘snel en gelijkwaardig’ en ‘eenvoudig en praktisch’. Het schadeprotocol en de schadeafhandeling moet volgens hen worden uitgevoerd door onafhankelijke partijen, zonder tussenkomst van NAM en/of het ministerie van Economische Zaken. Respondenten geven ook aan dat de belangen van alle bewoners in het gebied meer centraal moet staan in het protocol.
In het nieuwe schadeprotocol is het een wens van NCG en de bestuurlijke en maatschappelijke stuurgroepen dat de schade wordt beoordeeld door een onafhankelijke commissie. Het Sociaal Planbureau heeft het Groninger Panel gevraagd waar deze commissie volgens hen aan zou moeten voldoen om vertrouwen te hebben in het oordeel van de commissie. In totaal hebben ruim 1.900 panelleden een antwoord geformuleerd.Het begrip ‘onafhankelijkheid’ roept veel emoties op. Een belangrijk punt voor de onafhankelijke commissie is vooral het principe van de ‘slager die niet zijn eigen vlees keurt’. Oftewel de borging van de neutraliteit van de commissie of de scheiding der machten. Geen belangenverstrengeling, onpartijdigheid en geen politieke of economische belangen vanuit de commissie.Hoewel er onder de respondenten verschillende interpretaties over onafhankelijkheid zijn, is iedereen het er wel over eens dat de insteek van de commissie moet zijn: een eerlijke en oprechte schadeafhandeling als gevolg van aardbevingen. Zonder economische of politieke belangen, bij voorkeur met leden uit eigen regio, een toezichthoudend orgaan en met de kernwoorden: transparantie, communicatie, toetsing, borging en valide afwijzing schadeclaims.
Het Sociaal Planbureau heeft de uitkomsten gedeeld met NCG. In het rapport zijn op basis van de uitkomsten ook enkele aanbevelingen gedaan voor het vormgeven van het nieuwe protocol. NCG neemt de uitkomsten en aanbevelingen mee in de ontwikkeling van het nieuwe schadeprotocol. Samen met maatschappelijke en bestuurlijke partijen, zoals het Rijk, de provincie Groningen, gemeenten, de Groninger Bodem Beweging (GGB) en het Gasberaad, wordt daar momenteel aan gewerkt.
